مسابقه قرآنی 1447

پرسش مسابقه کتبی، تشریحی طرح در ارتباط با پیام‌های این جزء بوده و صندوق پستی1447ـ 16765 شبکه قرآن و معارف سیما آماده دریافت برداشت‌های مخاطبان گرامی خواهد بود.

شماره: 14، سوره مبارکه: حاقه، آیات مبارکه: 8 ـ1

این سوره، 52 آیه دارد و در مکه نازل شده است. نام سوره برگرفته از آیه اول است و به معنای امر ثابت و محقق است. محور مطالب این سوره قیامت و ویژگی‏های آن است و سه نام از نام‏های قیامت: «الْحَاقَّةُ»، «القارعة» و «الْواقِعَةُ» در این سوره آمده است. سرنوشت شوم اقوام پیشین، عظمت قرآن و پیامبر، ویژگی دوزخ و بهشت و دوزخیان و بهشتیان، بخش‏های بعدی این سوره را تشکیل می‏دهد.

«الْحَاقَّةُ» از «حق» به معنای امر ثابت و محقق است. این کلمه، یکی از نام‏های قیامت است، زیرا قیامت واقعه‏ای حتمی، حقیقی و ثابت است. «القارعة» از «قرع» به معنای کوبیدن است. یعنی جهان در آستانه برپایی قیامت با حادثه‏ای کوبنده روبه‌روست. قیامت، روزی بس بزرگ و هولناک و روز حسابرسی است‏. تمام کیفرها در قیامت نیست، کیفر اقوامی در همین دنیاست. برای هلاکت قوم ثمود سه وسیله در قرآن آمده است: الف) زلزله. «فَأَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ»(اعراف، 78) و ب) صیحة. «إِنَّا أَرْسَلْنا عَلَیْهِمْ صَیْحَةً»(قمر، 31) و ج) صاعقة. «مِثْلَ صاعِقَةِ عادٍ وَ ثَمُودَ»(فصلت، 13). شاید هرسه عذاب همراه یکدیگر و ملازم یکدیگر بوده‏اند، یعنی رعد و برق و زلزله و شاید هر عذابی عده‏ای را از پا درآورده است.نکته مورد توجه این است که ایجاد حساسیت، انگیزه و عطش برای شنیدن مسائل مهم لازم است. تکرار کلمه‏ «الْحَاقَّةُ» و مخاطب قرار گرفتن شخص پیامبر که اشرف مخلوقات است، همه و همه برای ایجاد حساسیت است.

«صَرْصَرٍ» به معنای باد سرد و سخت است و «عاتِیَةٍ» از «عتو» به معنای سرکش است. «حسوم» جمع «حاسم» یعنی انجام مکرر و پی‌در پی یک عمل تا قطع و نابودی کامل. «خاوِیَةٍ» هم به معنای توخالی است و هم به معنای چیزی که به زمین افتاده باشد. «صَرْعی‏» جمع «صریع» به چیزی گفته می‏شود که روی زمین افتاده باشد و «أَعْجازُ» جمع «عجز» به معنای تنه درخت است. در آیه 20 سوره قمر می‏خوانیم‏ «کَأَنَّهُمْ أَعْجازُ نَخْلٍ مُنْقَعِرٍ»، یعنی هلاکت قوم عاد آن‌گونه بود که گویا تنه بلند درخت خرما از ریشه کنده شده باشد.دست خدا در نوع عذاب باز است. قوم ثمود را با آتش صاعقه و قوم عاد را با باد سرد هلاک می‏کند. آثار پدیده‏های هستی به دست خداست. باد، یک بار سبب حرکت کشتی‏ها و ابرها و نزول باران می‏شود و یک بار وسیله هلاکت. عذاب‌های الهی گاهی دفعی است و گاهی تدریجی. تنومندی و نیرومندی مانع هلاکت نیست. اگر قامت و بلندی انسان مثل درخت خرما باشد، در برابر قهر الهی به زمین می‏افتد.