انقلاب اسلامی منحنی رو به سقوط کشاورزی ایران را با شیب تند صعودی کرد و صنایع تبدیلی و تکمیلی نیز بهعنوان حلقه واسط بین تولید و مصرف، نقش کلیدی در کاهش ضایعات کشاورزی و افزایش سودآوری برای کشاورزان ایفا کردند.
کشاورزی از مهمترین عوامل اقتصادی و اجتماعی درایران محسوب میشود ودرچند دهه اخیر،توانایی تولید محصولات کشاورزی افزایش چشمگیری داشته است. بر همین اساس، توسعه سرمایهگذاری در بخش کشاورزی، بهویژه در حوزه صنایع تبدیلی و تکمیلی، از اهمیت بالایی برخوردار است و میتواند ارزشافزوده قابلتوجهی برای محصولات کشاورزی ایجاد کند. استان مرکزی ازجمله مناطقی است که به سبب خاک حاصلخیزش میتواند به یکی از قطبهای تولید محصولات کشاورزی ایران تبدیل شود. در این میان گندم یکی از محصولات استراتژیک است که تولید آن درسال۵۷در این استان حدود۸۷هزار تن بوده وامسال به ۵۰۰هزار تن رسیده است. آنطور که آمارها نشان میدهند، افزایش تولید استان مرکزی در سالجاری نسبت به سال گذشته ۷۵درصد و نسبت به تولید کشور ۱۶درصد بوده است. حالا و در ایام دههفجر ۶۱طرح کشاورزی با ۲۰هزارمیلیارد ریال اعتبار، آماده افتتاح در استان مرکزی شده است. طرحهایی که برای بیش از ۷۰۰۰ نفر ایجاد اشتغال کرده و میتواند در این منطقه موجب ارزشافزوده شود. در میان طرحهایی که قرار است به بهرهبرداری برسند، صنایع تبدیلی پررنگتر از بقیه است و فاز نخست طرح بزرگ روغنکشی دانههای روغنی در شهرستان ساوه افتتاح میشود. پروژهای که بهعنوان یکی از بزرگترین طرحهای کشاورزی استان مرکزی محسوب میشود و به گفته استاندار، در سه مرحله به نتیجه نهایی میرسد. مهدی زندیهوکیلی میگوید: «برای طرح بزرگ روغنکشی دانههای روغنی ۴۰هزارمیلیارد ریال سرمایهگذاری شده که میتواند برای بیش از ۵۰۰نفر اشتغالزایی کند.» یکی از اتفاقات خوبی که نمیتوان بهراحتی از کنار آن گذشت، بحث تجهیز زمینهای زراعی به سیستمهای نوین آبیاری است. تا ۵۰سال پیش بهخاطر بالا بودن میزان بارشها، توجهی به توسعه آبیاریهای پیشرفته نمیشد اما درحالحاضر بیش از ۷۶هزار هکتار از اراضی استان مرکزی تحت آبیاری به شیوه نوین قرار دارند. به گفته رئیس سازمان جهادکشاورزی استان مرکزی، پیشبینی میشود تا پایان سالجاری ۱۴۵۵ شغل در بخش کشاورزی ایجاد شود. علی صفری، تولید محصولات باغی و گلخانهای استان در اوایل انقلاب را ۴۵هزار تن اعلام میکند که امسال به بیش از ۶۰۰ هزار تن رسیده است.
اشتغالزایی برای خانوادهها
کهگیلویهوبویراحمد، استانی است که نامش با محرومیت گره خورده اما ظرفیتهای موجود در آن ثابت میکند که میتواند علاوه بر نیازهای خودش، پاسخگوی درخواستهای استانهای همجوار هم باشد. در دههفجر امسال، بخش کشاورزی پیشگام سایر بخشهای توسعهای استان است و قرار است ۴۶پروژه با اعتبار حدود ۴۵۳۰میلیارد ریال و اشتغالزایی ۵۴۵نفر افتتاح و یک پروژه نیز با اعتبار حدود ۱۰میلیارد ریال کلنگزنی شود. در این دوره، اقدامات زیرساختی گستردهای نیز انجام شده است. بهرهبرداری از ۱۳هزار تن فضای سردخانهای و در حال ساخت بودن سردخانههایی با ۱۲هزار تن، ظرفیت ذخیره مواد پروتئینی را افزایش داده و امنیت غذایی را تقویت میکند. همچنین، دو کشتارگاه مدرن در گچساران افتتاح میشود که میتواند نیاز استان به گوشت مرغ را تأمین کند. کمی آنطرفتر یعنی در چهارمحالوبختیاری هم ۱۳۰ طرح کشاورزی آماده بهرهبرداری است. رئیس جهادکشاورزی استان با تاکید بر اینکه از این تعداد ۱۲۷طرح در حوزه دام و طیور، آب و خاک، صنایع کشاورزی و شیلات است، میگوید: «در کنار اینها، عملیات اجرایی سه طرح هم آغاز خواهد شد که برای افتتاح و کلنگزنی این تعداد طرح ۵۵۰میلیارد تومان هزینه شده است.» حسین برزگر میگوید: «با افتتاح این تعداد طرح زمینه اشتغال ۱۶۰۰ نفر بهصورت مستقیم فراهم میشود و ۵۰۰۰ خانواده از مزایای آنها بهره میبرند.»
سمنان، روی مدار توسعه
سمنان ازجمله استانهای ایران است که از جنوب تا شمالش اقلیمهای مختلفی دارد، اما اکثر شهروندان آن را بهعنوان منطقهای گرم و خشک میشناسند. بههمیندلیل وقتی کشاورزی سمنان شکوفا میشود، بهمنزله این است که کارهای بزرگی در آن رقم خورده است. امسال برای ایام دههفجر ۱۲۲پروژه بخش کشاورزی با اعتباری بالغ بر ۳۰هزار و ۴۸۰میلیارد ریال آماده افتتاح و دو پروژه مهم نیز در این بخش برای کلنگزنی مد نظر قرار دارد تا نشان دهد «توسعه کشاورزی» در این نقطه از ایران بهعنوان گامی بلند در مسیر امنیت غذایی و اشتغالزایی مورد توجه است. در همین راستا، رئیس سازمان جهادکشاورزی سمنان، با بیان اینکه هر گام مهمی در راستای توسعه بخش کشاورزی بهمنزله ایجاد اشتغال و تقویت امنیت غذایی است، میگوید: «پروژههای عمرانی بخش کشاورزی با هزینهای بالغ بر ۹۴۸میلیارد ریال آماده بهرهبرداری شدهاند. این پروژهها نهتنها زیرساختهای لازم برای توسعه کشاورزی را فراهم میکنند، بلکه امنیت غذایی را تضمین و به ایجاد اشتغال پایدار درمناطق روستایی کمک میکنند.» محمدرضا قاسمی با اشاره به ۱۹پروژه اقتصادی بخش کشاورزی که با اعتباری بالغ بر ۲۹هزار و ۵۳۲میلیارد ریال آماده بهرهبرداری شدهاند، ادامه میدهد: «این پروژهها در حوزههای گلخانهای، باغبانی، دام و طیور، شیلات و صنایع تبدیلی و تکمیلی قرار دارند.» در همین راستا، بهبود سیستمهای آبیاری، احداث سیلوها و انبارهای مدرن و ایجاد شبکههای حملونقل محصولات کشاورزی ازجمله اقداماتی است که میتواند به افزایش بهرهوری و کاهش ضایعات از مزرعه تا بازار منجر شود.