فقط جیغ و دیگر هیچ

•‌ بچه دارد دست می‌کند توی غذای داغ. مادر هر وقت می‌خواهد او را بر حذر دارد جیغ می‌کشد: «نکن! اگر به آن دست بزنی می‌کشمت»! اما این جیغ‌های دائمی دیگر بی‌اثر شده است و بچه 2 ساله هم فهمیده است که تهدیدهای دائمی مادر هیچ وقت عملی نمی‌شود وگرنه او الان دست توی دیگ غذا نمی‌کرد.

• گاهی آبروریزی فریادی که می‌کشیم خیلی بیشتر از نتیجه‌ای است که می‌گیریم و علاوه بر آن مزاحمتی که ایجاد می‌کند نه‌تنها ممکن است مشکلمان را رفع نکند، بلکه ممکن است نقل مکان‌مان را سبب شود.

• اگر برای توجیه بیشتر همسرمان داریم داد می‌کشیم بجز داد بیشتر و احیانا قهر و... چیز دیگری نصیبمان نمی‌شود. به هر حال کلوخ‌انداز را پاداش، سنگ است. تا حالا کسی نشنیده است که به جای حرف آرام و دلپذیر، داد و فریاد در ذهن مخاطب اثربخش‌تر باشد.

روش‌هایی غیر از داد کشیدن

علی از سر کار به خانه می‌آید و کتش را روی مبل پرت می‌کند و کیفش را روی جاکفشی می‌اندازد و نفس بلندی می‌کشد و بدون سلام و علیک به دستشویی می‌رود.

ناهید می‌فهمد چیزی شده است. کمی نگران و کمی ترسان منتظر می‌ماند تا همسرش از دستشویی خارج شود. همسرش وقتی بیرون می‌آید سر و صورتش را شسته است. او وقتی این کار را می‌کند که عصبانی است و می‌خواهد کمی آرام شود. ناهید بیشتر نگران می‌شود و با او به آرامی سلام و احوالپرسی می‌کند و از او می‌پرسد چه شده است؟

او در حالی که اخم در هم کشیده است سری به بالا می‌جنباند که یعنی هیچی یا نمی‌خواهم بگویم. ناهید در تعلیق می‌ماند. ماهم همین‌طور. به نظر شما این رفتار او چه معنی می‌دهد؟ او فریاد نکشیده است. حتی حرف هم نزده است اما رفتار منصفانه‌ای ندارد. او شنونده را در ابهام باقی نگه داشته و انگار او را با رفتارش مقصر می‌شمارد. گاهی اصلا حرفی نزدن نیز نوع خشونت کلامی است!

بخش عمده‌ای از پیام‌هایی که ما به دیگران منتقل می‌کنیم، برخاسته از ارتباطات غیر کلامی است، یعنی جنبه‌هایی از حالات بدنی، احساسات و نگرش‌هایمان که شاید تاکنون به آنها بی‌توجه بوده‌ایم.

در واقع ارتباطات غیرکلامی عبارتند از تمامی پیام‌ها‌یی که افراد علاوه بر خود کلام آنها را نیز مبادله می‌کنند، مثل‌ نحوه پوشش، ‌ایستادن، راه رفتن و نشستن،‌ گوش دادن، استفاده از دستان، تماس چشمی، نحوه آرایش مو، صورت و...

اخیرا‌ تلاش‌هایی برای تجزیه و تحلیل ارتباطات غیرکلامی به روش علمی صورت گرفته است. این مطالعات حاکی است ادراک شنونده 7 درصد توسط واژه‌ها، 38 درصد توسط آهنگ صدا، 55 درصد توسط زبان بدن یا حرکات ایجاد می‌شود. پس اگر سعی دارید به همسرتان پول خرید یک لباس را بدهید و او را خوشحال کنید با یک رفتار خوشایند و حرکت دلپذیر این کار را بکنید. نه این‌که پول را روی میز بیندازید و بگویید بیا این را هم تو خرج کن. با این ژست او قدر پول شما را بیشتر نخواهد دانست، بلکه از خرید لباس یا درخواست از شما آزرده خواهد شد.

دیگران ما را نه فقط بر اساس آنچه می‌گوییم بلکه بر اساس چگونگی ادای مطلب نیز مورد ارزیابی قرار می‌دهند.

قوانین طلایی

بحث را از خودتان شروع کنید نه با خطاب تو.

همه چیز را تعمیم ندهید. همسرتان الان ظرف نشسته است، نه هیچ وقت؛ اما شما می‌گویید: تو دست به سیاه و سفید نمی‌زنی! این واژه‌های کلی و غیرمنصفانه مخاطب را خشمگین می‌سازند.

از قدیم گفته‌اند پا برهنه وسط حرف هم ندوید. صبور باشید تا طرف مقابل حرفش تمام شود و بعد شما شروع کنید.

برای این‌که همسرتان مطمئن شود حرفش را شنیده‌اید خلاصه آن را کوتاه بگویید و بپرسید منظورش همین بوده است؟ او از توجه شما خوشحال خواهد شد.

پیشداوری نکنید و قبل از این که طرف مقابلتان حرف بزند ذهن او را نخوانید و ادعا نکنید که می‌دانید چه می‌خواهد بگوید. شما برداشت‌های خود را به دیگران نسبت می‌دهید و این کار می‌تواند کاملا تحریک‌کننده باشد .

فراموش نکنید که تهدید و ارعاب، داد و فریاد، عصبانیت و ملامت، حمله به شخصیت طرف مقابل، بی‌حرمتی، لجبازی، خودبینی و قضاوت سریع می‌تواند ارتباط شما را به بن‌بست و مشاجره ختم کند.

>> جام جم آنلاین