منفی‌بافی، بلای جان آدم

این بنده خدا هم منتظر بود تا پای حرفی، حدیثی، اتفاقی یا قرار و مداری به میان آید، آن وقت بود که خون می‌کرد به جگر همسر و خانواده و هر بنی‌بشری که با او در ارتباط بود. اگر همه دنیا هم جمع می‌شدند و می‌گفتند که ماست سفید است، هوا صاف است، دنیا شیرین است، حرفش می‌چرخید روی سیاهی، تیرگی و تلخی!
اگر با کسی مراوده می‌کردی، بهانه‌گیری‌هایش شروع می‌شد و هزار و یک برچسب به آن بنده خدا می‌زد؛ یک‌بار می‌گفت با فلان همسایه معاشرت نکن که جاسوس و کلاغ سیاه محله است! ریز و درشت خانه را به گوش خواجه حافظ هم می‌رساند. این شد که دیگر آمد و شدی با همسایه‌ها ندارند!
وای به آن روزی که پرده‌ها جمع و پنجره باز می‌شد تا کمی آفتاب و هوای تازه وارد خانه شود، زمین و زمان را به هم می‌ریخت که چرا راه برای دیدزنی باز می‌کنی؟! و با تحکم امر می‌کرد: «به هیچ‌وجه پرده‌ها را کنار نزنید!»
اگر بنا بود مسافرتی بروند، باید بی‌سر و صدا و صبح زود و به دور از چشم ابنای بشر این کار را می‌کردند، در را آهسته ببندند، با صدای آرام صحبت کنند، از کسی خداحافظی نکنند و کیلو کیلو قفل به در و پنجره‌ها ببندند!
اما این‌ها بخشی از ماجرا بود؛ رفتارش با فک و فامیل هم تعریف چندانی نداشت. آن‌قدر که روابط میان فردی قوی دارد این آدم که تقریبا پای فامیل و دوست خانوادگی از خانه‌اش بریده شده است و همه دوری همراه با دوستی را ترجیح می‌دهند!
اسم زن‌ها بد درآمده است و مدام انگ «خاله زنکی» را به آن‌ها می‌زنند، این مرد دست همه را از پشت بسته است. اگر باجناغش می‌گفت: «می‌خواهم خودرو بخرم، الان قیمت دست دوم ماشین شما چند است؟»، آنجا که چیزی نمی‌گفت و با جواب سر بالا سر و ته موضوع را به هم می‌آورد؛ اما به محضی که میهمانان می‌رفتند، بنا می‌گذاشت بر اینکه فک و فامیل هم چشم دیدن مال و اموالمان را ندارند و مدام چرتکه دستشان است تا حساب دارایی‌هایمان را داشته باشند!
حتی اگر خواهر خودش کمی با زنش گرم می‌گرفت و تلفنی صحبت کردنشان طولانی می‌شد یا با هم قرار و مدار بیرون رفتن می‌گذاشتند هم، بد‌بینی‌اش گل می‌کرد! می‌گفت: «چه خبر است این همه با هم گرم گرفته‌اید؟ لابد باز خبری است و چیزی در سرتان می‌گذرد!» خلاصه کلام اینکه این خانم بیچاره مانده است که چه بکند؟
خودش می‌گوید که دو نفری با هم هیچ مشکلی ندارند؛ اما در برقراری ارتباط با بقیه محدودیت دارند. همه چیز آرام است تا وقتی که پای کسی به خانه و روابطشان باز نشده! وای به روزی که بخواهد در جمع دو نفره‌شان درباره فرد یا افراد دیگری صحبت
کند.
این آقا فقط در روابطش این مشکل را ندارد؛ بلکه اگر بخواهد کاری را هم انجام دهد، همه را خون به جگر می‌کند. یک‌بار به صورت اینترنتی سفارش خریدی را از شهر دیگری داده بود، از همان لحظه‌ای که پول را آنلاین پرداخت کرد، نگرانی‌ها و بدبینی‌هایش شروع شد. تا روزی که جنس به دستش رسید، مدام این جمله‌ها را با خودش تکرار می‌کرد: «نکند کلاهبردار باشند و پولم را بالا بکشند، نکند جنس خراب بفرستند و زیر بارش نروند، نکند پست دیر به دستم برساند، نکند هزینه پست را دوباره ازم بگیرند و...»
همسرش می‌گوید با وجودی که دوستش دارم؛ اما گاهی زندگی کردن با او برایم خیلی سخت و طاقت‌فرسا می‌شود؛ اما چاره‌ای جز تحمل این وضعیت ندارم.
بی‌شک خیلی‌های دیگر هم چنین مشکلی را در زندگی خانوادگی خود دارند و مانده‌اند معطل که چه شگردی را در رفتار با آن‌ها پیش بگیرند.
در اینجا سعی می‌کنیم ‌چند شگرد را که روان‌شناسان آن‌ها را توصیه می‌کنند، در رفتار با اطرافیان منفی‌باف خود مرور کنیم. اولین کاری که باید انجام دهید این است که سعی کنید از این رفتارها دلخور نشوید، هرچند که کار بسیار دشواری است؛ اما اگر این موضوع باعث عصبانیت و ناراحتی شما‌ شود، نه تنها مشکلی را حل نمی‌کند؛ بلکه بر مشکلات دیگرتان هم می‌افزاید.
دومین گام این است که به‌گونه‌ای خودتان را مدیریت کنید که شرایط بد روحی همسر یا فرد مقابلتان، شما را به همان اندازه پریشان نکند؛ چرا‌که از نظر علمی ثابت شده ‌ منفی‌بافی، مسّری است و می‌تواند خیلی راحت در اطرافیان چنین افرادی رسوخ کند. واضح‌تر اینکه نباید برای تغییر او، خلق و خویتان شبیه‌اش شود. از طرفی نباید رفتار او، الگو و تعیین‌کننده شما باشد؛ بنابراین قدرت شخصی‌تان را فراموش نکنید و بر این برآیید تا طرف مقابل را با استدلال‌هایتان تحت‌تاثیر قرار بدهید.
در مکالماتی که با هم دارید سعی کنید، درباره مسائلی صحبت کنید که قدرش را می‌دانید و از داشتن آن خوشحال و شکرگزار هستید. شما می‌توانید کوچک‌ترین چیزهایی که دارید را هم با این شیوه، بزرگ و بسیار ارزشمند جلوه دهید که خود می‌تواند نقشی اساسی در تغییر نگرش او داشته باشد.به این نکته هم توجه داشته باشید که تغییر نگرش افراد منفی‌گرا کار آسانی نیست، اما شما باید آن‌ها را مجبور به تطبیق با عادت‌های مثبت کنید تا از عادت‌های منفی دور شوند. برای این کار، تزریق تفکرات مثبت و برجسته‌کردن نتایج خوب اتفاق‌هایی که افتاده یا تصمیم‌هایی که گرفته است، آن هم در شرایطی که امیدی به انجام آن‌ها نداشته، می‌تواند به این اشخاص کمک کند.
به یاد داشته باشیم که اگر نتوانیم این موضوع را در خانواده خود مدیریت کنیم، نه تنها نهاد خانواده دچار مشکل می‌شود؛ بلکه به نوعی‌ در روابط اجتماعی نیز آسیب‌هایی را به دنبال خواهد داشت.
>> شهرآرا/ رسپینا تاج الدین