دورهمی قهرمانان ملی در تلویزیون

زمانی که سراغ مردم می‌رویم و از آنها می‌خواهیم از سریال‌هایی یاد کنند که درخاطرات‌شان باقی مانده، مسلما تعداد زیادی از آنها از مجموعه‌های تلویزیونی خواهند گفت که با محوریت شخصیت‌های برجسته تاریخ ایران یا به قول معروف از قهرمانان ملی ساخته شده است، چراکه نسبت به چنین شخصیت‌هایی عرق ملی دارند و تماشای زندگی درام این افراد در قالب سریال‌های تلویزیونی برای‌شان از جذابیت زیادی برخوردار است. گرچه بقیه ژانرها هم مخاطبان بسیاری دارد اما چنین آثاری بینندگانش بیشتر از دیگر آثار است، حتی بررسی نظرسنجی‌های مردمی که در قالب پیامک به رسانه‌ملی ارسال می‌شود، نشان می‌دهد مردم به تماشای سریال‌هایی که درباره شهدا و قهرمان‌های ملی مثل سریال عاشوراست، علاقه دارند و ساخت چنین آثاری را در تلویزیون ضرورت می‌دانند، حتی در تماس‌های تلفنی مردم به ۱۶۲، پیام‌هایی شنیده می‌شود که بینندگان به ساخت آثاری با محوریت شهید حججی اشاره کردند که فرد بسیار تاثیرگذاری بوده و می‌تواند پرداختن به چنین شخصیتی برای جوانان هم الگوی خوبی باشد. نگاهی به آثار تولیدی رسانه‌ملی نشان می‌دهد این موضوع به‌جد دنبال می‌شود که درباره شخصیت‌های برجسته تاریخی آثار جذابی تولید و روانه آنتن شود که نمونه آن سریال سلمان فارسی است که با محوریت این شخصیت ایرانی ساخته می‌شود. به بهانه سالمرگ میرزا کوچک جنگلی این شماره از پرونده قاب کوچک را به برخی سریال‌هایی اختصاص دادیم که به قهرمانان ملی پرداخته است. همچنین به تولیدات جدید رسانه‌ملی با این موضوع اشاره‌ کردیم.

روایت سردار
بی‌تردید سردار شهید حاج قاسم سلیمانی از قهرمانان ملی کشور است که رسانه‌ملی از سال گذشته دست به کار شد تا اثری شایسته را برای سردار دل‌ها تهیه کند؛ اثری که مورد توجه مخاطبان قرار گیرد. این سریال با نام ترور به تهیه‌کنندگی مجتبی امینی و کارگردانی خیرا... تقیانی پور ساخته می‌شود. در این سریال قرار نیست مخاطبان زندگی شخصی حاج قاسم را تماشا کنند، بلکه بینندگان دراین مینی سریال بیننده صحنه‌هایی خواهند بود که تاثیر منطقه‌ای حاج قاسم است. مینی سریال ترور، باموضوع ترور نافرجام حاج قاسم سلیمانی تولید می‌شود. سازندگان این اثر درصدد هستند بخشی از جایگاه رفیع و حساس این سرباز گرانقدر اسلام را به تصویر بکشند. در واقع امینی و تقیانی‌پور دست به کار شده‌اند تا بخشی از زندگی حاج قاسم را به تصویر بکشند تا هواخواهان او را پای این قصه بنشانند و هم این شخصیت را برای کسانی که از منش و کردارش اطلاع صحیحی ندارند، معرفی کنند. قصه سریال ترور همان‌طور که از نامش پیداست، درباره ترور سردار است و نه زندگی شخصی او. البته تروری که قرار است ماجرایش محور این مجموعه تلویزیونی باشد، یکی از موارد نافرجام است. همچنین فضا به‌گونه‌ای طراحی شده که در خدمت هر چه واقعی ترشدن فضای قصه باشد.
 
