مظفرالدین شاه دیجیتال می‌شود

قدیمی‌ترین نوار صوتی موجود در کشور مربوط می‌شود به صدای مظفرالدین شاه که نه تنها این نوار که تمام منابع صوتی‌ کاستی قرار است دیجیتال بشوند.

تبدیل زیرساخت رسانه‌های قدیمی به رسانه‌های جدید در تمام ابعاد توانسته مزایای زیادی را در نوع و شکل اطلاع‌رسانی فراهم کند. رسانه‌های جهانی، ملی و محلی هر کدام به نوعی توانسته‌اند ابعاد مختلفی از این دیجیتالی شدن را به کار بگیرند تا بر اساس آن نیازهای روز خود را پاسخ گفته باشند. رسانه‌هایی نظیر رادیوها و تلویزیون‌های دیجیتال فقط با تغییر ابزار به مرز دیجیتال شدن نرسیده و نمی‌رسند، بلکه بر اساس پشتوانه‌ای از داده‌های هماورد شده در یک پایگاه اطلاعاتی مبتنی بر رسانه که با مدیریت و برنامه‌ریزی دراز‌مدت شکل گرفته، به حد بالای کیفیت رسیده و خواهند رسید.

در یک کلام رسانه دیجیتال بدون آرشیو دیجیتال مانند سدی بزرگ است وسط بیابان.

اولین کنفرانس بین‌المللی رسانه‌های نوین، فرصت‌ها و چالش‌ها با محوریت آرشیو در تاریخ 6 و 7 دی و به منظور ایجاد فضایی مطلوب در جهت به اشتراک گذاشتن آخرین دستاوردهای علمی و فناوری در عرصه صنعت رسانه و با حضور مدیران و متخصصان این حوزه از سراسر جهان در سالن همایش‌های سازمان صدا و سیما برگزار شد.

هدف از برگزاری این همایش، تعامل با محققان و پژوهشگران فناوری رسانه و همچنین طرح و بررسی چالش‌های مدیریت سنتی در راهبری رسانه‌های نوین و تاکید بیشتر بر ضرورت‌ تحقیق و پژوهش در خصوص صنعت فناوری رسانه بود که با محورهای سخنرانی‌های علمی، سمینارهای آموزشی ـ کاربردی، کارگاه‌های آموزشی، نمایشگاه و نشست‌های علمی ـ صنعتی برای معرفی تجهیزات ارائه گردید.

دبیر علمی همایش در گفت‌وگو با «جام‌جم» درباره اهداف این همایش گفت: با توجه به تغییرات اساسی سیستم‌های دیجیتال نسبت به آنالوگ و تغییر چرخه کاری برودکسترها و همزمان با دیجیتال شدن آرشیوها و مزایای سیستم‌های دیجیتال نسبت به آنالوگ، آرشیوهای سازمان‌های برودکست از زیرزمین‌های سازمان به قلب یک سازمان برودکست تبدیل شده‌اند.

وی افزود: با توجه به اهمیت و جایگاه نوین آرشیو در زنجیره برودکست، قصد ما بر این بوده تا در نخستین دوره از سلسله سمینارهای BOC به تبیین جایگاه جدید آرشیو در یک سازمان برودکست و پتانسیل‌های آرشیو در چرخه برودکست بپردازیم.

او در ادامه گفت: بررسی مباحث فنی مانند اتوماسیون آرشیو، روش‌های نوین بازیابی منابع آرشیوی، فرمت و مدیای مورد استفاده در آرشیوهای صوتی و تصویری و بررسی امنیت آرشیو از جهات مختلف از عمده محورهای این سمینار بوده است.

مهندس معینی با بیان این که این سری از همایش‌ها مانند تولید دیجیتال، رادیو و تلویزیون دیجیتال، IPTV و Webcasting قرار است با فواصل کوتاهی ادامه یابد، گفت: این همایش که 4 ماه پیش برنامه‌ریزی شده بود با همکاری معاونت توسعه و فناوری رسانه، برنامه‌ریزی و اجرا شده است. این همایش با محورهای زیر انجام گرفت.

فرصت‌ها و تهدیدها، تجربه‌های مشابه، فرمت‌های مناسب با دید آینده‌نگری، چرخه تبدیل منابع (دستی یا اتوماتیک)،LONG LIFE PRESERVATION

بازیابی منابع ویدئویی یا صوتی از طریق محتوا، پارامترهای مناسب یک ساختار متادیتا برای یک سازمان برودکست، با طرح این سوال که آیا هر سازمان برودکست باید ساختار ویژه خود را ایجاد کند و توسعه دهد؟ ارتباط متادیتا و تبدیل منابع آرشیوها چیست؟ تولید متادیتا به صورت اتوماتیک و طرح این پرسش که آیا روش‌های Data mining جایگزین متادیتا در برودکست خواهد بود؟

چرخه‌های کاری در اتوماسیون آرشیو، اتوماسیون تبدیل منابع، MAM و مدیریت منابع، HSM و مدیریت ذخیره‌سازی.

