سکوتِ قلبت را بشکن

اگرچه ابتدا احساس می‌کردیم شاید با حضور فرزند آن فضای گرم و صمیمی دوباره ایجاد می‌شود ولی توجه به کودک ما را بیشتر به او مشغول کرد و بیشتر از هم غافل. اکنون که کمتر از هفت سال از زندگی مشترک ما گذشته آنچنان فضای سرد و بی‌روحی بر زندگی ما حاکم شده که آن را در ابتدای ازدواج به هیچ وجه در ذهن تصور نمی‌کردیم.
مدتهاست که فرصتی برای حرف زدن با هم را در برنامه روزانه نمی‌گنجانیم و هیچ سخن مشترکی جز امور بچه و مسائل اقتصادی و دیگر نیازهای روزمره نداریم. مدتهاست که در باره احساساتمان با هم صحبت نمی‌کنیم و نسبت به میزان علاقه و محبت به همدیگر بیگانه هستیم و هیچ کدام از ما نمی‌داند دیگری چه دوست دارد و از چه چیزی خوشحال می‌شود و چقدر به او علاقه دارد!
این روایت، تصویر زندگی مشترک بسیاری از زوج هاست که بدون اینکه بدانند ˈطلاق عاطفیˈ در کمین زندگیشان است بی‌توجه به این مسئله به زندگی ادامه می‌دهند.
زندگی در این خانواده‌ها به روزهایی عادی تبدیل شده و رفته رفته و ندانسته از یکدیگر فاصله گرفته‌اند و روز به روز این فاصله بیشتر و بیشتر می‌شود تا جایی که حتی ازدواجشان را نیز از یاد می‌برند.
اما اگر کمی تامل کنند بدون شک خواهند فهمید منشا و سرچشمه این همه بی‌تفاوت بودن نسبت به هم از چند مشاجره سر مسائل خرد و کوچک آغاز شده و اکنون با بی‌تفاوتی به همدیگر به مقوله‌ای بالا‌تر از مشاجره که ˈطلاق عاطفیˈ نامیده می‌شود تبدیل شده است.
یکی از مهم‌ترین انواع طلاق، طلاق عاطفی است، رویدادی که در هیچ جا ثبت نمی‌شود و نمود عینی بیرونی ندارد اما خطرناک‌ترین نوع طلاق است که ممکن است به جدایی همیشگی و طلاق ثبتی منجر شود.
شوربختانه این گونه از طلاق بیشتر در خانواده‌های دارای باورهای خاص و برخی عقاید نادرست و نگرش‌های منفی شکل می‌گیرد.
در این شرایط نگران کننده و آسیب زا افزون بر وارد شدن ضربه‌های روحی و روانی به زوج‌ها، زنان به سبب برخورداری از عواطف و احساسات بیشتر در معرض آسیب روحی قرار دارند و در این موقعیت زوج‌ها بنا به عوامل گوناگون به اجبار تن به ادامه زندگی با هم می‌دهند.
سرپرست مجتمع خدمات مشاوره‌ای بهزیستی ایلام در این مورد به خبرنگار ایرنا گفت: متاسفانه پایه بسیاری از طلاق‌های عاطفی در سال‌های نخستین ازدواج شکل می‌گیرد.
ˈمریم کریمیˈ افزود: این در حالی است که چنانچه زوج‌ها در‌‌ همان ابتدای ازدواج و پیش از آغاز زندگی مشترک آموزش مهارت‌های زندگی و مشاور لازم را ببینند با این مشکل مهم مواجه نخواهند شد.
وی با بیان اینکه طلاق عاطفی تهدیدی جدی برای خانواده‌ها محسوب می‌شود، ادامه داد: متاسفانه رد پای طلاق عاطفی در بیشتر مشاوره‌هایی که زوج‌ها در این مرکز انجام می‌دهند، نمایان است.
