روی نت کتابخوانی

موسیقی از جنس احساس وهنر است و اگر بخواهیم ردی از این هنر را در فرهنگ ایران و جهان بازیابی کنیم، باید به کتاب‌هایی که در این رابطه چراغ راه قرار می‌گیرندو‌ساز دل‌مان راکوک می‌کنندمراجعه کنیم. بهار ‌کتاب که همان سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران است، بهانه خوبی است که موسیقی را از دریچه کتاب‌های چاپ جدید و تجدید‌چاپ نگاه کنیم که در ادامه، به بعضی از این نام‌ها اشاره خواهیم کرد. 
     
موسیقی تعزیه
کتاب «آموزش موسیقی تعزیه: مجلس شهادت حضرت عباس(ع)» را اسدا...علی عسگری رنانی براساس سیستم موسیقی ردیف دستگاهی ایران ‌زمین به شیوه‌ علمی(روش ابداعی) نوشته و انتشارات گل افشان آن را برای اولین بار منتشر‌کرده است. در بخشی از خلاصه این کتاب هدف عسگری رنانی به‌ عنوان نویسنده کتاب این‌گونه شرح داده شده است:«هدف نگارنده از جمع‌آوری این مجموعه، رشد و تجلی دادن تصویر قیام عاشورا و ذهن نسل جوان جامعه امروز و جلوه بخشی به آن حماسه ماندگار است. دیر زمانی است که از روند تحول و تکامل بازمانده و کارکردهای اجتماعی، فرهنگی و حتی مذهبی خود را از دست داده و فراگیری هنر تعزیه‌ برای هنرجویان به شکل علمی نبوده است و به همین جهت علاقه‌مندان برای فراگیری کلام، موسیقی، حرکت و شعر و بیان درست شبیه‌خوانی ناچارند به نوارهای کاست و فیلم‌های تعزیه‌خوان‌های عصر حاضر روی آورند و... .»
     
موسیقی ایرانی مجلس‌افروز
«مجلس‌افروز» نوشته نادر مجد دربردارنده مجموعه مقالات موسیقی ایرانی است که انتشارات اریش در۱۹۰ صفحه آن را برای اولین بار منتشر کرده است. این کتاب شامل ۳۰ مقاله با موضوعاتی از‌جمله شرایط تاریخی موسیقی ایران، چگونگی یادگیری موسیقی، اهمیت و اعتبار موسیقی ملی، جایگاه اساتید و بررسی آثار آنهاست.درآغاز کتاب، مبحث برون‌گرایی در برابر درون‌گرایی در موسیقی ایران بررسی و بیان شده که موسیقی چگونه می‌تواند بر عواطف، احساسات و هیجانات انسان تأثیر بگذارد و او را وارد جهان انتزاعی بکند. در همین جهان انتزاعی است که انسان گاهی آنچنان با موسیقی خو می‌گیرد که فقط سخن از عشق و معشوق و زیبایی‌های آن در میان است و گاهی هم صرفا سخن از درد هجران معشوق است. با توجه به این نابسامانی‌ها در جهان، هنرمند می‌تواند نقش مؤثری در بهبود اذهان مشوش آدمیان داشته باشد. هنرمند در فرآیند خلق موسیقی نیز مانند شعر و ادبیات به درون و بطن خود نگاه می‌کند و مواد اولیه هنر خود را که حاصل تجربیاتش است، می‎سازد و برای تسکین آدمیان، آن را به موادی اصیل، موزون و اثربخش تبدیل می‌کند. 
     
جوانان ایرانی چه موسیقی‌ای دوست دارند؟
«الگوی مصرف موسیقی جوانان ایرانی: کنش و ساختار» نوشته دکتر صیاد خردمند را برای اولین بار انتشارات لیدوما نگار در ۱۱۲ صفحه منتشر کرده است. نویسنده در بخش پیشگفتار این کتاب درباره ضرورت‌های پرداختن به چنین موضوعی گفته است: «مطالعه مصرف موسیقی از آن جهت اهمیت دارد که از محبوبیت و فراگیری بسیار بیشتری نسبت به سایر مصارف فرهنگی برخوردار است و موسیقی امروز هم از حالت مناسکی دهه ۶۰ و ۷۰ خارج و به امری همه‌جایی تبدیل شده است. در این سال‌ها ذائقه موسیقی افراد نیز دستخوش تغییرات اساسی شده است. تغییرات مصرف موسیقی هم در سبک‌های موسیقی و هم در شکل مصرف موسیقی رقم خورده و در این میان توسعه شبکه‌های اجتماعی و اینترنت هم در انتخاب جوانان بی‌تأثیر نبوده است.» 
     
