ظریف: غرب اشتباه سال 2005 را تکرار نکند

ظریف و تیم مذاکره کننده ایرانی دیروز وارد وین، پایتخت اتریش شدند و هتل کوبورگ وین، بعد از ظهر دیروز میزبان نشست وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بود.

به گزارش واحد مرکزی خبر، ظریف و اشتون در این دیدار جزییات این دور از مذاکرات را بررسی کردند و بلافاصله پس از این گفت وگو، دیدار سه جانبه ای با حضور ظریف، اشتون و ویلیام برنز، معاون وزیر امو خارجه آمریکا برگزار شد. ظریف همچنین مذاکرات دوجانبه‌ای با نمایندگان چین و روسیه داشت.

اما آن طور که رسانه‌ها گزارش کرده‌اند این بار برخلاف دفعات گذشته، با تشدید تدابیر امنیتی، از ورود خبرنگاران به داخل هتل کوبورگ محل مذاکرات ایران و گروه 1+5، جلوگیری می شود.

همــچنین یک مقام نزدیک به مذاکرات گفت که دیروز سید عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه کشورمان و هلگا اشمید معاون کاترین اشتون نیز دیدار کردند.

نشست افتتاحیه ششمین دور مذاکرات وین نیز امروز به ریاست وزیر امور خارجه کشورمان و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و با حضور نمایندگان گروه 1+5 در مقر سازمان ملل در وین برگزار می شود.

اما وزیر امور خارجه کشورمان در بدو ورود به وین با بیان این‌که اگر در طرف مقابل اراده سیاسی برای توافق وجود داشته باشد، ما با آمادگی کامل برای توافق آمده‌ایم، گفت: این دور از مذاکرات، آخرین مرحله تا بیستم جولای (بیست‌ونهم تیر) خواهد بود و تلاش می‌کنیم در این مرحله به توافق دست یابیم.

به گزارش ایرنا، رئیس هیات مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران اظهار کرد: در مرحله قبلی، کار نگارش متن (برنامه اقدام مشترک جامع) آغاز شد، هرچند موارد توافق زیاد نبود؛ در این دوره هم باید دوستان یک دور دیگر درباره مفاهیم صحبت کنند تا وارد نگارش شویم.

رئیس دستگاه دیپلماسی با اشاره به دیدارش با کاترین اشتون در بعدازظهر دیروز گفت: همکاران بنده نیز دیدارهای دوجانبه و چندجانبه خواهند داشت و بحث‌ها را ادامه می‌دهیم تا به جلسات رسمی برسیم.

ظریف در پاسخ به این پرسش که آیا فکر می‌کنید، انتظارات زیاد طرفین مذاکره، مانع پیشرفت در مذاکرات و دستیابی به توافق نخواهد شد؟ گفت: به طور طبیعی اگر با زیاده‌خواهی مواجه شویم، این مانع پیشرفت مذاکرات خواهد بود و آن را نخواهیم پذیرفت.

همچنین وزیر امور خارجه ایران در جدیدترین مقاله خود با عنوان «غنیمت شمردن فرصت‌ها و رها کردن خیالبافی‌ها» که در روزنامه فرانسوی لوموند منتشر شده، از طرفین مذاکره‌کننده با ایران خواسته است از خیالبافی دست برداشته و فرصت مذاکره را از دست ندهند.

در این مقاله با اشاره به دور جدید مذاکرات که از دیروز در وین آغاز شده، آمده است: ‌اگر ژرف‌اندیشی و تحلیل متفکرانه می‌تواند موفقیت را تضمین کند، در عوض توهم و محاسبات نادرست نیز می‌تواند به از دست رفتن فرصت‌های جدید منجر شود.