وی بیان کرد: یکی از مهم‌ترین مشکلات زوج‌ها که باعث ورود طلاق عاطفی در خانواده شده مشاجره‌های معمولی است که هنگام مشاوره با زوج‌ها این عامل براحتی دیده می‌شود.
وی اظهار کرد: این زوج‌ها در مشاجره‌ها نیز مهارت لازم نداشته و به جای اینکه راه حل مسئله را پیدا کنند دیگر مشکلات را نیز با آن درگیر می‌کنند.
این کار‌شناس ارشد روان‌شناسی بالینی افزود: چنانچه زوج‌ها از‌‌ همان ابتدای زندگی آموزش‌های لازم را ببینند ازدواجشان بدون شک بیمه شده و توانایی حل مشکلات زندگی را براحتی خواهند داشت.
کار‌شناس واحد طلاق معاون امور اجتماعی بهزیستی ایلام نیز گفت: بیشترین میزان طلاق در جوامع سنتی و به علت وجود مردسالاری اتفاق می‌افتد.
ˈزهره شوهانیˈ افزود: از طرفی فقدان درک زوج‌ها، ابراز محبت نکردن به یکدیگر و مشاجره‌ها سرمنشا طلاق عاطفی در بین زوج‌ها و خانواده هاست. شوربختانه طلاق عاطفی در جوامع سنتی که از ضعف فرهنگی رنج می‌برد نمود بیشتری دارد.
این کار‌شناس مسائل اجتماعی طلاق‌ها را به شش گونه شامل طلاق عاطفی، طلاق قانونی، طلاق اقتصادی، طلاق هماهنگی میان والدین، طلاق اجتماعی و طلاق روانی تقسیم کرد.
شوهانی با بیان اینکه طلاق عاطفی سرچشمه انواع دیگر طلاق است، گفت: از میان شش طلاقی که اتفاق می‌افتد، طلاق‌های ردیف سه تا شش بیشتر گریبان زن را می‌گیرد و آسیب پذیری زنان در این سه مورد بیش از مرد است. اگر برای انواع دیگر طلاق آمار و سند وجود دارد اما در مقابل برای طلاق عاطفی به عنوان یکی از بزرگ‌ترین تهدیدهای اجتماعی هیچ آماری در دست نیست.
وی گفت: در طلاق عاطفی زندگی‌ها خاموش و خانوده‌ها توخالی است و زن و مرد در کنار هم به سردی زندگی می‌کنند و هیچ‌گاه تقاضای طلاق قانونی نمی‌کنند.
این کار‌شناس با بیان اینکه علت ادامه زندگی‌های سرد و خاموش به باور‌ها و ارزش‌های فرهنگی جامعه باز می‌گردد، اضافه کرد: در یک خانواده توخالی اعضای آن به زندگی با یکدیگر ادامه می‌دهند ولی از روابط و کنش متقابل و از حمایت یکدیگر محروم هستند.
یکی دیگر از کار‌شناسان اجتماعی ایلام نیز گفت: متاسفانه برخی از زنان و مردان قدرت سازگاری با یکدیگر ندارند و به علت داشتن دو نوع سلیقه متفاوت هر کدام تلاش می‌کند نظر خود را به دیگری تحمیل کند.
ˈشهرزاد آرمدهˈ افزود: در این خانواده‌ها پیوند رفتاری زناشویی ضعیف است و در گفتمان‌ها با مشکل مواجه هستند.
وی گفت: بیشتر زوج‌هایی که با طلاق عاطفی مواجه هستند به سبب نداشتن مهارت‌های زندگی، مسائل کوچک زندگی خود را با لجبازی و مشاجره‌های بی‌مورد به مشکلات بزرگ‌تر تبدیل می‌کنند.
وی اضافه کرد: در جوامع سنتی پذیرش طلاق قانونی برای زنان بسیار سنگین و سخت است و آنان مجبور به تحمل مشکلاتی می‌شوند که نتیجه آن طلاق عاطفی است.
