کوتاهی قد، نشانه چه بیماری‌هایی است؟

از سوی دیگر تعداد زیادی از این افراد بعد از بلوغ کامل پسر یا دخترشان مراجعه کرده‌اند که در این موارد باوجود کوتاهی کار خاصی قابل انجام نیست. با وجود این ذکر نکات مهمی در‌باره این مشکل کمک زیادی به ذهن جامعه خواهد کرد.

مهم‌ترین نکته این است که ما براساس منحنی‌های استاندارد رشد قد کودکان را ارزیابی می‌کنیم و هدف اصلی‌مان تشخیص بیماری‌هایی است که می‌تواند رشد کودک را مختل کند و بررسی منحنی رشد کودکان در این رابطه اهمیت بیشتری از میزان مقطعی قد آنان دارد. وقتی شیب منحنی رشد کودک نسبت به منحنی طبیعی خوب است، گرچه کوتاه قد است، ولی چندان نگران‌کننده نیست.

در حالی که کودکی که چند سانتی‌متر از او بلندتر است، ولی به مدت مثلا شش ماه هیچ رشد قدی ندارد و یا رشد قدی کمی دارد به طوری که منحنی رشدش شیب بالارو خیلی کمتری از منحنی نرمال دارد، بیشتر نگران‌کننده است.

کوتاهی قد از نشانه‌های مهم چند بیماری مهم مثل کم‌کاری تیروئید، راشیتیسم و بیماری‌های کروموزومی و ژنتیک است.

کم‌کاری تیروئید علامت‌هایی مثل خواب‌آلودگی، خستگی مفرط، پف آلود بودن و کند ذهنی دارد که می‌تواند توجه والدین و پزشکان را به احتمال وجود این بیماری معطوف سازد.

بیماری راشیتیسم همزمان تهدیدی برای کودکان محسوب می‌‌شود. علامت‌های دیگر این بیماری علاوه بر کندی رشد، قوسی شدن پاها و برجسته شدن کناره‌های استخوان جناغ است.

از بیماری‌های مهم کروموزومی که عامل کوتاهی است، سندرم ترنر است. این بیماری کروموزومی در اثر کمبود یک کروموزوم ایکس در دختران ایجاد می‌شود.

از دیگر علائم این سندرم وجود پره در دو طرف گردن، پاهای قوس‌دار و تاخیر در بلوغ است. این کودکان خیلی کند رشد می‌کنند و هرچه سن‌شان بیشتر می‌شود، کوتاهی قدشان نسبت به هم سن و سالانشان تظاهر بیشتری پیدا می‌کند.

برای درمان کوتاهی قد یکی از روش‌ها، تزریق هورمون رشد است. البته درمان با هورمون رشد به صورت تزریقی و به صورت هر شب یا یک شب در میان است و برای رسیدن به اثرات درمانی کافی باید چند سال این دارو را هر روز تزریق کرد و به هیچ عنوان با چند هفته یا چند ماه درمان، افزایش قد چندانی قابل حصول نخواهد بود.

دکتر رضا کریمی - فوق تخصص بیماری‌های غدد