فیسبوک پرجمعیتترین شبکه اجتماعی جهان است. حدودا یک سال پیش این شبکه مرز یک میلیارد کاربر را رد کرده است. از نظر نفوذ هم هیچ شبکهای به گرد آن نرسیده است. حتی در کشوری چون ایران با وجود محدودیت فنی دسترسی به این شبکه، اثرات امواج برآمده در محیط فیسبوک کاملا معلوم است.
از ابتدای تاسیس شبکه فیسبوک نگرانی امنیتی در مورد این شبکه وجود داشته است. به غیر از مشکلات فنی که گاهی فیسبوک با آن مواجه است و نمونه آن در هک برخی صفحات و حسابهای کاربری دیده شده است؛ دو موضوع باعث شده که نگرانی افراد بالاتر رود. یکی برخی گرایشهای سیاسی در مدیران فیسبوک که به چشم طرفداران نظریه استکباری بودن شبکههای اجتماعی آمده است و دیگری حجم اطلاعاتی که کاربران در این شبکه به اشتراک میگذارند؛ از عکس گرفته تا استاتوس (نوشتهها)، مکانهایی که فرد سفر کرده و علاقهای که دارد.
این را اگر بگذارید کنار اینکه طبق نظر یک موسسه کارشناسی، فیسبوک بیش از مایکروسافت و گوگل اقدام به جمعآوری اطلاعات کاربران میکند؛ حق را به کسانی میدهید که میخواهند نسبت به عملکرد این شبکه اجتماعی نگران باشند.
البته فیسبوک در قبال این تلاشها سعی کرده که بگوید هر کاربر خود سطح دسترسی دیگران به محیط شخصی او را تعریف میکند، درآمد این شبکه از فروش اطلاعات کاربران نیست و صرفا از محل آگهی کسب پول میکند و اینکه در حال ارتقای سیستم فنی خود است. استفاده از پروتکل امن HTTPS هم به سبب همین اطمینانبخشی به کاربران بوده است.
موضوعی که باید در انتهای این مطلب مورد توجه قرار گیرد درخواستهای دولتی برای نقض حریم خصوصی کاربران در محیط فیسبوک است. گرچه فیسبوک یک شرکت بینالمللی است و طبق قراردادی به کاربران خدمترسانی میکند، اما کشورها میتوانند برای حفظ امنیت خود و پیشگیری یا پیگیری جرم از این شرکت درخواست اطلاعات کنند. این بخش کاملا به صورت قانونی انجام و گزارش آن بهصورت سالانه هم منتشر میشود. لکن در جریان رسوایی اخیر سازمان امنیت آمریکا NSA معلوم شد که این شبکه هم یکی از بسترهای نقض اطلاعات کاربران بدون اطلاع آنها بوده است؛ موضوعی که در برخی موارد حتی بدون اطلاع روسای شرکتها انجام شده است.
حال این سوال پیش میآید که در برابر موارد عینی و همچنین نگرانیهای ذهنی از نقض حریم خصوصی در فیسبوک چه باید کرد؟ پاسخ روشن است. آنچه از کاربر برمیآید، تلاش برای افزایش سواد دیجیتالی و رسانهای در عین هوشیاری جهت نقض نکردن حریم خصوصی است. نکته اولش این است که خوب نیست همیشه Public باشید!
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با سرپرست اداره کل روابطعمومی و امور بینالملل سازمان نظام پزشکی کشور مطرح شد
فرزاد آشوبی در گفتوگو با «جامجم» مطرح کرد