از سلمان تا پوریای ولی
کافی است قاب‌های ماندگار و اثرگذار سریال‌های تاریخی را که از تلویزیون پخش شده کنار هم بگذاریم. بدون شک بخشی از قاب‌های ماندگار، مدیون کسی نیست جز داوود میرباقری که در تمام این سال‌ها تلاش کرده به بهترین شکل روایتگر تاریخ اسلام و ایران باشد. او از زمستان۹۸ مشغول ساخت سریال سلمان فارسی از صحابه پیامبر اکرم(ص) است و همچنان تصویربرداری این مجموعه ادامه دارد و گروه در کاروانسرای مرمر مستقرند و در این کاروانسرا بخش‌های مربوط به ایران را ضبط می‌کنند. گروه سازنده سریال سلمان فارسی تا امروز در لوکیشن‌هایی همچون شهرک غزالی، قشم، شهرک نور و... بودند و بخش‌هایی از سریال را تصویربرداری کردند. تاکنون ضبط بخش‌های مربوط به بیزانس قصه به پایان رسیده است. در این سریال علیرضا شجاع نوری نقش میانسالی و پیری سلمان فارسی را بازی می‌کند و در کنار او فرهاد اصلانی، زنده یاد چنگیز جلیلوند، محمدرضا هدایتی، داریوش فرهنگ، احترام برومند و ... بازی می‌کنند. همچنین مهدی نقویان، رئیس مرکز سیمافیلم در گفت‌وگو با جام‌جم اعلام کرد قرار است درباره شخصیت‌هایی همچون خواجه نصیرالدین طوسی، پوریای ولی و ... آثار نمایشی ساخته شود. همچنین وی اعلام کرد فیلمنامه‌هایی با موضوعات شهیدان امان‌اللهی، والازاده، اسکندرلو و دوران در حال آماده ‌شدن است. علاوه بر آن آثاری همچون روزهای لاجوردی با محوریت زندگی شهید لاجوردی، سرباز کوچک امام درباره آزاده سرافراز مهدی طحانیان و نادر با موضوع رشادت‌های شهید نادر مهدوی در خلیج‌فارس و سریال «تی‌مه‌ره» ازجمله آثار رسانه‌ملی است که با محوریت قهرمانان ملی ساخته خواهدشد.
 
«کوچک جنگلی»؛ لالایی مادران گیلان
مجموعه تلویزیونی «کوچک جنگلی» به کارگردانی بهروز افخمی از آثار ماندگار دهه ۶۰ تلویزیون است. این اثر سال ۱۳۶۶ از شبکه یک پخش شد. فیلمنامه این سریال از سال ۱۳۶۲ تا ۱۳۶۴ برای گروه فیلم و سریال شبکه یک سیما نوشته‌شد. در ابتدا قرار بود کارگردانی دیگر این مجموعه تلویزیونی را بسازد، اما با کنار کشیدن وی، بهروز افخمی عهده‌دار ساخت آن شد. کوچک جنگلی، روایتگر گوشه‌ای از تاریخ قیام جنگل به رهبری میرزا کوچک‌خان است و در آن علیرضا مجلل نقش میرزا کوچک‌خان را بازی کرد و دیگر بازیگران این پروژه مهدی هاشمی، جمشید گرگین، صدرالدین حجازی، عنایت‌ا... شفیعی، جهانگیر الماسی، اکبر سنگی و ... بودند. از نکات قابل تامل در این اثر می‌توان به نگارش فیلمنامه اشاره کرد که وقت و انرژی زیادی برای این اثر گذاشته‌شد. همچنین ظرافت‌های کار نشان می‌دهد کار تمیز و خوش‌ساخت بود. البته از دیگر ویژگی‌های این سریال می‌توان به پیچیدگی‌ها و ابهاماتی اشاره کرد که در این سریال بارز بود.
 
بوعلی سینای ماندگار
مجموعه تلویزیونی «بوعلی سینا» به نویسندگی و کارگردانی مرحوم کیهان رهگذر یکی از مجموعه‌های ماندگار تلویزیون در دهه ۶۰ است که به زندگی دانشمند شهیر بوعلی سینا می‌پردازد. این مجموعه سال ۱۳۶۴ جلوی دوربین رفت و زنده‌یاد امین تارخ در نقش بوعلی سینا در کنار بازیگرانی چون زنده‌یادان فیروز بهجت‌محمدی و جمشید لایق، اسماعیل محرابی، چنگیز وثوقی، سرور نجات اللهی و .... بازی کرده‌بود. رهگذر در این اثر با محور قراردادن زندگی بوعلی سینا به افکار مختلف پادشاهان ایرانی و فقر و تنگدستی مردم ایران در دوره‌های مختلف پرداخته‌بود. این مجموعه نشان داد یکی از پایه‌های ایران متمدن بر اساس استاد و شاگردی و احترام شاگرد به استاد شکل گرفته‌است. ایده تولید مجموعه بوعلی سینا سال ۶۲ و بعد از برگزاری سمینار ابن سینا از سوی مسئولان صداوسیما مطرح شد و به دنبال طرح این مسأله، کیهان رهگذر به عنوان نویسنده و کارگردان مراحل تحقیق و نگارش فیلمنامه آن را آغاز کرد و سرانجام این سال ۶۴ در اقدسیه تهران کلید زده شد. این کارگردان در زمان حیاتش درباره این اثر گفته‌بود تهیه یک مجموعه که شخصیت‌های زیادی دارد، مشکلات زیادی را رقم می‌زند و در صورت متوقف شدن، ضرر مالی زیادی تحمیل می‌کند، اما مجموعه تلویزیونی بوعلی سینا بدون وقفه انجام شد.
 
