چالش‌های نظام سلامت از زبان مسئولان

روز گذشته، حسن قاضی‌زاده هاشمی در مراسم بزرگداشت هفته سلامت که با حضور رئیس سازمان صدا و سیما، معاون اول رئیس‌جمهور و وزرای آموزش و پرورش تعاون، کار و رفاه اجتماعی برگزار شد، به چالش‌های پیش روی این وزارتخانه اشاره کرد.

در این مراسم که در مرکز همایش‌های بین‌المللی رازی برگزار شد، وزیر بهداشت از ناکارآمدی بیمه‌ها گلایه کرد و گفت: بیمه‌ها ناکارآمد، متعدد و متناقض هستند و لازم است مجموعه‌ای، بیمه‌ای کارآمد را تعریف کند.

به گفته وزیر بهداشت، هم‌اکنون بیمه‌های پایه‌ای که در کشور وجود دارند همکاری موثری ندارند. ضمن این که نقصان عملکرد آنها موجب راه‌اندازی بیمه‌های متعددی به نام تکمیلی شده که لازم است همه آنها تجمیع شوند.

به اعتقاد هاشمی، مشکل اینجاست که این کار فقط دست ما نیست و علاوه بر وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی باید بیمه‌های تکمیلی و خصوصی نیز همکاری کنند.

افزایش هزینه‌های دارو و درمان و آزمایشگاه، چالش دیگری است که وزیر بهداشت بخشی از این مشکل را به دلیل القائات مردم یا حتی جامعه پزشکی می‌داند.

وزیر بهداشت خاطرنشان می‌کند که حتی پولدارترین بیمه‌ها نیز از پس این هزینه‌ها برنخواهند آمد. به این دلیل، بهره‌وری مناسب از امکانات و سروسامان دادن به این خدمات در کنار راه‌اندازی بیمه‌ای توانمند و یکپارچه در کشور ضروری است.

واگذاری بیش از 8000 میلیارد تومان از بودجه ده‌هزار میلیارد تومانی به بیمه‌ها هم خبر دیگری بود که وزیر بهداشت در این مراسم به آن اشاره کرد و افزود: برخی می‌گویند هر چقدر پول به وزارت بهداشت داده شود مشکلات مردم برطرف نمی‌شود، در حالی‌که این افراد آدرس اشتباه می‌دهند. درست که تزریق پول در بهداشت و درمان راه حل قطعی نیست، اما کمبودهای سال گذشته لازم است جبران شود و ما نیز در پی راه‌اندازی بیمه‌ای قوی و یکپارچه هستیم.

فراموش شدن سلامت روان

«سلامت روان بخش مغفول حوزه سلامت است.» اینها بخش دیگری از گفته‌های وزیر بهداشت در روز سلامت است که در آن به اهمیت سلامت روان در کنار سلامت جسم اشاره کرد.

وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تاکید کرد که بحث سلامت روان و توانبخشی، از جمله بخش‌های مغفول در حوزه سلامت است.

به گزارش ایرنا، قاضی زاده هاشمی با حضور در مرکز آموزشی - درمانی روانپزشکی رازی، ابراز امیدواری کرد که دولت، توجه ویژه‌ای به بخش سلامت روان و توانبخشی داشته باشد.

وی در ملاقات با بیماران، کارکنان، روانپزشکان و اعضای هیات علمی، پرستاران و کمک بهیاران بیمارستان روانپزشکی رازی، در جریان مشکلات بیمارستان همچون کمبود نیروی انسانی و سختی کار آنان بویژه کادر درمان، کمبود امکانات و همچنین راکد ماندن طرح‌های مربوط به توسعه و بازسازی بخش‌های بستری ناشی از کمبود بودجه قرار گرفت.

بیمارستان فوق تخصصی آموزشی - درمانی روانپزشکی رازی با 1100 تخت فعال برای انواع بیماران با اختلالات روانی، به عنوان بزرگترین بیمارستان روانپزشکی ایران و خاورمیانه، تحت پوشش دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی و با همکاری هیات علمی این دانشگاه فعالیت می‌کند.

هاشمی به‌طور خاص درباره این بیمارستان قول داد که وضع آن ارتقا یابد و بودجه بسته‌های خدماتی بخش سلامت روان بازنگری و مورد توجه ویژه قرار گیرد.

وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با تاکید بر این‌که در یک ماه آینده، اقداماتی از سوی دولت در زمینه ارتقای وضع بیمارستان روانپزشکی رازی انجام خواهد شد، ابراز امیدواری کرد که خیرین و افراد نیکوکار از وجود این مرکز آموزشی - درمانی به عنوان فرصتی برای انجام امور خیر استفاده کنند و در رفع نیازهای آن تلاش کنند.

هاشمی از خیران و افراد نیکوکار خواست تا امسال که به نام سال توجه به فرهنگ نامگذاری شده، با مشارکت در رفع نیازهای بیمارستان روانپزشکی رازی، بیش از گذشته در فرهنگ‌سازی و سلامت جامعه نقش داشته باشند.

وی همچنین با اشاره به قدمت بیش از یکصد ساله بیمارستان روانپزشکی رازی (امین آباد) و وجود برخی بیماران با 30 یا 40 سال بستری و نگهداری آنان در این بیمارستان، خاطرنشان کرد که برای این افراد فرقی نمی‌کند در تهران یا در شهرستان دیگری نگهداری شوند، چون داروی آنان مشخص است و فقط با مصرف دارو، در این مرکز نگهداری می‌شوند، بنابراین افراد خیر و نیکوکار در کشور می‌توانند در گروه‌های خیریه، نسبت به نگهداری اینگونه بیماران در شهرستان خود اقدام کنند.

شورای عالی سلامت از خواب برمی‌خیزد

شورای عالی سلامت که قرار بود با کمک آن مشکلات نظام سلامت در بالاترین سطح مدیریتی مورد بحث قرار گیرد، نزدیک به سه سال است که در تعطیلی به سر می‌برد، اما روز گذشته وزیر بهداشت از رونق دوباره این شورا خبر داد. هاشمی از تشکیل شورای عالی سلامت و امنیت غذایی در روز یکشنبه هفتم اردیبهشت‌ و پس از سه سال تعطیلی خبر داد و ابراز امیدواری کرد که شاهد تغییر نگاه مدیران اجرایی به حوزه سلامت باشیم.

وی تاکید کرد که جلسات شورای عالی سلامت و امنیت غذایی با تاکید رئیس‌جمهور برگزار خواهد شد و بی‌تردید این شورا از کانون‌هایی است که رئیس‌جمهور می‌تواند سیاست‌هایش را اجرایی کند. امنیت غذایی از مهم‌ترین نیازهای جوامع است که مسئولیت تامین آن با دولت‌هاست. سیاست‌های کلی نظام سلامت و ابلاغ آن از سوی رهبر معظم انقلاب، مبحث مهم دیگری بود که در همین راستا هاشمی به آن اشاره و خاطرنشان کرد: گرچه این سیاست‌ها کلی است، اما الگوی بومی و فراروی تمام مسئولان به ویژه مسئولان بهداشت و درمان کشور است. این سیاست‌های ابلاغی فرصت بسیار خوبی در اختیار ما قرار داده که باید هماهنگ، مقتدر و متمرکز در جهت اهداف این سیاست‌ها برنامه‌ریزی کنیم.هاشمی در این مراسم تاکید کرد که باید براساس این سیاست‌های کلی، تمام طرح‌های بزرگ ملی و حتی طرح‌های کوچک در استان‌ها، پیوست سلامت داشته باشد.

به اعتقاد این مقام مسئول، تدوین این سیاست‌ها ماه‌ها و سال‌ها به طول انجامید. کلی بودن آنها ممکن است برای برخی مسئولان ابهاماتی ایجاد کند. البته در مواردی که پیش از این شبهه وجود داشت، تقریبا تعیین تکلیف شده است، اما ضروری است تمام دستگاه‌ها برای تحقق سیاست‌های کلی نظام سلامت تلاش کنند، زیرا سلامت مردم در گرو مدیریت یک بخش نیست.

از خود مراقبتی تا کاهش هزینه‌های درمان

شعاری که امسال وزارت بهداشت انتخاب کرده، یک عمر سلامت با خود مراقبتی است، اما در کشور ما به مساله مراقبت از سلامت خود در برابر بیماری‌های غیرواگیر، توجه چندانی نمی‌شود و این مشکل را می‌توان از دیگر چالش‌های مهم نظام سلامت دانست که وزیر بهداشت نیز در این مراسم به آن اشاره کرد.

