ماه خوب خدا

مسلمانان هند در ماه رمضان مساجد و گلدسته‌ها را با چراغ تزئین می‌کنند و در آنها کلاس‌های قرآنی برگزار می‌کنند. در این ایام مساجد مملو از نمازگزار می‌شود. مسلمانان هندی هنگامی که خرما نباشد با آب و برخی نیز با نمک افطار می‌کنند. این عادتی است که تنها در هند رواج دارد. سفره‌های افطار و سحر مسلمانان هند با غذاهای خاصی به نام «غنجی» همراه است که از برنج، گوشت، آب و مواد دیگر درست می‌شود. سحرخوان نیز در هند نقش برجسته‌ای دارد که پیش از نماز صبح مردم را از خواب بیدار و با به‌پایان رسیدن ماه رمضان از آنها هدیه دریافت می‌کند.

مسلمانان هند در دهه آخر ماه رمضان سنت اعتکاف را برگزار و بر شب قدر تاکید بسیاری می‌کنند. آنها در شب بیست و هفتم ماه مبارک رمضان برای فاتحه خواندن اموات به قبرستان می‌روند و برای آنها قرآن می‌خوانند. در شب قدر عده‌ای از جوانان به کوچه‌ها و خیابان‌ها می‌روند و درهای خانه‌ها را زده و آنها را برای احیای ماه مبارک رمضان صدا می‌کنند و قداست این ماه را یادآور می‌شوند.

مردم سوریه در ماه رمضان هر روز صبح با آواز سحر که به آن «طبل‌زنی» می‌گویند، از خواب برمی‌خیزند. با صدای این طبل مردم برای نماز و خوردن سحری خود را آماده می‌کنند.

در سوریه، دهه اول ماه رمضان «دهه غذا» نامیده می‌شود که؛ کنایه‌ای است از توجه و اهتمام مردم به تهیه وعده‌های غذایی. دهه دوم «دهه پوشاک» است؛ کنایه از خرید لباس و استقبال از عید و دهه آخر «دهه شیرینی» است؛ کنایه از تهیه و فروش شیرینی‌های معروف دربازارها. سوری‌ها این گونه به استقبال عید سعید فطر می‌روند.

مردم افغانستان از چند روز قبل با جارو و غبارروبی مساجد به پیشواز ماه رمضان می‌روند.

اولین روز ماه رمضان در افغانستان تعطیل است و علاوه بر آن در این ماه روزانه 3 ساعت از زمان اداری کارمندان کاسته می‌شود. غذاخوری‌ها در این ماه به دستور دولت تعطیل می‌شود، اما در عوض بازار ترشی و جلبی (زولبیا) در افغانستان گرم است.

افطاری دادن هم در این کشور همانند سایر کشورها مرسوم است تا جایی که گاهی سبقت‌گرفتن مردم برای دادن افطاری دیدنی است. وقتی هم که افطار می‌شود نمازگزاران با خود افطاری به مسجد می‌برند و پس از خواندن نماز مغرب افطار می‌کنند ‏و به خانه می‌روند و شام می‌خورند.

مردم افغانستان با روی آوردن به مساجد و حسینیه‌ها در مجالس مخصوص این ماه شرکت می‌کنند که از جمله ‏آنها مراسم احیا و گرامیداشت شب‌های قدر و سوگواری در شهادت حضرت علی(ع) است.

ماه مبارک رمضان برای مردم اندونزی ماه جشن و شادی است. شادمانی‌های شبانه، تفریحات، بازی‌های مختلف و غذاهای متنوع، همه جزئی از فرهنگ مردم اندونزی در این ماه عزیز است.

پس از رویت هلال ماه رمضان در اندونزی، تعدادی از افراد تا صبح طبل می‌زنند و به این نحو آغاز ماه مبارک را به دیگران اعلام می‌کنند.

اندونزیایی‌ها مراسمی هم دارند به نام «حلال به حلال» به معنی روز مصالحه و آشتی که در مساجد برگزار می‏شود.

یک شب و روز در اندونزی، به عنوان شب نزول قرآن و روز نزول قرآن شناخته می‏شود. اندونزیایی‏ها به این روز بسیار ارج می‏نهند و آن را گرامی می‏دارند. مراسم ویژه‏ای هم به این مناسبت در قصر ریاست جمهوری اندونزی برگزار می‏شود.