این کار‌شناس اجتماعی ادامه داد: در خانواده‌هایی که دچار طلاق عاطفی می‌شوند درگیری و مشاجره جانشین پیوندهای دوستانه شده و در حالی که زن و شوهر یکدیگر را تحمل می‌کنند فرزندان آسایش و آرامش ندارند.
آرمده گفت: پدر و مادر در این خانواده‌ها از لحاظ جنسی، اقتصادی و اجتماعی با بحران جدی مواجه می‌شوند.
وی اظهار کرد: در این موارد خانواده‌ها باید از مشاوره کمک و بهره گیرند چرا که بر پایه آمارهای موجود بسیاری از مشکلات این زوج‌ها ناچیز است اما به علت نداشتن مهارت‌های زندگی تبدیل به بحران‌های روحی نظیر طلاق عاطفی می‌شود.
یک کار‌شناس ارشد جامعه‌شناسی نیز معتقد است: در طلاق قانونی پیوندهای زناشویی به صورت رسمی بریده می‌شود ولی در طلاق عاطفی این روابط به صورت پنهان اتفاق می‌افتد.
ˈحیران پورنجفˈ افزود: در این نوع طلاق تعادل زندگی و ساختار خانواده به هم می‌خورد و زوج‌ها همچون بیگانه اما با هم زندگی می‌کنند.
وی ادامه داد: این نوع طلاق رشته پیوند زناشویی را از بین برده و اثرهای منفی آن بر روی فرزندان و اطرافیان بسیار زیاد و شدید خواهد بود.
وی با بیان اینکه در این نوع طلاق زوج‌ها از بعد روانی دچار مشکل می‌شوند، گفت: این زوج‌ها به علت اینکه از لحاظ عاطفی از هم جدا می‌شوند و تنها به عنوان همنشین در خانه با هم هستند و همدیگر را دوست ندارند در معرض مشکلات روحی و روانی قرار می‌گیرند.
وی اظهار کرد: در این گونه زندگی‌ها به سبب از بین رفتن عاطفه، خشونت در خانواده شکل می‌گیرد و کودکان نیز خشن و پرخاشگر بار می‌آیند.
پورنجف گفت: فرزندان این خانواده‌ها از حیث روانی دچار مشکل شده و رفتار خشونت آمیزی را که از پدر و مادر فرا گرفته‌اند در پیوندهای زناشویی آینده خود اعمال می‌کنند.
این مدرس دانشگاه افزود: در جوامع امروزی که فرآیند ازدواج به شکل فوری و با شتاب رخ می‌دهد متاسفانه به سبب فرهنگ خاص خانواده‌ها اجازه نمی‌دهند دختر و پسر در ارتباط با یکدیگر و فاصله زمانی کوتاه همدیگر را بیشتر بشناسند.
وی اضافه کرد: در این نوع ارتباط زوج‌ها پس از ورود به زندگی درگیر مشکلات مالی و غیره می‌شوند و آنچه را که هدفشان بوده به دست نمی‌آورند.
وی با بیان اینکه طلاق عاطفی زنگ خطری برای بنیان خانواده تلقی می‌شود، گفت: زنان در این زمینه بیشتر ضربه می‌خورند و به علت ترس از مسائل مالی، برچسب طلاق، نداشتن سرپناه و دوری از فرزندان تن به طلاق قانونی نمی‌دهند.
پورنجف افزود: در جوامع مردسالار درخواست عشق و عاطفه از سوی زنان ضد ارزش تلقی می‌شود و این مسئله موجب ایجاد خلا بین زوج شده در حالی که محبت فاصله بین زن و مرد را کمتر می‌کند.
وی طلاق عاطفی را بسیار خطرناک‌تر از طلاق رسمی خواند و افزود: زوج‌ها برای دور شدن از این نوع طلاق باید به مراکز مشاوره مراجعه کنند و با کمک کار‌شناسان مهارت‌های زندگی را فرا گیرند.
>> ایرنا