شبهای برره، گنج مظفر، ساختمان پزشکان، دردسر والدین، خانهبهخانه و چهارخونه از جمله سریالهایی بهشمار میروند که شیری در آنها به ایفای نقش پرداخته است. مخاطبان قدیمی تلویزیون همچنان بازیهای این بازیگر پیشکسوت را در آیتمهای نمایشی برنامه سیمای اقتصاد ما که در دهه ۶۰پخش میشدو بسیار پربیننده هم بود، به یاد دارند. شیری که امسال فصل دوم سریال مستوران را روی آنتن داشت، در حال بازی در سری چهارم زیرخاکی است. او که این اواخر به علت بیماری و کسالت در بیمارستان بستری بوده، ضمن تکذیب حضور خود در سریال سلمان فارسی، از کملطفیها و نامهربانیها گلایه و تاکید میکند تصمیم داشته که دیگر با رسانهای مصاحبه نکند، اما از آنجا که جامجم را خانه خود میداند، به این گفتوگو رضایت داده است.
۳۰ بهمن زادروزتان بود. این ۷۴ سال عمر چگونه گذشته است؟
بهترین دوران زندگیام در کودکی و نوجوانی و بخشی از جوانیام گذشت. در سالهای اخیر در اطرافم آنقدر بیاخلاقی میبینم که اصلا زندگی دیگر معنا ندارد.
تقریبا ۶۰ سال از حضور شما در عالم هنر میگذرد. اگر به گذشته برگردید دوباره همین مسیر بازیگری را انتخاب خواهید کرد؟
من عاشق هنر هستم و از ۱۶سالگی کارم را با بازیگری در مدرسه آغاز کردم. ۶۰ سالی میشود که در این حرفه هستم و اگر به گذشته برگردم همچنان بازیگری را انتخاب میکنم اما با این آرزو که عدالت هم برقرار باشد. با تمام ناملایمات و برخوردهایی که با نسل ما شده اما از آنجا که عاشق مردم هستم، اگر شانس مجددی برای زندگی وجود داشته باشد، باز هم دلم میخواهد بازیگر شوم.
این اواخر مدتی را هم به خاطر کسالت در بیمارستان بستری بودید. این روزها حالتان چطور است؟
مدتهاست به این نتیجه رسیدهام که آنقدر ناملایمات زیاد شده که بهتر است کمتر در کوچه و خیابان تردد کنم. مردم دردها و مشکلاتشان را برایم میگویند و فکر میکنند کاری از دست من ساخته است. بین دوستان و همکاران سرطان و بیماریهای صعبالعلاج زیاد شده و با این وضعیت گرانی و کمبود دارو، روند درمان واقعا سخت است. همه این مسائل آزارم میدهد. امیدوارم بیشتر به فکر مردم باشند. ایکاش اتاق فکری راه بیفتد و برای کاهش مشکلات اقداماتی انجام شود.
درحال حاضر چه کار میکنید؟
بعد از مدتها برای بازی در سریال زیرخاکی ۴ تماس گرفتند و دعوت به همکاری شدم. چند سکانس را ضبط کردهایم و در چند قسمت دیگر هم باید حضور داشته باشم. سریال زیرخاکی به کارگردانی جلیل سامان قرار است در ایام نوروز پخش شود. برای یک کار دیگر هم قرار بود به یزد بروم و حتی قرارداد هم امضا کردم اما گویا شیاطین مرئی و نامرئی که این روزها خیلی هم فعال هستند، دست به کار شدند و با وجود داشتن قرارداد، پرواز یزد کنسل شد و ما را از پروژه حذف کردند.
در سریال سلمان فارسی هم حضور دارید؟
خوب شد این سوال را مطرح کردید. مدتهاست در خبرها میبینم که مرا بهعنوان یکی از بازیگران سریال سلمان فارسی معرفی میکنند، درحالیکه اصلا با من تماس هم نگرفتند، دیگر چه برسد به بازی. شاید یک محمد شیری دیگر در سریال بازی میکند اما قطعا من نیستم.
اخیرا فصل دوم مستوران با بازی شما روی آنتن تلویزیون بود. مستوران را چگونه سریالی دیدید؟
کار بسیار خوبی بود. از بازی در این سریال لذت بردم و البته خیلی هم اذیت شدم. در سکانسی که با خنجر مرا میزدند، مسافت زیادی خودم را روی زمین کشیدم تا پنجرهای ببینم و خودم را پرت کنم. اصلا حواسم به مسافت نبود و دستانم زخمی شده بود، بهطوریکه وقتی کات دادند همه عوامل برایم دست زدند.
در مستوران نقش یک عتیقهفروش را بازی میکردید. این نقش چه جذابیتهایی برای خودتان داشت؟
اصولا کوتاهی و بلندی نقش برایم اهمیتی ندارد و به آن فکر نمیکنم. نقش باید درست دربیاید و من از عکسالعمل تماشاچی متوجه نتیجه کار خودم میشوم. بازی در سریال مستوران هم بخشی از کارنامه هنری من است و امیدوارم مردم راضی باشند.
واکنش و نظرات مردم درباره مستوران چگونه بود؟
مردم خیلی خوششان آمده بود و از سریال راضی بودند. از اینکه میدیدند بعد از مدتها در یک سریال بازی میکنم خوشحال بودند، البته حضور من در مستوران خیلی بلند نبود و در دو قسمت حضور داشتم.