به گفته هاشمی، شعار خودمراقبتی شروعی است برای توانمند کردن و آگاهی بیشتر مردم. زیرا آگاهی از بیماری‌ها و همچنین علت ابتلا به آنها سبب پیشگیری از نیمی از بیماری‌ها می‌شود. بنابراین افزایش سطح آگاهی جامعه نسبت به عوامل خطر بیماری‌ها بسیار اهمیت دارد که نقش رسانه‌ها و صدا و سیما در این زمینه بسیار مهم است.

وی با اشاره به جمعیت 5/12 میلیون نفری دانش‌آموزان تاکید کرد که ‌دانش‌آموزان همراه خانواده‌هایشان تقریبا بیش از نیمی از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند که باید از این ظرفیت برای افزایش سطح آگاهی‌ها استفاده شود.

به گفته وزیر بهداشت، همکاری‌های بین بخشی برای ارتقای سلامت جامعه بسیار مهم است، زیرا سلامت همگانی بدون رویکردهای مشارکت‌جویانه قابل دسترس نیست. این موضوع واقعیتی است که همه به آن اعتقاد داریم. پس باید با تعامل و همفکری تمام دستگاه‌ها بتوانیم هم‌افزایی موثری برای ارتقا سلامت جامعه داشته باشیم.

کاهش سهم مردم از هزینه‌ درمان

اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها و ارتباط آن با نظام سلامت، بخش دیگری از سخنان وزیر بهداشت را تشکیل داد و در این زمینه، قاضی‌زاده هاشمی یادآور شد: اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها آغاز شده و یکی از بخش‌هایی که قرار است در آن تحول ایجاد شود، سلامت است.

به باور هاشمی، توقع مردم از حوزه سلامت بسیار افزایش یافته است و به گفته این مقام مسئول، همان‌طور که رئیس‌جمهور نیز گفتند تا چند ماه آینده سهم مردم در پرداخت هزینه‌های درمان حدود ۱۰ درصد کاهش می‌یابد و این در شرایطی است که طبق قانون برنامه پنجم توسعه که اکنون حدود یک سال از آن باقی مانده، باید هزینه‌های پرداختی مردم در این حوزه به زیر ۳۰ درصد می‌رسید، اما در حال حاضر این روند معکوس است. وی اظهار کرد که آمار‌ها حاکی از آن است که مردم حدود ۷۰ درصد هزینه‌های سلامت را می‌پردازند.افزون بر این، وزیر بهداشت در بخش دیگری از سخنانش به چالش اجرای ناقص طرح پزشک خانواده اشاره کرد و افزود: اجرای این طرح دست‌کم ده تا 15 سال طول می‌کشد و ما قصد داریم امسال شبکه بهداشتی درمانی کشور را کامل کنیم.

تجمیع بیمه‌ها

علی ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز در این مراسم عنوان کرد: پس از گذشت چند سال از تدوین برنامه پنجم توسعه تجمیع بیمه‌ها مستلزم برنامه‌ای است که بتوان براساس آ ن منابع را یکسان کرد و تجمیع افقی گامی است بنیادین که آغاز خواهد شد.

وی تاکید کرد: کاستن از بیماری‌های قلبی، ترویج رژیم‌های غذایی سالم‌تر، ایجاد زیرساخت‌های توسعه ورزش، کاستن از آلودگی هوا و بسیاری اقدامات دیگر درحوزه پیشگیری و تغییر سبک زندگی نیازمند تغییر درالگوی تخصیص منابع است.

ربیعی ادامه داد: به عنوان مثال تحت پوشش قرار دادن آزمایش‌های ژنتیک برخلاف هزینه‌های بالایی که دارد بسیار ارزان تر از علاج معلولان در جامعه است.

تامین بودجه کافی

اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهور نیز در این مراسم یاد آور شد‌: دولت در اواخر اسفندماه 1392، 2800 میلیارد تومان به وزارت بهداشت اختصاص داد؛ 4800 میلیارد تومان نیز درآمد حاصل از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها پیش بینی شده است که به وزارت بهداشت پرداخت می‌شود.

وی ادامه داد: 3000 میلیارد تومان نیز مقرر شده است تا از منابع دیگر به وزارت بهداشت اختصاص یابد.

