آمار بالای دیابت در استان​های یزد و بوشهر

طبق آمار، اکنون حدود شش تا 9 درصد افراد در سراسر جهان به «دیابت نوع 2» مبتلا هستند که این میزان در کشور ما حدود هفت درصد است.

همچنین طبق آخرین آماری که در سال 90 در چهارمین کنگره بین‌المللی دیابت در ایران ارائه شد، استان‌های یزد، بوشهر، تهران، مشهد، تبریز و مازندران به ترتیب بیشترین مبتلایان به دیابت را داشته اند.

دکتر اسدالله رجب رئیس انجمن دیابت ایران با بیان این‌که استان یزد (بویژه شهر یزد) و استان بوشهر با ابتلای 16 درصد جمعیت، بیشترین آمار افراد دیابتی کشور را به خود اختصاص داده‌اند، به ایرنا می‌گوید: در تمام دنیا شیوع ابتلا به این بیماری بین زنان و مردان مساوی است، اما طبق آمارهای کشورمان تعداد مبتلایان زن ایرانی به علت کم‌تحرکی و زندگی شهری بیش از مردان است.

مدیر درمان دانشگاه علوم پزشکی یزد نیز مصرف بالای شیرینی، بی‌‌تحرکی و ورزش نکردن، مصرف غذاهای پرچرب و پروتئین‌دار که به افزایش وزن منجر می‌شود و همچنین وجود احتمالی یک عامل ژنتیکی را از جمله عوامل شیوع بالای دیابت در این استان عنوان می‌کند.

دکتر محمدحسن زارع درباره مصرف شیرینی و غذاهای پرچرب در این استان به جام‌جم می‌گوید: یزدی‌ها علاوه بر مصرف زیاد غذاهای چرب که به چاقی و در نتیجه دیابت منجر می‌شود، معمولا در تمام مراسم خود، از مهمانی‌های ساده و کوچک خانوادگی گرفته تا مراسم ختم و عروسی از شیرینی استفاده می‌کنند.

وی با بیان این‌که پیشگیری بهترین راهکار درخصوص جلوگیری از بروز دیابت است، تصریح می‌کند: هم اکنون آموزش فرهنگ صحیح مصرف و نحوه تغذیه، تغییر رفتار در صرف تنقلات و ورزش کردن به عنوان راهکارهایی برای پیشگیری از این بیماری در دستور کار معاونت علوم پزشکی استان قرار گرفته است.

زارع با بیان این‌که ایجاد مرکز تحقیقات دیابت در استان و ایجاد مراکز ویژه و گسترده درمان در سطح یک و ارجاع مبتلایان به کلینیک‌های تخصصی سطح 2 و 3 نیز از جمله برنامه‌های درمانی معاونت علوم پزشکی یزد است، می‌گوید: بر اساس طرح سراسری وزارت بهداشت با عنوان طرح غربالگری دیابت که پیشگیری و کنترل این بیماری را پیگیری می‌کند و اکنون در استان یزد در حال اجراست، مبتلایان در سطح یک، از طریق آزمایش‌های تشخیصی شناسایی شده و برای درمان سطح 2 و 3 به مراکز تخصصی معرفی می‌شوند.

وی با بیان این‌که دیابت مادر بسیاری از بیماری‌ها همچون قلب و عروق، نارسایی‌های کلیوی و.. است و به همین دلیل پیشگیری و کنترل آن ضروری است، درباره خدمات ارائه شده به بیماران دیابتی، یادآور می‌شود: خدمات در سطح یک که شناسایی و آموزش برای پیشگیری و کنترل اولیه است،‌ با تعرفه‌های دولتی انجام می‌شود و درمان در سطح 2 و3 نیز که مربوط به مراحل پیشرفته است، با هزینه‌های نازلی امکان پذیر است.

به گفته زارع، مردم اصرار دارند برای درمان دیابت خود در هر مرحله‌ای که هست به متخصصان مراجعه کنند،‌ در حالی که کنترل و درمان این بیماری در مراحل اولیه کار راحتی است و نیاز به مراجعه به متخصص ندارد و فقط با عمل به توصیه‌های ارائه شده در این زمینه مانند تغییر سبک تغذیه، ورزش و تحرک بیشتر قابل درمان است.