مستوران براساس قصص و افسانههای کهن ایرانی ساخته شده بود. به نظرتان چقدر جا دارد تا سریالهایی شبیه مستوران براساس این حکایات تولید شود؟
ما کشوری با این تاریخ و فرهنگ و ادبیات کهن و قدیمی داریم اما متاسفانه از آن بهدرستی استفاده نمیکنیم. حتی گاهی از تاریخ و فرهنگ کشورهای دیگر در سریالهایمان بهره میگیریم. این در حالی است که ما پهلوانان و قهرمانانی را داریم که جانشان را برای کشور و مردم فدا کردهاند. همه این پهلوانان و زندگیشان میتواند سوژه ساخت فیلم و سریال باشند. داستانهای کهن ایرانی هم برای سریالسازی فوقالعاده هستند. امیدوارم روندی که با ساخت مستوران آغاز شده است ادامه پیدا کند.
شما در برنامهها و سریالهای خاطرهانگیز زیادی حضور داشتهاید که هنوز در ذهن مخاطبان تلویزیون باقی ماندهاند. سریالهایی مثل شبهای برره، دردسر والدین، ساختمان پزشکان و... خودتان کدام یکی از این آثار را بیشتر میمیپسندید؟
هر کاری که مردم دوست داشته باشند من هم دوست دارم. مردم عشق من هستند و از خدا خواستهام تا زمانی که روی پاهایم هستم به مردم خدمت کنم. خیلی نقشها هم بوده که بازی نکردهام، چون پیش خودم فکر کردهام شاید مردم خوششان نیاید. با وجودی که حتی به پولش نیاز داشتم باز به خاطر مردم قبول نکردم. امیدوارم بعد ازاین هم اگرفرصت کار داشته باشم همچنان برای مردم باشد.
از آنجا که این گفتوگو تم خاطرهبازی هم دارد بد نیست که یادی کنیم از برنامه اقتصادی که با حضور شما و تعدادی از بازیگران دیگر در دهه ۶۰ روی آنتن میرفت و اتفاقا خیلی پربیننده بود.
بعد از پیروزی انقلاب اول برنامهای به نام پاسخ به نامهها را کار کردیم. بعد دوست عزیزم مرحوم خسرو شجاعزاده برنامه سینماتئاتر را با حضور بچههای اداره تئاتر ساخت. برنامه خوبی بود که پخشش دوسال ادامه داشت و مردم هم خیلی استقبال میکردند. بازیگران زیادی مثل تانیا جوهری، فرامرز صدیقی، کاظم بلوچی، بهرام زند و... دراین برنامه حضور داشتند. بعد از آن هم دعوت شدم به برنامه «سیمای اقتصاد ما» که با مرحوم احمد مندوبهاشمی شروع به همکاری کردم که بعدا معروف شد به آقای اقتصادی. عجیب بود برایمان که با وجودی که سیمای اقتصاد ما یک برنامه جدی و اقتصادی بود اما مردم اینقدر دوستش داشتند و از کودک ۱۰ ساله تا پیر ۹۰ساله مخاطبش بودند. هنوز که هنوز است مردم تکیهکلامهای مرا در این برنامه به یا دارند و تکرار میکنند. این برنامه یک گروه محقق هم داشت که درباره موضوعی که در هفته قرار بود به آن بپردازیم تحقیق میکرد. موضوعاتی مثل ترافیک، جمعیت، آلودگی هوا و... .برنامه سیمای اقتصادی یاهمان آقای اقتصادی ۱۰سال هرهفته سهشنبهها روی آنتن میرفت.
شما بازیگری را با تئاتر آغاز کردهاید و در نمایشهای ماندگاری مانند قبله عالم و کارهای خانم منیژه محامدی حضور داشتهاید اما سالهاست که از صحنه نمایش فاصله گرفتهاید. چرا؟
اصولا من بازیگر تئاتری هستم اما ۹ سال است که رنگ صحنه را ندیدهام. شرایط برای کار مهیا نیست و کسی رغبت نمیکند به سمت تئاتر برود. در همین نمایشی که از آن نام بردید (قبله عالم) من نقش یک زنپوش را بازی میکردم. آخرین نمایشی هم که در آن بازی کردم موتزارت بود. تئاتر هنر است و سینما صنعت و این دو اصلا با هم قابل قیاس نیستند.
جالب اینجاست که در کارنامه بازیگری شما همه نوع نقشی دیده میشود، حتی نقشهای طنز و کمدی.
من اصولا بازیگر جدیکار هستم اما وقتی صحبت سریال برره به میان آمد دیدم مجبورم را خودم را به جوانان برسانم و کار کمدی کنم. جدی و طنز و مثبت و منفی بودن نقش برایم اهمیتی ندارد. اول باید متن کار را بخوانم تا ببینم میتوانم کاراکتر را پیدا کنم. بارها پیش آمده که نقشی پیشنهاد شده اما دیدهام در وجود من نیست و عذرخواهی کرده و نپذیرفتهام. به نظرم اگر هر نقشی را بازی کنم به خودم و حرفهام و مردم خیانت کردهام. در سیمای اقتصاد هر هفته یک تیپ میساختم تا برنامه کشش داشته باشد. یادش بخیر یکروز نیاز سلیمی گفت چرا اینقدر زحمت میکشی اما من اصرار داشتم که برای هر هفته یک تیپ و تکیهکلام جدید خلق کنم.
میدانید چرا مردم هنوز از سریالهای قدیمی استقبال میکنند؟
چون این سریالها از دل مردم برمیآمدند اما خیلی از آنها خانهنشین شدهاند. ما در عصر ارتباطات هستیم و باید همه تلاش خودمان را بکنیم تا در رقابت عقب نمانیم.