به گزارش واحد مرکزی خبر، روز گذشته مراسم امضای این توافقنامه در کاخ ریاست جمهوری افغانستان که هنوز در اختیار حامد کرزای رئیسجمهور کنونی است، برگزار شد. این مراسم بهطور زنده از تلویزیون دولتی افغانستان پخش میشد و پس از توافقنامه، اشرف غنی احمدی زی، رقیب خود عبدالله عبدالله را در آغوش کشید.
حامد کرزای، رئیسجمهور افغانستان تنها سخنران مجلس دیروز بود. وی در این مراسم با تاکید بر اینکه طرح تشکیل حکومت وحدت ملی یک طرح افغانی است، گفت: از امضای این توافقنامه خوشحال هستم. وی افزود: به دولت آینده افغانستان صمیمانه و دلسوزانه مشورت خواهم داد و از هیچ تلاشی در راستای سعادت و صلاح افغانستان فروگذار نخواهم کرد. رئیسجمهور افغانستان امضای موافقتنامه بین عبدالله و احمدزی را موجب امیدواری برای مردم این کشور عنوان و اظهار کرد: مردم افغانستان بیصبرانه در انتظار چنین لحظهای بودند، طوری که صبح امروز انتشار خبر احتمال امضای موافقتنامه، نشانههای واضحی از خرسندی را در چهره مردم ایجاد کرده بود. وی امضای این توافقنامه را به نامزدهای ریاست جمهوری و مردم افغانستان تبریک گفت و ابراز امیدواری کرد صلح، ثبات و ترقی نصیب مردم افغانستان شود.
دور اول انتخابات افغانستان شانزدهم فروردین میان هشت نامزد و دور دوم بین عبدالله عبدالله و اشرف غنی احمدزی در بیست و چهارم خرداد برگزار شد. پس از ادعای عبدالله عبدالله مبنی بر بروز تقلب در دور دوم انتخابات، دو نامزد با میانجیگری سازمان ملل و معاونان رئیسجمهور افغانستان موافقت کردند، صددرصد آرا با نظارت سازمان ملل، نمایندگان دو نامزد، ناظران بینالمللی و رسانهها بازشماری و بازرسی شود و هر دو نامزد دولت وحدت ملی تشکیل دهند.
جزئیات توافقنامه
با امضای موافقتنامه، عبدالله عبدالله اکنون میپذیرد که اشرف غنی احمدزی، رئیسجمهور افغانستان باشد و پست ریاست جمهوری در اختیار تیم او قرار گیرد. براساس توافقنامه امضا شده رئیس اجرایی از صلاحیتهای قابل توجهی برخوردار خواهد بود.
بخش اول این توافقنامه به برگزاری لویه جرگهای برای تعدیل قانون اساسی اختصاص یافته است. در توافقنامه تصریح شده که رئیسجمهور پس از تحلیف یک کمیسیون ویژه را برای تهیه طرح تعدیل قانون اساسی تشکیل دهد. توزیع شناسنامههای الکترونیک و تهیه جدول زمانی برای اجرایی شدن این توافقنامه، بخش دیگری از آن است. همچنین در این توافقنامه بر اصلاح نظام انتخاباتی نیز تاکید شده است.
بخش دوم این توافقنامه به ایجاد پست اجرایی اختصاص یافته است. رئیس اجرایی در مجالس تصمیمگیری دولت شرکت میکند و مدیریت امور اداری و اجرایی حکومت بهعهده اوست. برای دفتر رئیس اجرایی ساختار اداری و مالی ویژهای ایجاد میشود.
یکی از نکات مهم بخش دوم این توافقنامه، تفکیک میان کابینه و شورای وزیران است. بر این اساس، رئیسجمهور ریاست کابینه را بهعهده خواهد داشت. براساس تعریف این توافقنامه، کابینه متشکل است از رئیسجمهور، معاونان او، رئیس اجرایی، معاونان رئیس اجرایی، مشاور ارشد رئیسجمهور و وزیران. در مقابل ریاست شورای وزیران بهعهده رئیس اجرایی است. به گزارش بی.بی.سی، شورای وزیران شامل وزیران و معاونان رئیس اجرایی بوده و متمایز از کابینه است. رئیس اجرایی مجالس فرعی کابینه را بهعهده خواهد داشت.
براساس این توافق جلسات کابینه به ریاست اشرف غنی ماهانه یک بار برگزار میشود و در آن مسائل کلان کشور نظیر تبیین استراتژیها، موضوع بودجه و سیاستگذاری و قوانین کلان مورد بررسی قرار خواهد گرفت. بر همین اساس جلسات شورای وزیران که مسائل اجرایی را دنبال میکند، هفتهای یک بار زیر نظر عبدالله یا رئیس اجرایی دولت وحدت ملی برگزار خواهد شد. در توافقنامه همچنین به تقسیم برابر مقامهای کلیدی دولت میان دو تیم نیز اذعان شده است.
واکنشهای بینالمللی
به دنبال اعلام این خبر، جمهوری اسلامی ایران از حصول توافق سیاسی بهعمل آمده بین این دو نامزد برای تشکیل دولت وحدت ملی استقبال کرد. وزارت خارجه ایران در بیانیهای اعلام کرد: جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشور همسایه و حامی دائم افغانستان، همواره از صلح، ثبات و امنیت در سایه تشکیل دولت فراگیر و قوی با مشارکت همه اقوام و گروههای این کشور حمایت کرده است. بر این اساس، توافق اخیر را نشانه بلوغ سیاسی بالای نخبگان و مردم افغانستان ارزیابی کرده و آن را نشانه ظرفیت و توانمندی فراوان جامعه افغانستان برای برونرفت از مشکلات داخلی میداند.
یان کوبیش، نماینده ویژه سازمان ملل متحد نیز در افغانستان هم روز گذشته در بیانیهای با ابراز خشنودی از امضای توافقنامه تشکیل دولت وحدت ملی در افغانستان گفت: با امضای این توافقنامه گام مهمی در پیشرفت افغانستان برداشته شد. کوبیش در این بیانیه تاکید کرد که بلاتکلیفی در چند ماه گذشته اثرات منفی زیادی بر اقتصاد و حکومتداری افغانستان گذاشته بود. نماینده ویژه سازمان ملل با ابراز امیدواری به اینکه حکومت وحدت ملی افغانستان بسرعت کار خود را آغاز کند، گفت که سازمان ملل آماده همکاری با افغانستان است.
دولت آمریکا نیز توافق تقسیم قدرت میان دو نامزد ریاستجمهوری افغانستان را مورد تحسین قرار داد. در همین راستا، کاخ سفید با صدور بیانیهای اعلام کرد این توافق کمک میکند بحران سیاسی افغانستان پایان یافته و در راه پیش روی این کشور اعتماد به وجود آید. کاخ سفید اعلام آمادگی کرد که با دولت جدید افغانستان همکاری خواهد کرد تا موفقیت آنها را تضمین کند.
سفارت انگلیس در کابل نیز با انتشار بیانیهای، از توافق دو نامزد استقبال کرده و آن را پایان بلاتکلیفی سیاسی در این کشور خواند. در بیانیه سفارت انگلیس آمده است که این توافقنامه زمینه را برای انتقال صلحآمیز و دموکراتیک قدرت در افغانستان فراهم میکند.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد