دل‌ درد کودکان

جام جم سرا: حتی در بعضی موارد با مراجعه به پزشکان و مصرف داروهای مختلف نیز بهبود قابل قبولی برای کودکی که به دل‌درد مبتلاست، اتفاق نمی‌افتد و این امر خانواده را برای انجام اقدامات درمانی بیشتر ترغیب کرده و آنان را وادار می‌کند تا از پزشک خود برای انجام اقداماتی مانند آندوسکوپی و کولونوسکوپی و دیگر اقدامات درخواست کمک کنند.

به دل‌دردی که حداقل سه ماه طول کشیده باشد مزمن اطلاق می‌شود، ولی بعضی پزشکان دردهای طولانی‌تر از یک ماه را نیز مزمن تلقی می‌کنند. دردی که بیش از سه نوبت تکرار شده باشد نیز طبق تعریف دل‌درد راجعه نام می‌گیرد.

احساس درد از سوی گیرنده‌های عصبی موجود در مخاط یا جدار احشا و عضلات حس می‌شود و توسط مغز آنالیز و درک می‌شود. آستانه درک درد بین افراد متفاوت است و عوامل روانی و استرس روی درک درد تاثیر زیادی دارند.

در صورت وجود دل‌درد در یک کودک احتمال وجود بیماری در یکی از ساختمان‌های داخل شکم و خارج از فضای شکم محتمل است، زیرا هر گونه تحریک این اعضا بواسطه عفونت یا التهاب یا سایر مواد می‌تواند ایجاد‌کننده چنین دردهایی در شکم کودک باشد.

به‌خاطر داشته باشید این دردها می‌تواند علتی به عنوان بیماری دستگاه‌های بدن داشته باشند. این بیماری‌ها شامل زخم‌معده و اثنی‌عشر، بیماری‌های کیسه صفرا و پانکراس، اشکالات ساختمانی در دستگاه گوارش، اختلال در هضم و جذب مواد غذایی، بیماری‌های مری، عفونت‌ها و مشکلات و سنگ در دستگاه ادراری، عفونت‌های تناسلی و لگن، مسمومیت با فلزات سنگین، یبوست، بیماری‌های انگلی و حتی وجود التهاب در ریه یا التهاب و عفونت میکروبی در گلو می‌شود.

در مواردی نیز با انجام بررسی‌های کامل علت دردها شناخته نمی‌شود. دردهای گاهگاهی شکم که کودک را از خواب بیدار نمی‌کند و مانع فعالیت‌های روزانه او نمی‌شود و ارتباطی با غذا‌خوردن و دفع مدفوع و فعالیت‌های فیزیکی نیز ندارد و همچنین هیچ علامت گوارشی دیگری مانند استفراغ، اسهال، یبوست و دفع خون نیز دیده نمی‌شود، به عنوان دل‌درد راجعه عملکردی در نظر گرفته می‌شود.

پزشک در بسیاری از موارد این بیماران را تحت نظر قرار می‌دهد و از دادن داروهای بیشتر به آنها اجتناب می‌کند. این دردها در 9 تا 15 درصد کودکان دیده می‌شود و حداکثر شیوع آن در سن پنج تا شش سالگی است.

فاکتورهای روانی مانند استرس، اضطراب، افسردگی و فاکتورهای اجتماعی مانند جدایی و طلاق باعث تشدید درد می‌شود.

دردهای عملکردی نیز معمولا فقط به اقدامات حمایتی و تغذیه‌ای و اطمینان دادن به والدین و حذف استرس‌ها نیاز دارد. در دردهای عملکردی در کودکان، خوردن هوای زیاد همراه با غذا باعث تشدید درد می‌شود.

در بعضی موارد، امتناع از خوردن غذاهای حاوی قندهای غیرقابل جذب مانند آدامس و شیرینی‌های سوربیتول‌دار و‌غذاهای حاوی فروکتوز فراوان مانند سیب، گلابی و گیلاس باعث کاهش درد می‌شود. تکنیک‌های تمدد اعصاب نیز موجب بهبود درد می‌شود. البته داروهای شل‌‌کننده عضلات احشایی معمولا تاثیر ندارد، ولی به طور تجربی استفاده می‌شود.(دکتر فریبا شیروانی - متخصص اطفال و فوق‌تخصص عفونی اطفال)