معاون اول رئیس‌جمهور خاطرنشان کرد: دولت انتظار دارد با توجه به این منابع، مردم در پایان سال 1393 وقتی به بیمارستان‌ها مراجعه می‌کنند تفاوت‌های خوبی را نسبت به گذشته احساس کنند.

جهانگیری تصریح کرد: اگر این مساله اتفاق بیفتد مردم نه فقط به وزارت بهداشت، بلکه به دولت اعتماد بیشتری پیدا می‌کنند و ما نیز می‌توانیم همیاری بیشتری از آنها طلب کنیم.

ضرغامی: هیچ کالایی بدون مجوز از صدا و سیما تبلیغ نمی‌شود

رئیس سازمان صدا و سیما در حاشیه مراسم هفته سلامت گفت: تمام کالاهایی که در صدا و سیما تبلیغ می‌شوند مجوزهای رسمی دارند. وی افزود: صدا و سیما موظف است برای تامین بودجه قانونی و برای کمک به دولت و کسری بودجه‌ای که با آن مواجه است بخشی از درآمد خود را از طریق پخش آگهی تامین و جبران کند.

ضرغامی تاکید کرد: هرچند در موارد بسیاری برای توجه به جایگاه صدا و سیما از پخش برخی آگهی‌هایی که به دلایلی برای جامعه مضر تشخیص می‌دهیم علی‌رغم داشتن مجوز، خودداری می‌کنیم.

وی درخصوص پخش برنامه بازرگانی و تبلیغات در برنامه‌های کودک گفت: پخش این تبلیغات نیز از سر ناچاری و مشکل اعتباری بوده است اما در دو سه هفته گذشته دستور لغو آن صادر شده است و در حین برنامه کودک تبلیغی پخش نمی‌شود. رئیس رسانه ملی با اشاره به راه‌اندازی شبکه مدرسه گفت: در صورت آمادگی وزارت آموزش و پرورش طی شش ماه آینده این شبکه راه‌اندازی می‌شود. همچنین بزودی شبکه کشاورزی با روزانه 2 ساعت برنامه آغاز به کار می‌کند.

شرایط برای تحول نظام سلامت فراهم شده است

رئیس رسانه ملی همچنین گفت: دولت به‌دلایل مختلف به موضوع سلامت توجه بیشتری دارد که نمونه بارز آن در هدفمندی یارانه‌ها قابل مشاهده است.

وی افزود: یکی از مهم‌ترین دلایل انصراف از دریافت یارانه ارائه سرویس‌های سلامت است.

ضرغامی با بیان این‌که تعداد انصرافی‌ها از دریافت یارانه در حدی نیست که به‌طور کامل مشکلات بخش سلامت را حل کند، افزود: اما آغاز خوبی برای توجه بیشتر به موضوع سلامت در کشور است.وی با بیان این‌که همه دستگاه‌ها و سازمان‌ها در حوزه سلامت آماده کمک هستند، گفت: صداوسیما در کنار برنامه‌های فراوان سلامت‌محوری که تولید و پخش می‌کند، ظرفیت عظیمی است که باید کمبودها و کاستی‌های آن را شناسایی و رفع کرد.

رئیس سازمان صداوسیما گفت: یکی از مشکلات بخش سلامت پزشک‌محوری است که باید درمان‌محوری و کلینیک‌محوری در اولویت باشد.ضرغامی تاکید کرد: بسیاری از مراکز درمانی، امکانات و ظرفیت‌های پیشرفته‌ای دارند، اما این امکانات و خدمات معرفی نشده‌اند و مردم از آن بی‌اطلاع هستند. وی با بیان این‌که امروزه مدیریت بر داشته‌ها یکی از جدی‌ترین و پیشرفته‌ترین روش‌های مدیریتی است، افزود: به عنوان مثال در موضوع دارو که یکی از موضوعات مهم است مشکلات زیادی داریم. ضرغامی گفت: برخی از پزشکان تجویز داروهای خارجی را بر داروهای داخلی ترجیح می‌دهند و اولین کسانی که باید در این باره فرهنگ‌سازی کنند خود پزشکان هستند. وی با اشاره به برخی از آمارها در تولید و واردات دارو و مواد دارویی گفت: باید نهضتی برای مصرف کم دارو شکل بگیرد. ضرغامی یادآور شد: با توجه به این‌که سلامت یکی از موضوعات مهم کشور است، آمادگی کامل داریم که از پزشک محوری به سمت شناسایی امکانات برویم.