صنایع غذایی و فرهنگ اطلاعاتی که نداریم

اینچنین است که در خوشبینانه‌ترین حالت اکثر ما صرفا قیمت و تاریخ تولید و انقضای آن کالای غذایی را مورد توجه قرار می‌دهیم و تمام!

آیا واقعا تا به حال به نوشته‌های ریز و بعضا مفصل پشت بسته‌بندی مواد غذایی مختلف توجه و آن تامل و حوصله کرده‌اید؟ آیا از خودتان پرسیده‌اید این همه نوشته برای چیست؟ یا معنی تمام جملات یا نوشته‌های آن را متوجه شده‌اید؟

براساس استانداردهای موجود در سراسر دهکده جهانی، تمام تولید‌کنندگان بخصوص در زمینه محصولات غذایی موظف هستند اطلاعات کامل محصول خود ازجمله مواد تشکیل‌دهنده، افزودنی‌های مجاز و میزان آن و تبعات مصرف محصول، همراه با نحوه مصرف آن را در کنار تاریخ تولید و مصرف آن درج کنند. این موضوع جزو حقوق اولیه و غیرقابل انکار مصرف‌کنندگان است و آنان در این چارچوب حق دارند​ بدون هیچ دخل و تصرفی بدانند چه چیزی را با چه موادی مصرف می‌کنند.

اما این حقوق و فرهنگ ظاهرا در کشور ما ـ دست‌کم در موضوع صنایع غذایی و برخلاف مواردی چون دارو ـ به‌عنوان فرهنگی ناشناخته باقی‌مانده و تولید‌کنندگان و مسئولان نسبت به ایجاد یا تقویت این فرهنگ تاکنون گام موثری برنداشته‌اند. اینچنین است که بیشتر مصرف‌کنندگان هیچ توجهی به آن موارد ندارند یا به‌طور کلی اصلا برخی مفاهیم مندرج روی جعبه‌های رنگارنگ خوراکی‌ها را نمی‌شناسند و بدتر این‌که اهمیتی نیز برای آن قائل نیستند.

به‌عنوان مثال، درصد کوچکی از جامعه مصرف‌کننده امروزی ما در بازار آبمیوه بسته‌بندی شده تفاوت کنسانتره، نکتار و آبمیوه طبیعی را تشخیص می‌دهند و با آگاهی، محصول مورد نیاز خود را انتخاب می‌کنند.

در این مورد بخصوص، بسیاری از مصرف‌کنندگان بدون توجه به تفاوت‌های فاحش موجود در این محصولات صرفا با دیدن عکس میوه‌های تروتازه‌ای که روی جعبه جا خشک کرده‌اند، دست به جیب می‌شوند و محصول خودشان را خریداری می‌کنند بدون توجه به این‌که مواد تشکیل‌دهنده این خوراکی یا افزودنی‌های آن هرچند مجاز است، اما ممکن است باتوجه به بیماری احتمالی، برای سلامت آنها تهدیدآمیز باشد.

با این فقر فرهنگی در این مورد خاص، شاید از زاویه‌ای نتوان تمام تقصیر به خطر افتادن سلامت جامعه از راه مصرف برخی محصولات غذایی را به دوش تولید‌کنندگان گذاشت چون این خود مصرف‌کنندگان هستند که برای خود کالای مناسب نمی‌خرند. با این حال تولید‌کنندگان هم کاملا بی‌تقصیر نیستند چراکه معمولا استانداردهای جهانی درباره اطلاع‌رسانی شفاف، کامل و ساده به مصرف‌کنندگان صنایع غذایی را رعایت نمی‌کنند. مثلا اگر در ساخت محصولی اسید یا افزودنی به کار رفته، تبعات مصرف آن را به روشنی و طوری که مصرف‌کننده بفهمد در توضیحات مندرج در بسته‌بندی قید نمی‌کنند.

پس بیراه نیست اگر بگوییم تولید‌کنندگان و البته مسئولان نظارت باید از همین امروز درباره تغییر این فرهنگ صحیح فراموش شده توسط مصرف‌کننده و تولید‌کننده در بازار صنایع غذایی کشورمان گام موثری بردارند و با ساده کردن عبارات و استفاده از اصطلاحات عامیانه، تمام مندرجات و نوشته‌های بسته‌بندی این‌گونه محصولات را برای همگان قابل درک کرده آنها را به مطالعه دقیق و انتخاب متناسب با سلامت و اقتصاد خانواده خود راهنمایی و تشویق کنند.

جای تردید نیست که این کار باعث انتخاب آگاهانه خریداران، متناسب با نیازهایشان و از همه مهم‌تر با توجه به شرایط سلامت خود و خانواده خواهد بود و از ایجاد تقاضای کاذب در بازار نیز جلوگیری و در نهایت تولید‌کننده را درباره ادامه تولید یا افزایش و کاهش تولید محصولی خاص به‌طور دقیق راهنمایی خواهد کرد.

عماد عزتی ‌/ ‌جام‌جم