وزیر خارجه کشورمان تاکید کرده است: بیشتر ناظران غربی آشکارا در مورد فرصت‌های از دست رفته مربوط به پیشنهاد سال 2005 من اظهار تاسف کرده‌اند. در واقع، اشتباه محاسباتی غرب در آن زمان تا حدود زیادی مسئول آن چیزی است که ما امروز با آن روبه‌رو هستیم. امروز، آقای روحانی و من دوباره به میز مذاکرات بازگشته‌ایم و رویکرد ما تغییر نکرده است. متاسفانه هنوز خیالبافی در برخی طرف‌های مقابل وجود دارد. ما برای تضمین ماهیت برنامه هسته‌ای انحصارا صلح‌آمیز خود آمادگی داریم؛ اما از پیشرفت‌های فنی دانشمندان خود نخواهیم گذشت. البته چنین انتظاری از مــــا نه عاقلانه است و نه به نفع نظام عدم تکثیر.

در ادامه این مقاله آمده است: اکنون که به مقطعی رسیده‌ایم که می‌توان توافق موقت هسته‌ای را به راه‌حلی جامع تبدیل کرد، از همتایان خود می‌خواهم در مقابل اراده ما به کاستن از نگرانی‌های مربوط به توانمندی‌هایمان، تقاضای ما را برای رعایت حیثیت و احترام ما در نظر بگیرند. بویژه از آنها می‌‌خواهم نگذارند خیالبافی‌ها روند پایان دادن به یک بحران غیرضروری و گشودن افق‌های جدید را از مسیر خود خارج کند. چنین رویکردی نه فقط به راه حل جامع در زمینه برنامه هسته‌ای منجر خواهد شد، بلکه زمینه ارتقای همکاری‌ها برای برقراری مجدد ثبات منطقه‌ای و تقویت صلح و امنیت بین‌المللی را فراهم خواهد کرد.

در همین حال روزنامه فایننشال تایمز با اشاره به اظهارات دو دیپلمات غربی که از جریان مذاکرات مطلع هستند، نوشت که فاصله بسیار زیادی میان موضع تهران درباره تعداد سانتریفیوژهایش و آنچه غرب خواستار آن است وجود دارد؛ تهران معتقد است سانتریفیوژهایش باید پس از دستیابی به توافق نهایی نیز به کار خود ادامه دهند.

به گزارش ایسنا، این روزنامه به نقل از یک دیپلمات غربی ارشد مستقر در تهران در این‌باره نوشت: برای آمریکا آنچه که در توافق جامع هسته‌ای از هر چیز دیگری مهم‌تر است، تعداد سانتریفیوژهای ایران است و نه تاسیسات اراک، در حالی که این تاسیسات بیشتر برای فرانسه حائز اهمیت است.این دیپلمات ادامه داد: اوباما نمی‌تواند ده هزار سانتریفیوژ را به کنگره بفروشد. وی مشخصا می‌خواهد که تعداد این ماشین‌ها کمتر از ده هزار تا باشد که از خواسته ایران یعنی 50 هزار سانتریفیوژ فاصله بسیار زیادی دارد.

فرصتی برای تاریخ سازی

وزیر خارجه کشورمان دیروز در پیام ویدئویی که در سایت یوتیوب منتشر کرد، دور تازه مذاکرات ایران و 1+5 را فرصتی منحصر بفرد برای دستیابی به توافقی تاریخی و پایان دادن به «بحران غیرضرور هسته‌ای» ارزیابی کرده است.

به گزارش فارس، پیام ظریف به این شرح است:

در طول سه هفته آینده، فرصتی منحصر بفرد داریم تا تاریخ‌ساز باشیم. تا به توافقی جامع در مورد برنامه هسته‌ای ایران دست یافته و به بحران غیرضروری که ما را از پرداختن به چالش‌های مشترکی نظیر رخدادهای وحشتناکی که در چند هفته گذشته در عراق اتفاق افتاده، بازداشته است، پایان دهیم.

مساله هسته‌ای می‌توانست در سال 2005 حل شود. اما آن زمان صحبت‌های مرا که می‌گفتم ایرانی‌ها به فشار حساس هستند، باور نکردند. دولت (جورج) بوش با مطرح کردن خواسته توقف غنی‌سازی تمام توافق را بر هم زد. بعد هم برای هشت سال، فشار و تحریم‌ها را برگزیدند.

