کتابخوان های ایرانی‌چه می‌خوانند؟

نه که مشکلات صنعت نشر برطرف شده باشد اما رونق کار این صنعت در ایران هم نشان از گردش اقتصادی موجه برای تداوم آن است. در این میان اما آگاهی از رفتارشناسی جامعه ایرانی در رابطه با کتاب جالب توجه است. اینکه چه ژانرهایی همچنان محبوب کتابخوانهاست یا در طول روز به طور میانگین چند دقیقه از زمان خود را به کتاب خواندن اختصاص میدهد. نوع کتابهای خواندهشده توسط اهالی کتاب در ایران به نوعی بازتابدهنده حال آنها هم هست، اگرچه شاید شاخصهای این موضوع را به صورت قطعی نتوانیم راهی برای حال و روزشان بدانیم اما اقبال به یک ژانر توسط اهالی کتاب، میتواند سنجهای برای پی بردن به این موضوع هم باشد. به عنوان مثال دو سال پیش کتابهای مرتبط با فقدان، سوگ و تابآوری درباره مرگ عزیزان به شکل معناداری در صدر خرید اهالی کتاب در ایران بود و این موضوع دلیلی جز فراگیری کرونا در ایران نداشت. همهگیری که باعث شده بود بسیاری دچار سوگ شوند و اعمال محدودیتها در برگزاری مراسمهای سوگواری باعث پیش آمدن اختلال تاخیر در سوگ شده بود. در این میان آثاری هم وجود دارد که بیتوجه به اتفاقات جامعه پیرامونی، همچنان در فهرست خواندهشدههای اهالی کتاب خودنمایی میکند. جالب اینکه همواره در یک دهه گذشته جماعت کتابخوان متهم به نوعی «زردخوانی» بودند. به این معنا که برخی از فعالان این عرصه، جامعه کتابخوان را متهم به علاقه افراطی به خواندن آثار عامهپسند میکردند. اگرچه هنوز هم نمیتوان عامهپسندها را به عنوان ذائقهای نازل محسوب کرد اما آمار و نتایج این سالها نشان از این دارد که خوانندگان کتاب به نوعی از این مرحله هم عبور کردهاند تا اندازهای که در یکی از نرمافزارهای کتابخوان ایرانی با ۹ میلیون عضو، نویسنده محبوب داستایفسکی است، نویسندهای که هنوز هم نوشتههای او برای اهالی جدی کتاب هم ترازی برای نوشتن است. نکته جالب در این میان علاقه تازه جامعه ایرانی به ژانر «موفقیت و توسعههای فردی» است. اگر دو دهه پیش شعر و ادبیات در صدر پرخوانندههای ایران قرار داشت، حالا هرم جمعیتی غالب در ایران به دنبال آگاهی در این حوزه است. مصداقی که شاید نشان از امیدواری به آینده در میان این جماعت داشته باشد. آمارهای استخراجشده در این رابطه که در دادهنمای این بخش به پیوست این مطلب آمده از گزارش مرکز رصدخانه فرهنگی و همچنین دو اپ آنلاین کتابخوان استخراج شده است.