ستارخان با ایراندخت
اواخر دهه ۹۰ بود که سریال «ایراندخت» ساخته محمدرضا ورزی از شبکه یک پخش شد؛ سریالی که در بستر تاریخ و با تلفیق شخصیت‌های نمایشی و تاریخی، قصه‌ای از دوران مشروطیت دوم را تعریف می‌کرد و نگاهی به اواخر زندگی ستارخان داشت. وقتی یک اثر، دالان تاریخ را برای جولانگاه قصه‌اش برمی‌گزیند عموما با توقعاتی روبه‌رو می‌شود که محمدرضا ورزی، کارگردان ایراندخت خود نیز به آنها اشاره می‌کند. او می‌گوید همواره نسبت به تاریخ معاصر ایران به سبب نزدیکی به زمان حال، مدعیانی وجود دارند که سازنده اثر ناگزیر از مواجهه با آنان است. در این سریال سام قریبیان، اندیشه فولادوند، سعید نیکپور، ایرج راد، زنده‌یاد بیتا فرهی، پندار اکبری و ... بازی کرده‌اند. همچنین مینی‌سریال ۱۰ قسمتی ستارخان هم ساخته این کارگردان برشی از مجموعه ۲۷ قسمتی ایراندخت بود که روایتی از بخش‌های زندگی ستارخان بود. تیتراژ این سریال را سالار عقیلی با موسیقی بابک زرین و شعری از رویا میرفخرایی خوانده‌‌است.
 
رازهای ناتمام
سریال «راز ناتمام» در کش و قوس یک ماجرای امنیتی به زندگی پرفراز و نشیب محمدجواد باهنر (سومین نخست‌وزیر) می‌پردازد. در این سریال، شخصیت افراد سرشناس انقلاب شهید آیت‌ا...سیدمحمد بهشتی، شهید محمدعلی رجایی و... بازسازی شده و روایت‌‌هایی از وجوه مبارزاتی این شخصیت‌‌ها و وقایع دهه۶۰ و فعالیت‌های سازمان مجاهدین خلق ایران به نمایش گذاشته شد. این سریال را امین امانی کارگردانی کرده که سال گذشته از شبکه یک پخش شد و در آن فرهاد جم، نگین معتضدی، رامین راستاد، سیدجواد هاشمی، زنده‌یاد شهرام عبدلی و... به ایفای نقش پرداختند. این پروژه‌ای است که امانی معتقد است در روزگار معاصر نیز رد پایی قابل ملاحظه دارد و او به‌عنوان هنرمند موظف به گفتن از آن در قالب اثرش است. از جمله دیگر نکاتی که راز ناتمام را حائز اهمیت کرده، تلاش به ثمر نشسته گروه تولیدش اعم از کارگردان، بازیگران، گریمور و دیگر طراحان آن در بازسازی کاراکتر‌هایی بسیار شبیه به شهید حجت‌الاسلام محمدجواد باهنر، شهید آیت‌ا...سیدمحمد بهشتی، شهید محمدعلی رجایی، مرحوم آیت‌ا... اکبر هاشمی‌رفسنجانی و... است که خواص و عوام را به اذعان به نزدیکی چهره، صدا، حتی لحن و آکسان‌گذاری کلمات نسبت به مابه‌ازا‌های تاریخی خود وادار کرده است. 
 
روایت صبح آخر
مگر می‌شود نام شهید مجید شهریاری را شنید و واکنشی نشان نداد، به‌ویژه مردم خطه زنجان که زاده آنجا بود، شهیدی که مظلومانه به مقام شهادت نائل شد و از استادان دانشگاه شهید بهشتی، فیزیکدان و دانشمند هسته‌ای بود. او هشتم آذر ۸۹ در ۴۴ سالگی توسط عوامل بیگانه ترور و به شهادت رسید. در طول این سال‌ها چند مستند و کار کوتاه از زندگی این شهید تولید و روانه آنتن شده، اما سریالی درباره زندگی اوساخته نشده بود تا این‌که معاونت امور استان‌های سازمان صداوسیما با همکاری صداوسیمای مرکز زنجان دست به‌کار شد و زندگی این شهید را دستمایه ساخت یک سریال تلویزیونی قرار داد. این سریال به کارگردانی حسین تبریزی و تهیه‌کنندگی مصطفی علمی‌فرد تولید وروانه آنتن شد. نقش شهید شهریاری را در خردسالی، کودکی و نوجوانی بازیگرانی از استان‌های مختلف بازی می‌کنند و در بزرگسالی کاوه خداشناس این نقش را به عهده داشت. سپیده خداوردی هم نقش دکتر بهجت قاسمی، همسر شهید شهریاری را بازی می‌کرد. همچنین مهران رجبی، افسانه ناصری، اردشیر رستمی، زهرا سعیدی و...همراه جمعی از بازیگران زنجانی به ایفای نقش پرداختند. فیلمنامه این مجموعه را فاطمه حیدری و حسن عطارها نوشته بودند.

