این خیلی خوب است که شما به تربیت کودک خود اهمیت میدهید و برایتان مهم است که این کار را از چه راهی انجام دهید.
بسیاری از والدین یک شیوه تربیتی را فقط به این دلیل انتخاب میکنند که خودشان در کودکی با همان شیوه بزرگ شدهاند. آنها هرگز به درست یا غلط بودن روشهای تربیتی پدر و مادر خود فکر نمیکنند. امروزه ما چیزهای زیادی درباره روشهای مختلف تربیتی میدانیم.
یک پسگردنی مجاز است؟!
به طور کلی، تربیت کودک یکی از مهمترین وظایفی است که والدین به عهده دارند. جدی گرفتن یا بی توجهی به این وظیفه در روابط بین کودک و والدین تاثیر بسزایی به جا میگذارد. تربیت در ابتداییترین تعریف عبارت است از انتظارات و پیامدها. شما قوانین و انتظارات خود را برای کودک بیان میکنید؛ اگر او از این قوانین تخطی کند، با پیامدها و تبعات آن روبهرو خواهد شد. هدف از این تبعات باید این باشد تا کودک شما تشویق شود رفتار منفی را کنار گذاشته و روشهای مثبت را در پیش گیرد و در نهایت به انسان بهتری تبدیل شود.
کودکان با تربیت میآموزند افرادی مسئولیتپذیر، صادق و مهربان باشند و با دیگران همکاری کنند. آنان با پیروی از راهنماییها، آموزشها و قوانین والدین خود میتوانند به افراد محترم و با ادبی تبدیل شوند.
هشدار مهم: تربیت با تنبیه فرق دارد. اگر کودک خود را به جای تربیت، تنبیه کنید احتمالا به نتیجه مورد نظر خود نمیرسید. والدینی که کودک خود را تنبیه بدنی میکنند اغلب فکر میکنند این کار آنها آسیبی به بچه وارد نمیکند؛ واقعیت این است که احتمالا خود آنها نیز از والدینشان پسگردنی میخوردهاند. اما یک تحقیق جدید نشان داده است بسیاری از این والدین پس از این که با تبعات منفی تنبیه آشنا شدند، تغییر عقیده دادند. در این نوشتار پنج دلیل نشان میدهد چرا تربیت از تنبیه بهتر است:
تنبیه نتیجه از کوره در رفتن است: میل به تنبیه زمانی در شما ایجاد میشود که احساس میکنید رفتار کودک آزارتان میدهد. شما دنبال راهی میگردید که کار او را تلافی کرده و با یک واکنش تند نسبت به موقعیت ایجاد شده متقابلا او را آزار دهید. پدر یا مادر در اوج دعوا و کشمکش، به جای این که نفسی عمیق بکشند و با دقت موقعیت را ارزیابی کنند، ناگهان از کوره در میروند و کودک را به باد فحش و ناسزا میگیرند و حتی دست خود را بلند میکنند و او را میزنند.
تنبیه هیچ درسی به کودک نمیآموزد: وقتی تمام فکر شما درگیر تنبیه کودک باشد، نمیتوانید منطقی فکر کنید یا مهربان باشید. عصبانیت شما هیچ کمکی به کودک نمیکند که خوب را از بد تشخیص دهد. یک مشت گره کرده چه درسی میتواند به همراه داشته باشد؟ در حالی که اگر با محبت با کودک رفتار کنید، با او حرف بزنید و با منطق اشتباهش را برای او توضیح دهید، رفتار نادرست او را به فرصتی برای آموزش تبدیل کردهاید.
اگر پدر و مادر مدام کودک خود را تنبیه کنند و رفتاری خشونتآمیز و غیرقابل پیشبینی داشته باشند، رابطهای بر پایه ترس ایجاد میشود. کودک در چنین شرایطی ترسو بار خواهد آمد |
والدین و کودکان با یکدیگر تناسب ندارند: مساله مهم در تنبیه کودکان توسط والدین این است که این دو هیچ تناسبی با یکدیگر ندارند. والدین اصلا به نابرابری و آسیبپذیری زیاد کودک توجه ندارند. هیچ کس وقتی آرام و منطقی است شک ندارد کودکان با بزرگسالان تفاوت دارند. آنها نه از نظر اندازه و نه از نظر قدرت بدنی با یکدیگر برابر نیستند؛ ضمن این که کودکان دانش و تجربه کمتری در زندگی دارند. اتفاقی که میافتد این است که وقتی والدین از روی عصبانیت کودک خود را تنبیه میکنند به او یاد میدهند هیچ اشکالی ندارد با کسی که ضعیفتر و کوچکتر است با بیاحترامی و خشونت رفتار کنید. والدین با رفتار قهرآمیز و خشونتبار خود عملا به کودک میآموزند با افراد کوچکتر و ضعیفتر چگونه رفتار کنند.
کودکان، شایسته رفتار احترامآمیزند: رفتار خود را در طول روز با اطرافیان در نظر بگیرید. آیا به همکار خود به این دلیل که کارش را خوب انجام نداده ، بیموقع حرف زده یا شما را ناامید کرده است سیلی یا پس گردنی میزنید؟ آیا او را به باد فحش و ناسزا میگیرید؟ البته که نه! در چنین شرایطی همیشه خود را کنترل کرده و تا حد ممکن سعی میکنید مبادی آداب باشید و منطقی رفتار کنید؛ اما چه اتفاقی میافتد و چرا وقتی کودک دلبند و ضعیف شما نادانسته یا از روی بیتوجهی کار اشتباهی انجام میدهد او را با رگبار سخنان ناشایست هدف میگیرید یا از روی عصبانیت کتک میزنید؟
با تنبیه روابط شما بر پایه ترس شکل میگیرد: وقتی پای رابطه بین والدین و فرزندان پیش میآید، اگر پدر و مادر مدام کودک خود را تنبیه کنند و رفتاری خشونتآمیز و غیرقابل پیشبینی داشته باشند، رابطهای بر پایه ترس ایجاد میشود. کودک در چنین شرایطی ترسو بار خواهد آمد و همواره نگران خواهد بود که اگر اشتباه کند والدینش چه واکنشی نشان خواهند داد. این ترس و اضطراب در مراحل بعد و در زندگی همیشه با او خواهد بود. کودک همیشه منتظر کتک خوردن یا اتفاقهای بد در زندگی است.
سخن پایانی
راههایی بیابید تا رفتار نامطلوب کودکانتان را تصحیح کنید و با استفاده از روشهای تربیتی، رفتار مثبت را از راهی غیر از تنبیه در کودکانتان تقویت کنید. بعضی از روشهای تربیت موثر کودکان عبارتند از:
گوشهنشینی و انزوا؛ کودک را برای مدتی در گوشهای بنشانید و اجازه ندهید از آنجا حرکت کند.
به تاخیر انداختن اولویتها؛ اگر قرار بود هدیهای برای او بخرید یا او را به پارک ببرید، این کار را برای مدتی کوتاه به تاخیر بیندازید.
نمونهسازی رفتارهای مناسب؛ با بازی و نمایش نشان دهید در شرایط مختلف چه رفتاری صحیحتر است. (جام جم سرا/مترجم: سعیده کافی/منبع: orking mother/چاردیواری، ضمیمه دوشنبه روزنامه جام جم)
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
بهتاش فریبا در گفتوگو با جامجم:
رضا کوچک زاده تهمتن، مدیر رادیو مقاومت در گفت گو با "جام جم"
اسماعیل حلالی در گفتوگو با جامجم: