مروری بر دیدنی‌‌های تلویزیون در سال 93

دیدنی‌های متفاوت

تلویزیون در ابتدای سال 93 با سریال دیدنی پایتخت 3 از مخاطبان خود پذیرایی کرد و بسیاری را در دید و بازدیدهای نوروزی و سفر به تماشا نشاند. دو سریال دیگر نیز در این ایام از شبکه‌های دو و سه به نمایش درآمد، اما نه « روزهای بد به در» به کارگردانی سعید آقاخانی و با بازی هومن برق‌نورد و مهران غفوریان توانست گوی سبقت را از پایتخت برباید و نه سریال« خوب، بد، زشت» به کارگردانی منوچهر هادی و با حضور بازیگرانی چون امین حیایی و همسرش نیلوفر خوش‌خلق.

در طول سال 93 سریال‌های خوب دیگری نیز از تلویزیون به نمایش درآمد که از مهم‌ترین‌ آنها می‌توان به پرده‌نشین، انقلاب زیبا، مدینه، همه چیز آنجاست و دردسرهای عظیم اشاره کرد. همچنین برنامه‌هایی مانند خندوانه و بعضیا را نیز می‌توان از برنامه‌های دیدنی سال دانست.

سریال پرده‌نشین از معدود سریال‌های تلویزیونی است که کنش اصلی ماجراهای آن را یک زن، آن هم زنی از فرنگ برگشته با عقاید و دیدگاه‌های مدرن رقم می‌زد و روحانیت را در بستر زندگی روزمره به نمایش می‌گذاشت. سریال پرده‌نشین از کارگردانی خوب بهروز شعیبی و بازی جمعی از بازیگران توانمند کشورمان بهره ‌برد که از مهم‌ترین آنها می‌توان به فرهاد آئیش و هومن برق‌نورد اشاره کرد که با سابقه بازی طنز و کمدی نقش روحانی را در این سریال بازی می‌کردند.

سریال مدینه که در ماه مبارک رمضان سال 93 از شبکه یک به نمایش درآمد، به عنوان یک اثر دیدنی، جذابیتش را بیشتر از هر چیز مدیون ضدقهرمان‌هایش بود.

مهدی سلطانی با نقش کوتاه عبدی در این سریال گل کاشت و روحی با بازی شبنم مقدمی یکی از دوست‌داشتنی‌ترین ضدقهرمان‌های تلویزیون بود. البته نمی‌توان از تاثیر بازی متفاوت مجید صالحی در سریال مدینه گذشت و از هنرنمایی‌های او در نقش عزیز یادی نکرد.

دردسرهای عظیم، دیگر سریال ماه رمضانی تلویزیون نیز در زمره آثار دیدنی سال 93 قرار می‌گیرد. برزو نیک‌‌نژاد که سال گذشته در سریال ماه رمضانی دودکش به عنوان نویسنده درخشیده بود، در مقام کارگردان نتوانست از سریال دردسرهای عظیم یک اثر تمام‌عیار بسازد، اما بازی‌های خوب جواد عزتی، مهران رجبی و مهدی هاشمی کهنه‌کار کمک کرد که دردسرهای عظیم به یک خاطره خوب بدل شود.

سال 93 تلویزیون علاوه بر سریال‌های خوب، دو برنامه دیدنی و متفاوت نیز به مخاطبان خود ارائه کرد که اولی محصول شبکه نوپای نسیم بود و دومی دستپخت شبکه سه.

برنامه خندوانه به تهیه‌کنندگی جواد فرحانی و اجرای رامبد جوان یکی از پرمخاطب‌ترین برنامه‌های شبکه نسیم و تمام شبکه‌های تلویزیون در سال 93 بود که از ایده، ساختار و فضای متفاوتی بهره می‌برد.