بررسی اسباب و علت کالایی شدن موسیقی
کتاب «صنعت فرهنگ و موسیقی ایرانی» نوشته گلمهر مهینی را اولین بار انتشارات نقد فرهنگ در ۱۵۴ صفحه منتشر کرده است. در خلاصه این کتاب آمده است: «صنعت فرهنگ»، دیدگاه مهم و انضمامی آدورنو، به معنای سلطه نوعی خاص از ایدئولوژی یکسان‌کننده در عرصه فرهنگ و هنر و تبدیل آثار هنری به سویه‌ای برای برآوردن سود اقتصادی بیشتر و در نتیجه، تبدیل آثار به کالاهایی صرفا در جهت تولید و مصرف است که با گسترش این پدیده در هر جامعه‌ای، شاهد تنزل هرچه بیشتر آثار هنری خواهیم بود. آدورنو با طرح این نظریه، به‌دنبال بیان دغدغه اصلی خود‌، یعنی مبارزه با امری کلی است که این بار همچون سوژه‌ای سلطه‌گر به شکلی کاملا ملموس خود را در جوامع بشری نشان می‌دهد و موجب نابودی هرچه بیشتر آثار خلاقانه فردی در عرصه هنر می‌شود. چنین پدیده‌ای نه‌فقط دامنگیر محصولات موسیقایی عام‌تر است، بلکه سایه خود را بر انواع موسیقی جدی‌تر نیز گسترانده است و در بسیاری از مواقع موجب می‌شود که حتی مرز میان این دو نوع موسیقی و شکافی که میان‌شان از دیرباز قابل تصور بوده، به‌آسانی قابل تشخیص نباشد.در بین تمام کتاب‌های موسیقی مخاطبان به چند کتاب بیش از همه اقبال نشان دادند و خریدار داشته و به چاپ‌های متعدد رسیده است که می‌توانید بیش از پیش با اسامی آنها آشنا شوید. 
     
تکرار نت صدم
تئوری بنیادی موسیقی نوشته پرویز منصوری تاکنون۱۰۰بار تجدید چاپ شده و انتشارات کارنامه آن را منتشر کرده است. ‌پرویز منصوری‌ سال‌ها در کسوت استادی هنرستان‌های موسیقی درشهر تهران فعالیت می‌کرد وازاو بالغ بر۱۰۰اثردرزمینه‌های مختلف موسیقی نظیر نقد، آموزش، جامعه‌‌شناسی و سازشناسی به جاماندهو«تئوری بنیادی موسیقی» در زمره بهترین آثار اوست. انتشارات «چاووش» این اثر را اولین بار درسال۱۳۷۰ منتشر کرد و درسال ۱۳۷۱ به‌عنوان «کتاب برگزیده سال» معرفی شد. این کتاب ۳۲۰صفحه‌ای شامل۱۲فصل است. در پایان هر فصل تمرین‌هایی ارائه شده که به یادگیری بهتر تئوری‌های موسیقی کمک می‌کند. 

موسیقی‌های ماندگار فیلم
کتاب «برگزیده یک قرن موسیقی فیلم» را پرویز جاهد، نویسنده و منتقد نام‌آشنای فیلم نوشته و انتشارات ایجاز آرا در ۳۴۴ صفحه برای اولین بار چاپ کرده است.  در این کتاب تلاش بر این بوده که منتخبی از موسیقی‌هایی که طی یک قرن، از ابتدای پیدایش سینمای ناطق تاکنون، برای سینما ساخته شده، معرفی شود. این مجموعه نه فقط شامل معرفی بعضی نمونه‌های درخشان موسیقی فیلم است، بلکه مجموعه آثار یک آهنگساز فیلم یا موسیقی‌های یک ژانر و جریان خاص سینمایی- از آثار کلاسیک گرفته تا فیلم‌های مدرن- را در ‌بر‌ می‌گیرد. انگیزه اصلی مؤلف که خود را نه موسیقیدان می‌داند و نه آهنگساز برای نوشتن این کتاب «بسیار شخصی و نوستالژیک» است وبه برنامه‌ای اشاره می‌کندکه سال‌ها پیش هرهفته ازرادیو ایران پخش می‌شد. گردآورنده کوشیده تا در معرفی موسیقی هر فیلم، به تشریح دنیای آن فیلم، ذهنیت کارگردان وآهنگساز فیلم،تم‌ها وشخصیت‌های اصلی وفرعی وتوصیف موقعیت‌های دراماتیک بپردازد.