نگاهی به مسیر ایران در مسابقات جهانی والیبال

ملی پوشان والیبال ایران برای حضور در عرصه حساس مسابقات جهانی در حالی راهی لهستان می‌شوند که یک تورنمنت فوق‌سنگین را پیش رو دارند. رویداد قهرمانی جهان با توجه به امتیاز و تاثیر بسیار زیادی که در رده‌بندی جهانی دارد از سوی تمام تیم‌های بسیار جدی گرفته می‌شود. خصوصا این که این رقابت‌ها هر 4 سال یک بار برگزار می‌شود و در صورت نتیجه نگرفتن فرصتی برای جبران نیست.

نگاهی به گروه ایران

شاگردان کواچ در مرحله گروهی با ایتالیا، آمریکا، فرانسه، پورتوریکو و بلژیک همگروه هستند. میزبان بودن لهستان در این دوره از رقابت‌ها به ضرر ایران تمام شده چرا که طبق قاعده میزبان سرگروه شده و باعث شده در یکی از گروه‌ها دو تیم از جمع 4 تیم برتر جهان حضور داشته باشند که از قضا قرعه به نام ایران در آمده و در گروه D تیم‌های آمریکا و ایتالیا قرار گرفته‌اند.

برنامه‌ریزی سنگین مسابقات

طبق فرمت اعلام شده 24 تیم شرکت کننده در چهار گروه شش تیمی قرار گرفته و از هر گروه 4 تیم به مرحله بعد راه خواهند یافت تا شانزده تیم پایانی رقابت‌ها را تشکیل دهند. در این مرحله خبری از پلی‌آف نیست و شانزده تیم صعود کرده در دو گروه هشت تیمی رقابت خواهند کرد. به این صورت که تیم‌های برتر گروه A و D در یک جدول و تیم‌های برتر گروه C و D در جدول دیگر قرار خواهند گرفت.

هشت تیمی که در یک گروه قرار گرفته‌اند به صورت دوره‌ای با هم رقابت می‌کنند اما به منظور جلوگیری از طولانی شدن مسابقات، تیم‌هایی که قبلا در دور مقدماتی همگروه بوده و با هم بازی کرده‌اند دیگر با یکدیگر رقابت نخواهند کرد و نتایج دور گروهی مرحله اول محاسبه خواهد شد. در پایان از هر گروه هشت تیمی سه تیم به مرحله بعد صعود می‌کنند، تا شش تیم در جدول باقی بمانند. تیمهای اول و دوم گروه‌های سه تیمی به نیمه نهایی صعود می‌کنند تا تکلیف فینالیست‌ها مشخص شود.

مسیر ایران در مسابقات جهانی

با توجه به این که چهار تیم از هر گروه صعود می‌کنند و بعدا هر چهار تیم بدون توجه به رده‌ای که به دست آورده‌اند به همراه چهار تیم برتر گروه دیگر در یک جدول قرار می‌گیرند روی کاغذ، رتبه‌ای که در گروه به دست می‌آید شاید چندان اهمیتی نداشته باشد، اما این مساله آنجایی اهمیت پیدا می‌کند که نتایج دور مقدماتی در مرحله بعدی اعمال می شود.

روی کاغذ ایتالیا، آمریکا، ایران و فرانسه چهار تیمی هستند که می‌توانند بدون دردسر از گروه صعود کنند. چرا که تیم‌های پورتوریکو و بلژیک توان رویارویی با این چهار تیم را ندارند، در این صورت ایران، ایتالیا، آمریکا، فرانسه و چهار تیم نخست گروه اول که به احتمال زیاد لهستان، آرژانتین، صربستان و استرالیا خواهند بود در یک گروه هشت تیمی قرار می‌گیرند.

اگر ایران در مرحله گروهی به تیم‌های ایتالیا و آمریکا باخته باشد، در مرحله بعد این باخت‌ها لحاظ شده و کار برای صعود به مرحله بعد بسیار دشوار می‌شود. چرا که از گروه هشت تیمی فقط سه تیم صعود می‌کنند و این مساله به این معناست که ایران باید هر چهار تیم گروه دیگر را شکست دهد.