این برنامه با انتخاب موضوعی مانند خندیدن تلاش می‌کرد مخاطبان را با خنده آشنا و به خندیدن دعوت کند.بعضیا که فاصله‌اش از خندوانه در جذب مخاطب کم نبود، بیش از هر چیز به واسطه گفت‌وگو با افراد جریان‌ساز و ارائه گفت‌وگوهای گاه تند و تیز به یکی از اتفاقات خوب سال 93 بدل شده است. البته طی سال 93 برنامه‌های موفقی از سال‌ یا سال‌های گذشته در تلویزیون تداوم پیدا کرد؛ برنامه‌هایی که توانسته بودند در گذر زمان، مخاطبان خود را حفظ کنند. مجموعه کلاه قرمزی، برنامه نود، هفت، ماه عسل، مکث، شوک، زنده‌باد زندگی، این شب‌ها و سمت خدا از جمله این برنامه‌ها بود‌. این برنامه‌ها یا به سبب ذات جذابشان یا به واسطه محتوای کاربردی مورد توجه قرار گرفته و حضورشان تداوم داشته است.

نبود اقبال

در میان سریال‌ها و برنامه‌های سال گذشته، آثاری هم بودند که به دلایلی نتوانستند آن‌طور که باید نظر مخاطبان را به خود جلب کنند و مورد توجه قرار بگیرند. این برنامه‌ها یا مایه موفقیت را نداشته‌اند و حضور ستاره‌ها هم برایشان نجات‌دهنده نبوده است یا این که در نبود شانس و اقبال، لطف چندانی شامل آنها نشده است.از این دست سریال‌ها و برنامه‌ها، نمونه‌های متعددی را می‌توان نام برد؛ به عنوان مثال حواشی سریال هفت‌سنگ باعث شد تلاش نویسندگان، کارگردان و حتی بازی خوب بازیگران این سریال دیده نشود. تمام ماجرایی که برای هفت‌سنگ رخ داد، این بود که با نگاهی به سریال خارجی خانواده مدرن ساخته شده بود و با وجود اعلام این نکته توسط سازندگان اثر در مصاحبه‌ها و گفت‌وگوهای مطبوعاتی، عده‌ای از کشف این نکته به وجد آمده و آن را به مثابه یک کشف بزرگ، به منظور زیر سوال بردن ارزش‌های سریال هفت‌سنگ به کار گرفتند.

سریال حانیه نیز یکی از سریال‌های قابل تامل تلویزیون در سال 93 بود که داستانی درباره انقلاب را در شهر یزد روایت می‌کرد و از بازیگران بومی نیز بهره گرفته بود، اما به‌واسطه آماده نبودن بستر لازم برای ارائه آثاری با چنین ویژگی‌هایی در تلویزیون و در نتیجه به دلیل فضای نامانوس، چنان که باید با اقبال تماشاگران مواجه نشد.

سریال گذر از رنج‌ها نیز از دیگر تولیداتی است که می‌توانست جزو آثار پرمخاطب تلویزیون باشد به شرط آن‌که پای در مسیر آزموده شده از سوی سریال پس از باران نمی‌گذاشت یا دست‌کم تازگی‌های بیشتری برای مخاطب در چنته می‌‌داشت. جاده چالوس نیز از جمله سریال‌های نه‌چندان خوش‌اقبال سال 93 محسوب می‌شود چراکه براساس ایده‌ای جذاب و در مکانی دیدنی با جذابیت‌های بصری قابل توجه ساخته شده بود، اما پاره‌ای ناهماهنگی بین مضمون و ساختار از جاده چالوس یک اثر متوسط ساخت.

از میان سریال‌هایی که با اقبال مواجه نشده‌اند‌ می‌توان مواردی را نام برد که از حضور ستارگان نیز بهره برده‌اند، اما عمدتا ضعف فیلمنامه یا نابلدی کارگردان در ایجاد ریتم، کار دستشان داده است. سریال کیفر با حضور بازیگری مانند کامبیز دیرباز، سریال دیگری و خوب بد زشت با حضور امین حیایی، قاب خاطره با بازی علی نصیریان، رنگ شک با بازی و کارگردانی فریبرز عرب‌نیا، رهایی با بازی دانیال حکیمی و میترا حجار، زخم با حضور لیلا اوتادی و حتی سریال پازل با حضور رضا کیانیان از جمله سریال‌هایی است که ستاره‌ها هم در درخشش آنها موثر نبوده‌اند. سریال راه شیری و آخرین بازی نیز از آثار به نمایش درآمده در سال 93 هستند که هیچ‌کدام به موفقیتی که پیش‌بینی می‌شد، دست نیافتند. راه شیری این شانس را نداشت که در فاصله مناسب بعد از تولید به نمایش درآید و آخرین بازی سردرگرم میان فانتزی، طنز، ملودرام خانوادگی و یک اثر انتقادی موفق به یافتن مخاطب مورد نظرش نشد.