آن تحریم‌ها، به معنای واقعی فلج‌کننده یا حتی مرگ‌آور بودند. بیماران سرطانی ایرانی به هزینه خود نمی‌توانستند داروهایشان را تهیه کنند، چراکه بانک‌های سرتاسر جهان برای خودداری از انتقال سرمایه‌های ایرانی از سوی وزارت خزانه‌داری ایالات متحده تحت فشار قرار گرفته بودند. اما تحریم‌ها برنامه هسته‌ای ما را زمین‌گیر نکرد، همانطور که قتل دانشمندان هسته‌ای ما، خرابکاری در تأسیسات هسته‌ای ما (که با وجود تبعات فاجعه‌بار زیست‌محیطی احتمالی صورت گرفت) و تهدید‌های نظامی مکرر، نتوانست این کار را بکند. در واقع، این اقدامات دقیقا نتیجه‌ای عکس داد.

نتیجه اصرار بر عدم غنی‌سازی، افزایش 100 برابری تعداد سانتریفیوژهای ما بود؛ از کمتر از 200 دستگاه به حدود 20000 هزار دستگاه.

خودداری از فروش سوخت رآکتور تحقیقاتی ما که ساخت آمریکا هم هست، ما را وادار کرد تا برای تولید سوخت، سطح غنی‌سازی را بالا ببریم؛ از 3.5درصد به 20درصد.

محروم کردن بیماران سرطانی از رادیوایزوتوپ‌های پزشکی ما را مجبور کرد تا یک رآکتور آب سنگین بسازیم و از یک ایده اولیه به سمت یک تأسیسات کامل حرکت کنیم که بزودی راه‌اندازی می‌شود.

تهدید به بمباران تأسیسات هسته‌ای هم ما را مجبور به ساخت فردویی کرد که به واسطه کوه‌ها محافظت شده است. دولت‌های غربی بدون توجه به اینکه خودشان این وضع را ایجاد کرده‌اند، دست به اعتراض زدند.

در حالی که به 20 جولای (29 تیر، ضرب‌الاجل توافق) نزدیک می‌شویم، احساس می‌کنم که باید بار دیگر هشدار دهم که تلاش برای امتیازگیری در لحظات آخر نتیجه‌ای بهتر از آنچه که در سال 2005 به دست آمد، نخواهد داشت.

به آن کسانی که هنوز تصور می‌کنند تحریم‌ها بوده که ایران را پای میز مذاکره آورده، فقط می‌توانم بگویم که فشار در هشت سال گذشته و در واقع در طول 35 سال گذشته، امتحان خود را پس داده است.

تحریم‌ها مردم ایران را به زانو درنیاورده، نمی‌آورد و نخواهد آورد. هنوز برای خروج از این چرخه تشدید اوضاع، فرصت داریم. احترام متقابل را امتحان کنید. نتیجه خواهد داد.

ما در حال تلاش هستیم تا به توافقی دست یابیم. نه یک توافق خوب یا توافقی بد، بلکه توافقی عملی و پایدار؛ و هر توافقی، اساسا نتیجه درک مشترک و نه تحمیل مواضع یک طرف یا طرف دیگر است.

ما آماده‌ایم تا با تمهیداتی قاطع تضمین کنیم که برنامه هسته‌ای‌مان همواره صلح‌آمیز می‌ماند. هنوز برای پایان دادن به این افسانه که ایران به دنبال ساخت بمب است، فرصت باقی است. ما برای اثبات این ادعای خود، سابقه‌ای 250 ساله از عدم تجاوزگری را داریم.

دولت متبوع من به پایان دادن به این بحران غیرضرور تا 20 جولای متعهد است. امیدوارم همتایانم نیز اینطور باشند.

جواد ظریف هستم و این پیام ایران است.