 بانوی مبارز
سریال بانوی سردار داستان زن دلاور بختیاری به مسائل اجتماعی، سیاسی و خانوادگی ایل بختیاری و مبارزات بختیاری‌ها به رهبری یک بانوی ایرانی (بی‌بی‌مریم) با ظل‌السلطان قجری (پسر ناصرالدین شاه) حاکم اصفهان و نوکر انگلیسی‌ها می‌پردازد که با بختیاری‌ها مرتب در حال نبرد بود، تولید و روانه آنتن شد. می‌توان گفت داستان بانوی سردار برگرفته از واقعیت‌های تاریخ معاصر است، ماجرایی که به مبارزات ایل بختیاری به رهبری یک بانوی شجاع ایرانی با ظل‌السلطان قجری و انگلیسی‌ها هستیم. پرویز شیخ‌طادی، کارگردان سینما و تلویزیون با دستمایه قرار دادن قصه زندگی بی‌بی‌مریم که جایگاه شاخصی در حوزه مبارزات ضدامپریالیستی در ایران دارد سریال بانوی سردار را نوشته و کارگردانی کرده است. این سریال به تهیه‌کنندگی سعید مرادی در ایام دهه فجر سال۹۷ از شبکه یک پخش شد. فصل اول این سریال به زندگی بی‌بی مریم سرداربختیاری می‌پرداخت که کتابی از زندگی او نیز منتشر شده است. حبیب دهقان‌نسب، فرخ نعمتی، سهیلا رضوی، فرزین محدث، محمد فیلی، کاظم هژیرآزاد، صدرالدین حجازی، مهدی میامی، حمیدرضا نعیمی، علیرضا مهران، مرتضی زارع، سعیده عرب، علیرضا جاویدفر، بهشاد چنگیزی، سیاوش درخشی، شاپور کلهر، پارسا قربانی، مجید کریمی، علیرضا دیلمی، فاطمه شکری و… از بازیگران بانوی سردار بودند. 
 
زندگی یک فرمانده
بی‌تردید یکی از آثار درخشان رسانه‌ملی که نیمه اول امسال روانه آنتن شد، مینی سریال عاشوراست که به کارگردانی هادی حجازی‌فر ساخته شد. مخاطبان با تماشای این اثر با بخشی از زندگی قهرمانان ایران آشنا می‌شوند. قهرمانانی که جان‌شان را نثار دفاع از میهن کردند. در سریال «عاشورا» بخشی از مجاهدت‌های فرمانده لشکر۳۱عاشورا، شهید مهدی باکری و برادر او حمید باکری، معاون فرمانده لشکر۳۱عاشورا به شکلی گسترده‌تر از نسخه اپیزودیک سینمایی «موقعیت مهدی» به تصویر کشیده شد. نسخه سینمایی این سریال درچهلمین جشنواره فیلم فجر برنده پنج جایزه ازجمله سیمرغ بلورین بهترین فیلم را کسب کرد و توانست در اکران هم عنوان پرفروش‌ترین فیلم دفاع‌مقدس تاریخ سینمای ایران را ازآن خود کند. هادی حجازی‌فر، ژیلا شاهی، وحید حجازی‌فر، معصومه ربانی‌نیا، وحید آقاپور و روح‌ا...زمانی ازجمله بازیگرانی هستند که در سریال «عاشورا» نقش‌آفرینی می‌کنند.
 
بر فراز زندگی شهید بابایی
کافی است در تاریخ کشورمان کمی جست‌و‌جو کنیم، آن وقت است که به قهرمانان بسیاری برخورد خواهیم کرد که یکی ازآنها شهید عباس بابایی یکی از خلبانان نیروی هوایی است که زنده‌یاد یدا...صمدی زندگی این قهرمان را در قالب سریال شوق پرواز سال۹۰ ساخت که با اقبال گسترده مردمی رو‌به‌رو شد، حتی در نظرسنجی‌ها به عنوان بهترین سریال درژانر دفاع‌مقدس شناخته شد. شادروان صمدی سعی کرده بود که درقالب قصه‌ای که ویژگی‌های درام را دارد اثرشایسته‌ای را بسازد. مکان‌های فیلمبرداری سریال در قزوین، تهران و دزفول(پایگاه چهارم شکاری) و پایگاه هوایی هشتم شکاری(شهید بابایی)(اصفهان) بود. نقش شهید بابایی را شهاب حسینی بازی می‌کرد و ازدیگر بازیگران سریال می‌توان به الهام حمیدی، کوروش تهامی، شهرام حقیقت‌دوست، سیدعلی صالحی، فرهاد قائمیان و‌... اشاره کرد.