گسترش ویترین جبهه فرهنگی انقلاب

این معضل دامن جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی را بیشتر گرفته است. انتشارات سوره مهر که به ادعای حجت‌الاسلام سیدمهدی خاموشی، رئیس سازمان تبلیغات پرچمدار ادبیات انقلاب اسلامی و دفاع مقدس است، برای برطرف کردن این ضعف، فروشگاه بزرگی در راسته کتابفروشی‌های میدان انقلاب احداث کرده است. این کتابفروشی روز گذشته با حضور جمعی از مسئولان سازمان تبلیغات و حوزه هنری و نویسندگان و علاقه‌مندان کتاب افتتاح شد.

به گزارش جام‌جم، پیشتر انتشارات سروش وابسته به صدا و سیما همراه با مجمع ناشران انقلاب اسلامی، مجموعه فروشگاه‌های زنجیره‌ای ترنجستان را نیز در این راستا تاسیس کرده بود. با وجود این، بسیاری این اقدامات را محدود به پایتخت می‌دانند و می‌گویند مخاطبان شهرستانی به کتاب دسترسی ندارند و از آثار و تولیدات جبهه فرهنگی انقلاب محرومند.در همین رابطه محمد حمزه‌زاده، مدیر عامل انتشارات سوره مهر در گفت‌وگو با جام‌جم دسترسی به کتاب را بحثی اساسی می‌داند و می‌گوید: هر قدمی که در گسترش ویترین‌های کتاب در مرکز و استان‌ها برداریم به توسعه کتاب و کتابخوانی کمک کرده‌ایم. به گفته او، انتشارات سوره مهر با ایجاد فروشگاه‌های زنجیره در سراسر کشور قصد دارد در ترویج کتاب و کتابخوانی در عرصه نشر جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی تلاش کند. او با تأکید بر این‌که این فروشگاه‌ها تنها به توزیع کتاب‌های جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی می‌پردازد، تاکید می‌کند: دست ما به سوی ناشران آثار انقلاب اسلامی و دفاع مقدس دراز است و امیدواریم آنها ما را در این رمینه یاری کنند.

ضعف از تولید تا توزیع

میثم نیلی مدیرعامل مجمع ناشران انقلاب اسلامی بر آن است که مسأله توزیع، مشکلی دیرین در صنعت نشر ایران است که همچنان به صورت رهاشده و مدیریت‌نشده به کار خود ادامه می‌دهد. با وجود این او معتقد است، بخشی از مشکل توزیع در صنعت نشر ما بویژه در حوزه ادبیات انقلاب اسلامی به تولید برمی‌گردد. او با تأکید بر این‌که در تولید به کیفیت و نیاز و اقتضائات مخاطب کمتر توجه می‌شود، به جام‌جم می‌گوید: همچنین فرم و شکل آثار کمتر با محتوا همخوانی دارد و همه اینها سبب شده ما در بخش توزیع دچار مشکل شویم....

به باور او تا زمانی‌که کتاب‌های ما از نظر شکل، محتوا، آراستگی و ... تأمین‌کننده نیاز مخاطب نباشد، هر چه هم فروشگاه‌های مدرن و خوبی داشته باشیم، راه به جایی نخواهیم برد. او این معضل را نه تنها مسأله کتاب‌های جبهه انقلاب، بلکه معضل اساسی کل بازار نشر ما می‌داند و بیان می‌کند: همه دست‌اندرکاران صنعت نشر باید دست به دست هم بدهند تا این موضوع حل شود.