مراسم احیا، عبادت و آداب شب و روز نزول قرآن از رادیو و تلویزیون این کشور پخش می‏شود. مسلمانان اندونزی 10 شب آخر ماه را به شب زنده‌داری و عبادت می‌گذرانند و معتقدند یکی از این شب‏ها شب قدر است.

مهم‌ترین عمل در ماه مبارک رمضان در تاجیکستان خواندن نمازهای تراویح به جماعت و ختم قرآن است. از برنامه‏های مهم دیگر در این ماه افطاری‏ دادن است. مردم تاجیکستان مهمان‌دوست هستند و به هر بهانه‏ای مهمانی برگزار می‏کنند. بویژه در ماه مبارک رمضان، کمتر پیش می‏آید خانواده‏ها در خانه خود و سرسفره‏هایشان افطار بخورند، چون به خانه‏ فامیل یا برادران و خواهران و... به افطاری دعوت می‏شوند.

شب قدر در دهه آخر و شب 27 ماه مبارک دانسته شده است. در این شب‏ها معمولا پیر و جوان در مسجدها بیدار می‏مانند و به ادای نماز و قرائت قرآن مشغول می‏شوند و همچنین علمای دین سخنرانی می‏کنند.

رویت هلال ماه توسط مسلمانان در لبنان سنتی است که از دوره‌های قدیم به ستبانه یا سیبانه مشهور شده و به معنای انتظار برای مشاهده هلال ماه رمضان است. افرادی که ماه را رویت کردند به دادگاه شرعی می‌روند تا درباره مشاهده هلال ماه شهادت دهند و اگر مفتی لبنان و قاضیان شرعی از درستی شهادت آنان مطمئن شوند، دستور اعلام آغاز ماه رمضان را صادر می‌کنند.

یکی دیگر از سنت‌های موجود در لبنان در ماه رمضان، بیدار کردن مردم برای خوردن سحری توسط افرادی است که به آنان مسحراتی می‌گویند.

مسحراتی‌ها در ساعات 2 تا 3 نیمه‌شب در کوچه‌ها و خیابان‌های شهر دور می‌زنند، بر طبل می‌کوبند و شعر می‌خوانند. مسحراتی‌ها که لباس محلی بر تن دارند، می‌خوانند: «ای خفته! برخیز و خداوند باقی را عبادت کن و سحورکن»، «برخیزید و سحری بخورید، رمضان به دیدار شما آمده». در لحظه افطار، خیابان‌های شهر حتی در مناطق مسیحی‌نشین هم تقریبا خالی می‌شود اما 3ساعت پس از افطار رفت و آمدها شروع شده و تا سحر ادامه می‌یابد. مردم لبنان شب را در کافه‌ها، رستوران‌ها و مکان‌های تفریحی مانند سواحل و پارک‌ها می‌گذرانند و کمتر تا سحر می‌خوابند و به جای آن پس از سحر تا 10 صبح که ساعت کار رسمی ادارات و بازار است به استراحت می‌پردازند.

مسلمانان ترکیه معتقدند که ماه رمضان، برکت و خیر را در سفره‌های آنان افزایش می‌دهد و حتی اگر در بدترین شرایط اقتصادی باشند، خداوند به یمن و برکت این ماه عزیز درهای خیر و نعمت خود را روی بندگانش می‌گشاید. مسلمانان این کشور قبل از شروع ماه رمضان با تزئین و چراغانی کردن خیابان‌ها و مساجد، آمدن ماه رمضان را به یکدیگر تبریک می‌گویند. سفره‌های افطاری مسلمانان این کشور شامل زیتون، پنیر، خرما، باقلوا و انواع سوپ و آش است که به آن چوربا گفته می‌شود. هنگام سحر نیز علاوه بر بانگ مناجات مساجد براساس عادتی دیرینه و قدیمی سحرخوان به خیابان‌ها و کوچه‌ها آمده و برای بیدار کردن مسلمانان برای خوردن سحری و اقامه نماز آواز سر می‌دهد و بعد از اقامه نماز صبح مسلمانان به قرائت قرآن می‌پردازند.

فاطمه مرادزاده