آلودگی ویروسی و ابتلا به دیابت نوع 2

ویروس سایتومگالو یکی از انواع ویروس‌های خانواده هرپس (یک خانواده از ویروس‌ها) است که در بدن 50 تا 80 درصد افراد بالای 40 سال یافت می‌شود و اگر شخصی شانس آورده و تا آن سن آلوده نشده باشد، به احتمال زیاد دیگر آلوده نخواهد شد.

یافته‌ها حاکی از آن است که آلودگی با ویروس سایتومگالو نزد افراد مسن، در ایجاد آمادگی برای ابتلا به دیابت نوع دوم نقش مهمی به عهده دارد اما اعتبار این نتیجه تحقیقاتی هنوز به یقین تائید نشده است و جای بحث دارد.

محققان در تلاشند تا با بررسی افراد بیشتر در نمونه‌های جمعیتی بزرگ‌تر، بتوانند به وجود رابطه بین آلودگی به این ویروس و ابتلا به دیابت نوع 2 پی ببرند. تنها در آن صورت است که آنها بتوانند نتایج پژوهش‌های خود را به صورت رابطه علت و معلولی منتشر کنند.

دکتر ریفکا اسکولمن یک متخصص غدد از ایسلند در این باره می‌گوید: در ادامه این تحقیقات محققان باید بتوانند افراد را برای مدت طولانی و در شرایط کاملا یکسان تحت نظر قرار دهند تا بتوانند به نقش واقعی این ویروس در ایجاد دیابت نوع 2 در بیماران پی ببرند.

او همچنین اعتقاد دارد که چون این مطالعه تنها روی افراد بالای 85 سال صورت گرفته پس قاعدتا نمی‌توان انتظار داشت نتایج آن برای همه گروه‌های سنی قابل تعمیم باشد.

اسکولمن می‌افزاید: ریسک فاکتورهایی مثل چاقی، فشارخون و نبود تحرک از مهم‌ترین عوامل ابتلا به دیابت نوع دو هستند و نباید این فاکتورها را در فرآیند مطالعه روی نقش ویروس سایتو مگالو در ابتلا به دیابت نوع دوم نادیده گرفت.

ارتباط دیابت با عفونت

مطالعاتی که پیش از این روی افراد مبتلا به این ویروس انجام شده بود، نشان می‌داد که بین این ویروس و ابتلا افراد به دیابت نوع یک ارتباط وجود دارد، ولی مطالعاتی که به بررسی ارتباط این ویروس با دیابت نوع دو پرداخت نتایج معکوسی را ارائه کرد.

با بررسی‌هایی که روی گروهی از میانسالان و افراد مسن با میانگینی بین 45 تا 84 سال صورت گرفت معلوم شد که ارتباطی بین آلودگی با این ویروس و ابتلا به دیابت نوع دو در این افراد وجود ندارد.

در این مطالعه جدید، محققان یافته‌های حاصل از مطالعه و بررسی وضع 549 فرد مسن هلندی را نیز جمع‌آوری و بررسی کردند.

این مطالعه نشان داد که گرچه 80 درصد آن افراد به ویروس سایتومگالو آلوده بودند اما فقط 15 درصد از آنها دیابت نوع دو داشتند و این در حالی است که در میان افراد غیرآلوده، میزان ابتلا به دیابت نوع دوم به کمتر از هشت درصد کاهش پیدا می‌کرد.

محققان برای بررسی عمیق‌تر و دقیق‌تر موضوع، فاکتور‌های دیگری مانند جنسیت شرکت‌کنندگان، میزان درآمد، تحصیلات، عادات غذایی و سیگار کشیدن و نوع و میزان داروهای مصرفی آنها را نیز مد نظر قرار دادند اما نتایج جدیدتری به دست نیامد. در انتها همه راه‌ها به ویروس سایتومگالو ختم می‌شد.

پشت پرده این ارتباط

محققان بر این باورند که به احتمال زیاد ویروس سایتومگالو، با آسیب رساندن به سلول‌های لوزالمعده می‌تواند انسان را مستعد دیابت کند.

لوزالمعده غده‌ای در بدن است که هورمون انسولین را در سلول‌های بتای خود ترشح می‌کند و انسولین نیز وظیفه دارد تا ملکول‌های گلوکز (قند) را به سلول‌ها تحویل بدهد تا از گلوکز خون کاسته شود. دیابت نوع دو هم زمانی ایجاد می‌شود که سلول‌های بدن حساسیت خود را نسبت به انسولین از دست می‌دهند و در کنار این از توان تولیدی انسولین لوزالمعده هم کاسته می‌شود.

اما از سویی دیگر این احتمال هم وجود دارد که ابتلا به دیابت نوع دو بتواند با تضعیف سیستم ایمنی بدن، احتمال ابتلا به ویروس سایتومگالو را افزایش دهد.

یعنی مسیری برخلاف آنچه دانشمندان در ابتدا تصور می‌کردند می‌تواند دلیل ابتلای همزمان افراد به دیابت نوع دوم و ویروس سایتومگالو باشد ولی محققان می‌گویند که این توجیه خوبی بر همزمانی ابتلا به این دو نیست چرا که اکثر افراد در سنین کودکی خود به این ویروس آلوده می‌شوند، پس با این حساب نمی‌توان به طور صددرصد منشا آن را بیماری‌های دوران بزرگسالی مثل دیابت نوع دو دانست.

تنها احتمالی که از نظر آنها پررنگ به نظرمی رسد این است که بعد از گذشت سال‌ها از ابتلا به ویروس سایتومگالو، بتدریج خطر ابتلا به دیابت نوع دو افزایش می‌یابد و دلیلی که آنها بر این ادعای خود دارند این است که با همین فرضیه تنها می‌توان جوابی برای این معما پیدا کرد که چرا ابتلا همزمان به این ویروس و دیابت نوع دوم در سنین خیلی بالاتر (یعنی بالای 85 سال در مقایسه با افراد 45 تا 84 سال) شایع‌تر است.

پژوهش‌ها در این زمینه همچنان ادامه دارد و نتایج آن می‌تواند در یافتن راه‌حلی برای بهبود شرایط زندگی مبتلایان به دیابت نوع دو خیلی موثر واقع شود.

منبع: livescience 
مترجم: بهروز یزدان‌پناه