مشکل همزمانی مسابقات جهانی با بازی‌های آسیایی اینچئون

ایران برای رسیدن به جمع شش تیم پایانی رقابت‌های قهرمانی جهان کار بسیار دشواری پیش رو دارد، اما اگر این اتفاق خجسته رخ دهد، بازی‌های آسیایی اینچئون از دست می‌رود چرا که بازی‌های آسیایی پیش از مرحله نهایی شروع می‌شود! شاگردان کواچ حتی اگر به دور نهایی نیز راه پیدا نکنند، باید به فاصله کمتر از شش روز خودشان را به کره‌جنوبی برسانند که این مساله با توجه به خستگی مضاعف ملی‌پوشان پس از لیگ جهانی می‌تواند باعث افت عملکرد شود. این در حالی است که مسئولان کمیته المپیک روی طلای والیبال به شدت حساب باز کرده‌اند.

حال و هوای این روزهای والیبال ایران البته آن قدر امیدوار کننده نیست که بتوان روی تکرار درخشش در لیگ جهانی حساب باز کرد. اما نباید فراموش کرد که ایران با وجود عملکرد درخشان در دو دوره گذشته لیگ جهانی والیبال هنوز نتوانسته در بین ده تیم برتر رده‌بندی جهانی قرار بگیرد و دلیل آن نیز عملکرد ضعیف در همین مسابقات قهرمانی جهان در سال 2010 بوده است. قرار گرفتن در بین غول‌های جهان با پیروزی در یک یا دو بازی به دست نمی‌آید، بلکه تورنمنت‌هایی مانند مسابقات قهرمانی جهان، جام جهانی و المپیک هستند که با امتیازهای زیادی که دارند تکلیف تیم‌های برتر جهان را در رده‌بندی مشخص می‌کنند. کما این که والیبالیست‌های ایران تجربه پیروزی برابر تمام تیم‌های جهان غیر از روسیه را در کارنامه دارند، اما هنوز پایین‌تر از خیلی تیم‌هایی که چندین بار آنها را شکست داده‌اند، قرار گرفته‌اند (کوبا، کانادا، آلمان، لهستان و...)

خستگی ملی‌پوشان با توجه به تورنمنت سنگین و سفرهای طولانی که داشته‌اند قابل درک است، اما کاش فراموش نکنند که اگر در مسابقات امسال نتیجه نگیرند باید تا سال 2018 منتظر دوره بعدی رقابت‌ها باشند و در این چهار سال هر اندازه هم در لیگ جهانی هر سال خوب بازی کنند فایده چندانی ندارد. بی‌انگیزگی و خستگی ذهنی همیشه بدترین اثر منفی را روی ملی‌پوشان ایران داشته است. آفتی که اگر در لهستان سراغ تیم بیاید، تکرار نتایج خوب لیگ جهانی را سخت می‌کند.

درس عبرتی برای فدراسیون والیبال

تا دوسال پیش طلسم حضور نیافتن در لیگ جهانی به اندازه‌ای فشار بر والیبال ایجاد کرده بود، که برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری فدراسیون برای نتیجه گیری در این تورنمنت بود و البته طبیعی هم بود چرا که والیبال ایران کمتر رویداد در سطح جهانی را تجربه می‌کرد و فرصت بازی کردن با بزرگان والیبال جهان به اندازه‌ای وسوسه انگیز بود که تیم با تمام قدرت و انگیزه در آن ظاهر شود. فرمت مسابقات لیگ جهانی تغییر کرده و با توجه به نتایج خوبی که ایران در آن کسب کرده دیگر دغدغه حضور ندارد. این شاید فرصتی باشد که فدراسیون والیبال و کادر فنی تغییر سیاستی را پیش گرفته تا لیگ جهانی دیگر هدف نهایی نباشد. چرا که این رویداد هر ساله برگزار می‌شود و می‌توان از آن به عنوان تورنمنتی در راستای آماده‌سازی تیم برای مسابقات مهم‌تر مانند مسابقات قهرمانی جهان، المپیک و جام جهانی استفاده کرد. کاری که تیم‌های بزرگ نیز کم و بیش انجام می‌دهند و از لیگ جهانی به عنوان فرصتی برای ساختن تیم و تغییر نسل استفاده می‌کنند.

اگر تا سال‌های پیش بازی کردن و قرار گرفتن کنار تیم‌هایی مانند برزیل، ایتالیا و روسیه جزو آرزوها به شمار می‌رفت، این آرزو دیگر مدت‌هاست که رنگ واقعیت به خود گرفته و همین مساله ایجاب می‌کند که با رفع ذوق‌زدگی اولیه، به فکر اتخاد تصمیم درست برای پیشرفت بیشتر بود. این تغییر سیاست برای سال آینده می‌تواند استفاده از نسل جدید و یا استفاده تناوبی از بازیکنان اصلی در لیگ جهانی 2015 و آماده‌سازی تیم برای مسابقات مهم المپیک باشد.