گام نوین پژوهشگران کشور برای تشخیص سرطان پستان

آمارها حاکی از آن است که هر سال بر تعداد زنان مبتلا به این بیماری در کشورمان افزوده می‌شود.

بتازگی پژوهشگران فناوری‌های نوین علوم زیستی جهاد دانشگاهی ابن‌سینا برای حل این مساله گام بزرگی برداشته‌اند و با استانداردسازی دو آزمایش تشخیص بیماری سرطان پستان، امکان بررسی یکپارچه و جامع بیماران مبتلا به سرطان پستان را از نظر تکثیر ژن HER2 فراهم کرده‌اند.

به گفته محمدمهدی آخوندی، رئیس پژوهشگاه فناوری‌های نوین علوم زیستی جهاد دانشگاهی ابن‌سینا، امروزه استفاده از داروی هرسپتین (یک آنتی‌بادی منوکلونال است که پروتئین افزایش‌دهنده رشد با نام را HER2 را بلوک می‌سازد) برای درمان سرطان پستان اهمیت پیدا کرده است، اما این دارو علاوه بر تحمیل هزینه گزافی به جامعه (سالانه حدود 40 میلیون دلار صرف تهیه و واردات داروی هرسپیین می‌شود)، روی ۲۰ تا ۳۰ درصد بیماران مبتلا به سرطان تاثیری ندارد و باید برای افراد خاص تجویز شود.

وی ژن HER2، یکی از فاکتورهای مهم برای تشخیص و پیشگیری از ابتلا به سرطان پستان در مبتلایان عنوان کرد و افزود: هم‌اکنون این ژن در 20 تا 25 درصد مبتلایان به سرطان پستان تکثیر غیرطبیعی دارد و با انجام آزمایش‌های پاتوبیولوژی IHC (روشی برای نشان دادن مقدار پروتئین - HER2) و FISH می‌توان این نوع ژن را در افراد مبتلا به سرطان پستان تشخیص داد. این روش یکی از دستاوردهای اخیر پژوهشگاه است که برای نخستین‌بار در کشور با به‌کارگیری از آن امکان بررسی یکپارچه و جامع بیماران را از نظر وضع این ژن فراهم شده است.

دکتر سعیدرضا غفاری، متخصص ژنتیک پزشکی مرکز درمان ناباروری ابن‌سینا نیز گفت: هم‌اکنون طبق تحقیقات انجام شده این مرکز فقط 20 تا 30 درصد از بیماران مبتلا به سرطان پستان از نظر وجود ژن HER2 مثبت هستند که استفاده از داروی هرسپتین برای این افراد بلا مانع است و مصرف این دارو برای آن دسته از بیمارانی که ژن HER2 آنان مثبت نیست یا به علت خطاهای موجود در تشخیص به اشتباهی مثبت گزارش شده نه تنها مفید نبوده بلکه زیان آور نیز است.

وی افزود: گام نخست در بررسی بیماران از نظر وجود مولکول HER2 ایمنوهیستوشیمی (IHC) است که در آن می‌توان در صورت استاندارد بودن روش بیان پروتئین را به درستی تشخیص داد و تکلیف 70 تا 80 درصد بیماران را از نظر مصرف دارو مشخص کرد.

حدود 20 تا 30 درصد بیماران نیز در این آزمایش حالت بینابینی دارند، بنابراین لازم است برای تشخیص درست و بهنگام بیماری آنان از روش ژنتیکی FISH استفاده شود که هزینه‌های بسیار بالاتری نسبت به روش آزمایش IHC دارد.