چاقی پای گوشی‌های تلفن همراه

این در حالی است که سن چاقی به کودکی هم رسیده و طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت، نزدیک به ۳۲۰ میلیون کودک در دنیا دچار اضافه‌ وزن و ۱۶۰میلیون کودک نیز چاق‌ هستند و در ایران هم نزدیک به ۱۸درصد کودکان اضافه ‌وزن داشته و چاق ‌هستند. اصرار خانواده‌ها بر پرخوری فرزندان ودرکنارآن، کم‌‌تحرکی و کمبود شدید فعالیت‌های فیزیکی، رژیم‌های غذایی پرکالری و تغییرات اجتماعی-اقتصادی از جمله عواملی است که به این روند کمک کرده است. 

با شیوع و پاندمی کرونا در اواخر سال ۱۳۹۸ آمار چاقی کودکان ایران حدود ۸ درصد افزایش یافت. علاوه بر کرونا که بیش از دو سال کودکان را خانه‌‌نشین کرد، زندگی در آپارتمان‌‌های کوچک، تغذیه نامناسب و دیجیتال ‌محور شدن کودکان از دیگر عوامل چاقی در کودکی به‌شمار می‌رود. به دنبال این روند وبرخط شدن کلاس‌های درس دانش‌آموزان در دوران شیوع کرونا، جریان چاقی کودکان هم شتاب بیشتری گرفت و به یک سونامی تبدیل شد؛ به گونه‌ای که وقتی دانش‌آموزان به مدرسه بازگشتند، از هر سه دانش‌آموز یک نفر آنها چاق یا دچار اضافه وزن شده بود. این موضوع تا جایی پیش رفته که بنا به گفته دکتر منصور رضایی، متخصص تغذیه و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، متاسفانه بسیاری از بیماری‌های مختص دوره بزرگسالی و سالمندی به گروه سنی کودکان و نوجوانان رسیده است.
   
چاقی کودکان؛ مسأله‌ای چند عاملی
زنگ خطر افزایش تعداد کودکان دارای اضافه وزن یا چاق، چند سالی است که به صدا درآمده زیرا چنین عارضه‌‌‌ای باعث می‌‌شود بخش زیادی از نسل آینده با بیماری‌های مختلف دست و پنجه نرم کنند.دکتر منصوررضایی، متخصص تغذیه و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در گفت‌وگو باجام‌جم می‌گوید:«به‌صورت کلی در مسائل ومشکلات بالینی، بیمار به یک علت دچار بیماری نمی‌شود و با یک راهکار هم بهبود پیدا نمی‌کند.چاقی هم یک بیماری چند عاملی است. ازآن طرف کودکان این نسل با توجه به سبک زندگی‌ امروزی که سرعت در آن نقش مهمی دارد،بچه‌های عجولی هستند.کودکانی که بیشتر وقت خود را در گوشی‌های همراه سپری می‌کنند و تحمل قطع چند دقیقه اینترنت را هم ندارند.»وی با اشاره به ویژگی‌ نسل جدید ادامه می‌دهد: «انجام اقدامات گوناگون و این به سرعت رسیدن به جایی رسیده که حتی حوصله کودکان را برای درس خواندن هم کم کرده است. بچه‌هایی که در تلاش هستند به سرعت به اهداف‌شان برسند.به همین دلیل چاقی واضافه وزن درکودکان راباید موضوعی چند عاملی بدانیم.» مسأله‌ای که تبعات بسیاری هم برای کودکان و هم جامعه و در زمینه‌های مختلف به همراه دارد.
   
اضطراب والدین و چاقی کودکان
چاقی در دوران کودکی و نوجوانی به ویژه دردهه دوم زندگی به‌عنوان یک پیش‌‌بینی‌کننده قوی چاقی بزرگسالی مطرح می‌شود. وضعیتی که خود زاینده چالش‌های متعددبرای سلامت جسمی ونیزروانی است.دکتررضایی علاقه کودکان به غذاهای فست‌فودو نوشابه را از علل چاقی بین آنها می‌داند و به ماتوضیح می‌دهد:«خوردن غذاهای فوری و کارخانه‌ای به سبب داشتن نمک پنهان، کودکان را به خوردن شیرینی‌جات مضاعف ترغیب می‌کند. این خوش‌نمکی علاوه بر وسوسه کردن آنان برخوردن شیرینی بیشتر، کودکان را به سمت خوردن نوشابه با هر نوع خوراکی دیگری چون غذاهای فست فود، کیک، بیسکوئیت و...سوق می‌دهد.» در کنار تغذیه نامناسب، اضطراب هم از دیگر عوامل چاقی در کودکان است. به نظر می‌‌رسد والدینی که استرس بیشتری را گزارش می‌‌کنند در معرض خطر استفاده از شیوه‌‌های اجباری و کنترلی مانند فشار برای غذاخوردن، محدودیت و نظارت هستند که کمتر به نشانه‌‌های گرسنگی و سیری کودکان پاسخ می‌‌دهند. البته رضایی معتقد است که در این سال‌ها سفره ایرانیان به سمت غذاهای چرب، پرکالری و کم‌فیبر پیش رفته که سریع آماده و پخته‌می‌شود و در نتیجه مجموعه‌ای از عوامل دست به دست هم می‌دهند تا چاقی و کم‌تحرکی بین کودکان افزایش پیدا کند. 

کاهش سن بروز بیماری‌ها
کودکان چاق به احتمال زیاد در آینده، بزرگسالانی چاق و در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های مختلف خواهند شد. این متخصص تغذیه نیز با ما هم‌نظر است و می‌گوید: «یبوست، سنگ کلیه، کبد چرب و دیابت نوع ۱و۲ از جمله بیماری‌هایی است که کودکان چاق را تهدید می‌کند. از همه مهم‌تر سن بروز بیماری‌هایی از جمله سرطان، دیابت، افسردگی، فشار خون، طی چند دهه اخیر کم شده و به شدت پایین آمده است؛ در صورتی که در گذشته سن بروزبیماری‌ها به گونه‌ای بود که آن بیماری‌ها را در سنین سالمندی و بزرگسالی مشاهده می‌کردیم اما اکنون به سن کودکی هم رسیده است.» به نظر می‌رسد متولیان این امر باید به سمت اقدامات پیشگیرانه در این خصوص گام‌های موثری بردارند زیرا عبور از کنار این موضوع و نادیده‌گرفتنش، نه‌فقط باعث می‌‌شود تا صورت مساله پاک شود بلکه سالانه نیز به تعداد کودکان چاق افزوده خواهد شد.