جایگاه آرشیو در چرخه نوین سازمان‌های برودکست تخصص‌های مورد نیاز در آرشیو‌های دیجیتال

مدیریت امنیت در آرشیوها، امنیت اطلاعات، امنیت محتوا، امنیت زیرساخت و بستر، امنیت سخت‌افزارها و نرم‌افزارها و امنیت فیزیکی در این همایش چند مقاله تخصصی درباره آرشیو ارائه شد که به گفته دبیر علمی همایش، سخنرانان که بعضا از مدیران آرشیو سازمان‌های رسانه‌ای کشورهای مختلف جهان بودند، براساس تجربیاتشان در برودکسترهای خارجی انتخاب شده بودند و در انتخاب مقالات هم موضوعات کاربردی مد نظر بوده است.

دیجیتالی شدن حتی اگر به خودی خود مزیتی نداشته باشد، یک ضرورت است؛ چراکه دنیای ارتباطات قرار است رابط و زمینه‌ای برای دیگر پیشرفت‌ها باشد پس هیچ‌گاه نمی‌تواند خود از سایرین عقب بماند.

از اصلی‌ترین مزایای این دیجیتالی شدن می‌توان موارد ذیل را نام برد: ارائه منابع رسانه‌ای به مخاطبان با کیفیت بالاتر و در حد مطلوب، مدیریت، ویرایش و جستجوی آسان منابع در سازمان‌های برودکست و آسان‌تر شدن فرآیند برنامه‌سازی در رسانه و اما مهم‌ترین مزیت چنین فناوری این است که در چرخه آنالوگ، آرشیو در انتهای زنجیره تولید و پخش صدا و تصویر قرار داشت ولی همزمان با دیجیتالی شدن آرشیوهای صوتی و تصویری نه تنها می‌توان بقای مواد، عناصر و محتوای آرشیوها را حفظ کرد؛ بلکه به این ترتیب آرشیوها به قلب سیستم‌های رادیویی و تلویزیونی تبدیل می‌شوند. در یک سیستم ایده‌آل آرشیو دیجیتال تمامی عناصر سازمان از کوچک‌ترین سامانه برنامه‌سازی تا گروه، شبکه و معاونت‌های سازمان همه به آرشیو متصل هستند و اطلاعات جانبی (متادیتا) در این خصوص نقش اصلی را بازی می‌کنند.

اصلی‌ترین چالش پیش روی سازمان‌های رسانه‌ای که آرشیو بزرگ آنالوگ دارند، نداشتن برنامه یا احتمال وجود اشکال در طراحی برنامه و ارائه مفهومی از آرشیو آینده است، چرا که این موضوع می‌تواند رسانه را با چالش جدی روبه‌رو کرده و منابع مالی و محتوایی را دچار خطر کند.

از طرفی هزینه زیاد در مراحل اولیه برای دیجیتال‌سازی همه منابع موجود و راه‌اندازی سیستم‌های مدیریت منابع در سازمان با توجه به حجم بالای منابع یک نکته اساسی است.

در حال حاضر به دلیل ترسیم نشدن نقشه کاملی برای آرشیو دیجیتال، هزینه‌های آن نیز قابل محاسبه نیست.

نکته اصلی در بررسی آرشیو دیجیتال پیگیری با کمال دقت و بر اساس نظریات دقیق تئوری و عملی است. از آنجا که در کشور ما سازمان صدا و سیما متولی اصلی تولید محتوای رسانه‌ای است باید آرشیو را در بهترین شرایط، نگهداری و به روزرسانی کند تا با پدیده‌ای به نام از بین رفتن آرشیو مواجه نشویم و میراث فرهنگی کشورمان در مکان و ساختاری امن برای نسل‌های آینده قابل دسترسی باشد.

کنفرانس آرشیو با تمام مزایا و نوآوری‌هایی که داشت به دلیل عدم اطلاع‌رسانی به متخصصان داخلی و بازتاب ضعیف محتواهای ارائه شده در کنفرانس به علاقه‌مندان نتوانست آن گونه که بایسته و شایسته است به اهدافش نزدیک شود.

سعید نوری‌آزاد