حرف‌های تازه

برآیند آنچه تلویزیون در سال 93 به مخاطبانش ارائه کرده، حائز یک ویژگی مهم است و آن ارائه برنامه‌هایی است که حرف تازه‌ای برای گفتن داشته‌اند؛ برنامه‌هایی که موضوعی بکر یا کمتر طرح شده را مدنظر قرار داده‌ یا از زاویه‌ای تازه به یک موضوع ملموس پرداخته‌اند.

برنامه با اجازه که امسال از تلویزیون به نمایش درآمده، اولین برنامه جدی و مستقل تلویزیونی درباره مسائل حقوقی و قانونی بود. پیش از این در برنامه‌های متعدد تلویزیون بخصوص برنامه‌های خانوادگی یا جنگ‌های تلویزیونی مانند صبحی دیگر به مباحث حقوقی توجه شده بود، اما با اجازه یک برنامه مستقل در این باره بود.

درباره محیط‌زیست و طبیعت نیز در برنامه‌های مختلفی اطلاع‌رسانی شده و هنوز هم برنامه‌های متعددی می‌توان در تلویزیون یافت که به مسائل زیست‌محیطی توجه دارند، اما در سال 93 برای اولین بار یک برنامه با هدف بررسی مسائل و دشواری‌های زیست‌محیطی و اطلاع‌رسانی در این‌باره با نام طبیعت 360 درجه تولید شد و از شبکه دو به نمایش درآمد. از دیگر برنامه‌هایی که به صورت تخصصی به یک موضوع آشنا اختصاص داشته می‌توان به برنامه کسب و کار از شبکه پنج اشاره کرد که به صورت تخصصی و مستقل به موضوع کارآفرینی می‌پردازد.

برنامه جهت نیز از جمله برنامه‌های متفاوت تلویزیون در سال 93 بوده‌ زیرا ناهنجاری‌های اجتماعی را دستمایه قرار داده و بی‌واسطه و شفاف به این ناهنجاری‌ها می‌پرداخت. برنامه چیستا از شبکه یک نیز یکی از برنامه‌های متفاوت تلویزیون است که تلاش کرده مباحث علمی را به شیوه‌ای جذاب و سرگرم‌کننده ارائه کند و لذت علم‌آموزی را به مخاطبانش بچشاند.

سفید در شبکه آموزش نیز از جمله‌ برنامه‌هایی است که فضایی تازه در تلویزیون ایجاد کرده و موفق به خلق یک پاتوق هنری برای تبادل تجربیات هنری و آموزش تجربی هنر شده است.

در سال 93 سریال‌های زخم و برابر اصل به موضوعاتی اختصاص داشت که پیش از این دستمایه تولید سریال قرار نگرفته بود؛ سریال زخم به زندگی و حرفه مشاوران نیروی انتظامی می‌پرداخت و سریال در برابر اصل رخدادهای مربوط به یک دفترخانه را شرح می‌داد.

نمونه‌های فوق حاکی از آن است که هنوز حرف‌های تازه‌ای برای طرح و ارائه در تلویزیون و همچنین زوایای تازه‌ای از موضوعات همیشگی برای نمایش وجود دارد و برنامه‌سازان با اندکی ارتباط بیشتر با مخاطبان و شناخت خواسته‌های آنها می‌توانند محتوای تازه و جذاب برای تلویزیون تدارک ببینند.

آذر مهاجر ‌/‌ گروه رادیو و تلویزیون