او فروشندگان کتاب را نیز یکی از حلقه‌های مؤثر در توزیع مویرگی کتاب برمی‌شمرد و می‌گوید: « مسأله ترویج کتاب و معرفی آن یکی از خلأ‌های جدی ما در کنار توزیع کتاب است و در فروشگاه‌ها نیازمند کسانی هستیم که متناسب با نیازهای مخاطب به او کتاب معرفی کنند و به قولی برای
او نسخه بپیچند.»او کار کتابدار و کتابفروش را به حکیمان سابق تشبیه می‌کند که بیماری مراجعانشان را تشخیص می‌دادند و دارویی برای او تجویز می‌کردند و خود دارو را در اختیار او می‌گذاشتند.از سوی دیگر، برخی از فعالان جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی بر آنند که در همین نظام توزیع کتاب هم جریان‌های مافیایی حضور دارند که کمتر به توزیع کتاب‌های ناشران انقلاب اسلامی و ادبیات دفاع مقدس می‌پردازند.

داستان یک مافیای قدیمی

سردار علی ناظری مدیر انتشارات فاتحان و معاون نشر و ادبیات سازمان حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع‌ مقدس در این باره معتقد است، ما در همه عرصه‌ها در یک جنگ فرهنگی به سر می‌بریم و جبهه‌ای در مقابل انقلاب اسلامی وجود دارد. به گفته او، این دشمنی‌ها در برابر نشر و ادبیات انقلاب اسلامی هم به چشم می‌خورد و برخی چه عامدانه چه از روی نا‌آگاهی در برابر جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی مانع‌تراشی می‌کنند. اما به باور ناظری، ما نباید از دیگران انتظار داشته باشیم در توزیع و گسترش آثار و ارزش‌های انقلاب اسلامی و دفاع مقدس نقش داشته باشند، بلکه خودمان باید دست به کار و وارد این عرصه شویم. مدیر انتشارات فاتحان با پذیرش این‌که جبهه فرهنگی انقلاب در توزیع تولیداتش ضعف دارد، می‌گوید: ما باید ایده‌های جدیدی برای گسترش ویترین‌های آثار ارزشی و ادبیات انقلاب اسلامی و دفاع مقدس ارائه دهیم.

انتشارات فاتحان که از ناشران برتر در حوزه دفاع مقدس است فاقد فروشگاه عرضه مستقیم تولیدات خود است؛ اما این انتشارات برای توزیع مویرگی آثارش چه تدبیری به کار می‌برد و آیا ایده‌ای در این زمینه دارد؟

ناظری در پاسخ به این پرسش به برگزاری نمایشگاه‌های مختلف در شهرستان‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: ما با تاکید بر این‌که کتاب باید در دسترس همه مردم ایران از جمله ساکنان شهرستان‌های دوردست کشور قرار گیرد، طرح هزار نمایشگاه را اجرا کرده‌ایم و در نمایشگاه‌های ملی و منطقه‌ای که در مراکز استان‌ها برگزار می‌شود حضور داریم.او راهیان نور را یکی دیگر از شیوه‌های انتشارات فاتحان برای رساندن تولیداتش به مخاطبان عنوان می‌کند و می‌افزاید: «هر ساله بیش از دو میلیون نفر در برنامه‌های راهیان نور شرکت می‌کنند و در این برنامه‌ها کتاب‌های جبهه فرهنگی انقلاب به آنها عرضه می‌شود.»

با همه اینها، ناظری بر آن است که فروشگاه‌های زنجیره‌ای یکی از بهترین‌ راه‌ها برای افزایش ویترین کتاب است و در این راستا می‌توان از تجربه‌های موفق کشورهای دیگر الگو گرفت و با اصلاح و بومی‌سازی آن بر اساس فرهنگ و ارزش‌های خودمان در گسترش کتاب و کتابخوانی در کشور همت گمارد. او توجه به فروشگاه‌های مجازی و اینترنتی کتاب را در کنار فروشگاه‌های زنجیره‌ای از دیگر راهکارها برای توزیع تولیدات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی در عرصه نشر می‌داند و می‌گوید: ما نباید در فروشگاه‌های فرهنگی تنها به عرضه کتاب اکتفا کنیم بلکه در کنار محصولات فرهنگی باید به فعالیت‌های جنبی نیز برای جذب مخاطب پرداخت.

کمیل انتظاری/ گروه فرهنگ و هنر