شهرنشینی، بلای جان بوشهری‌ها

رئیس دانشگاه علوم پزشکی بوشهر نیز درباره علل میزان بالای شیوع دیابت در این استان به جام‌جم می‌گوید: با توجه به افزایش جمعیت شهری این استان، سبک زندگی مردم آن نیز تغییرات زیادی کرده، به طوری که چاقی و اضافه وزن افزایش یافته است.

غلامرضا حیدری مصرف بالای قلیان در بوشهر را یکی از علل شیوع این بیماری می‌داند و می‌گوید: علاوه بر این فشارخون بالا با میزان 40 روی 90 و قند خون بالا که هر دو نسبت به میانگین کشوری در سطح بالاتری قرار دارد، بر روند افزایش دیابت در استان بوشهر تاثیرگذار است.

حیدری درباره اقدامات انجام گرفته برای کنترل و درمان این بیماری نیز یادآور می‌شود: خدمات نظام مراقبت دیابت روستایی به منظور شناسایی بیماران و ارائه آموزش به آنها اکنون در سطح روستاهای استان در حال انجام است و خدمات نظام مراقبت دیابت شهری نیز از هفته آخر تیرماه در نقاط شهری استان شروع خواهد شد. ضمن این‌که کلینیک تخصصی دیابت شامل متخصصان داخلی،‌ چشم کلیه،‌ قلب و عروق و فوق تخصص غدد نیز از اواخر تیرماه بیماران دیابتی را پذیرش می‌کنند.

اصفهانی‌ها هم مراقب باشند

در مورد شهر اصفهان نیز اظهارنظرهای متفاوتی درباره آمار بالای دیابتی‌ها وجود دارد، به طوری که مدیرعامل موسسه خیریه دیابت اصفهان معتقد است که این شهر به عنوان نخستین شهر دیابت شناخه شده است.

محمد طیفوری با بیان این‌که ۳۲۰ هزار فرد مبتلا به دیابت، در اصفهان شناسایی شده است، به ایلنا می‌گوید: استرس‌های شغلی و خانوادگی مهم‌ترین عامل ابتلای مردم اصفهان به دیابت است، ضمن این‌که صنعتی بودن شهر اصفهان و استفاده از فست فود‌ها نیز از جمله عوامل ابتلای مردم این شهر به دیابت معرفی شده است.

در همین حال کارشناس مسئول واحد دیابت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان معتقد است: میانگین میزان شیوع دیابت در اصفهان نیز همچون شهرهای بزرگ کشور و حدود هفت تا 12 درصد است.

دکتر هادیان با بیان این‌که میزان شیوع دیابت در زنان بیشتر از مردان و حدود 12 تا 15 درصد است، به چاقی به عنوان مهم‌ترین عامل خطر دیابت اشاره می‌کند و می‌افزاید: البته طبق تحقیقاتی که اخیرا صورت گرفته میزان شیوع خانم‌ها به این بیماری به دلیل حضور در جامعه و اشغال پست‌های اجتماعی و تحرک بیشتر، در حال کاهش و برابری با آقایان است.

وی به میزان شیوع بالای این بیماری در استان‌های یزد و بوشهر اشاره و تصریح می‌کند: بر اساس تحقیقات خوشه‌ای و مقطعی که در سال‌های گذشته در میان استان‌های کشور صورت گرفته است، هرچه به سمت حاشیه خلیج فارس اعم از استان‌های جنوبی ایران و کشورهای عربی مانند قطر و بحرین نزدیک‌تر می‌شویم، آمار ابتلا به دیابت افزایش می‌یابد.

هادیان با بیان این‌که این مساله احتمالا به دلیل مسائل ژنتیکی و نوع زندگی و تغذیه است، یادآور می‌شود: استان بوشهر با حدود 16 درصد بالاترین میزان را در کشور به خود اختصاص داده و بحرین نیز با 25 درصد بالاترین میزان شیوع در میان کشورهای حاشیه خلیج فارس را داراست.

فاطمه مرادزاده - گروه ایران