جایگاه زن؛ از باربی غربی تا تمدن‌سازی اسلامی

با وجود اینکه نقش زن در اسلام چنان برجسته است که حتی عالمان دیگر ادیان نیز بر آن تاکید دارند، اما در دهه‌های اخیر فرهنگ غربی هجمه‌ای حساب شده علیه زن در نگاه دینی آغاز کرده که باعث شبهه‌افکنی‌های بسیار شده است.

در این هجمه بدون توجه به تفاوت‌های اساسی مقام زن در اسلام و دیگر ادین ابراهیمی، تلاش می‌شود گفتمان اسلامی در قبال زن، نوعی گفتمان سرکوب‌گرایانه معرفی شده و زنان در این چارچوب خود را قربانی بینگارند.

این نگرش درحالیست که در کشور‌های غربی طغیانی علیه تفکرات غربی به مساله زنان آغاز شده که می‌توان آن را در فیلم‌ها و سریال‌های غربی نیز به خوبی دید. فیلم اخیر باربی که در هالیوود واکنش‌های بسیاری برانگیخته، نشان می‌دهد چطور زن در نگاه غربی به‌مثابه عروسکی فانتزی در جعبه است که در خدمت نظام سرمایه‌داری درآمده و از او خواسته می‌شود تنها ابزاری برای لذت‌جویی مردانه و کسب درآمد باشد.

تردیدی نیست که در سطح جهان بسیاری از استعداد‌های برتر متعلق به زنان بوده است. اما سوال اینجاست که آیا تمدن غربی تسهیل‌گر بروز این استعداد‌ها بوده یا سرکوبگر آن؟ آیا غربی‌ها از نقش واقعی زنان در حوزه‌های اجتماعی و سیاسی استقبال نی‌کنند یا از آن صرفا نمایشی برای فریب افکارعمومی می‌سازند؟

رسانه‌های غربی در برابر این پرسش سکوت می‌کنند که در حال حاضر تعداد کارگران جنسی در فاحشه‌خانه‌های غربی بیشتر است یا تعداد زنانی که در دانشگاه تدریس می‌کنند؟ آیا جز این است که غرب از موفقیت زنان تنها برای ویترینی جهت پنهان سازی صنعت لذت جویی بهره برده و در واقعیت، نقش زن در جامعه را به بدن‌نمایی تقلیل می‌دهد؟

روشن است که در جوامع اسلامی باید بر روی ارتقای جایگاه زنان بیشتر کار شده و آزادی‌های قانونی و شرعی بیش از پیش رعایت شود، اما این امر دلیلی برای آن نیست که غرب چشم خود را بر تبعیض‌های جنسیتی در فرهنگ خود ببندد و پس از قرن‌ها برده‌داری جنسی، نقش مدعی را در رابطه با حقوق زن بازی کند. واقعیت اینست که بسیاری از کاستی‌ها در مساله زنان، ناشی از نگاه‌های استعماری گذشته است که از غرب به سرزمین‌های اسلامی رسوخ کرده است.

زبان انگلیسی به عنوان میراث فرهنگ غربی برخلاف زبان فارسی، ضمایر مجزا برای زن و مرد به کار برده و آشکارا نشانه‌های جداسازی زن و مرد دارد. همین نشانه زبانی در دیگر شئون فرهنگی غربی نیز جاری است و اکنون در کشور‌های غربی به دلیل سلطه سرمایه‌داری مبتنی بر مدلیسم، زن عملا تبدیل به "مرد درجه دوم" شده است. با چنین پیشینه‌ای چطور غربی‌ها به خود اجازه می‌دهند درباره مسائل زنان سخن بگویند.

ادعا‌های غرب در قبال زنان درست مانند مساله حقوق بشر، ناشی از نوعی فرار رو به جلوست و اتفاقا حکایت از فقر فرهنگی دارد که با نور افکندن بر آن می‌توان بخش بزرگی از جامعه غربی را متوجه امتیازات تمدنی زن در فرهنگ ایرانی و اسلامی کرد؛ بنابراین روز زن در ایران نه فقط نمادی از توجه به جایگاه و مقام زنان است، بلکه فرصتی برای صدور آموزه‌های فرهنگی به دیگر کشورهاست تا زنان از زیر بار سلطه لذت جویانه مردان رهایی یافته و فرصتی واقعی برای بروز و ظهور استعداد‌های خویش بیابند.

منبع: جام جم آنلاین