راهکارهایی جهت مدیریت خشم در کودکان

تربيت مثبت والدين

يک روش موفقيت‌آميز براي آموزش رفتارهاي اخلاقی استفاده از روشهاي مثبت به منظور تحريک قوه تفكر، دگردوستي، هم احساس بودن و مراعات اصول اخلاقی از جانب كودكان است. در اين روش والدین از همياري و رفتارهاي كودكان براي تربيت آنها استفاده مي‌كنند. اين گونه والدين رفتارهاي اشتباه كودكان را كه سبب آسيب رساندن به ديگران مي‌شوند توضيح مي‌دهند و زمينه را فراهم مي‌كنند تا كودكان اشتباه خود را جبران كنند. به عنوان مثال نمي‌گويند چرا آن چيزي كه دست تو بود به طرف ديگري پرت كردي فكر نكردي چشم او را كور مي‌كني‌؟ بلكه اين چنين بيان مي‌كنند پرتاب اشياء ممكن است باعث صدمه زدن به فرد مانند كوري شود كه ديگر قابل جبران نيست .

همچنين در الگوي تربيتي مثبت والدين رفتارها را سرزنش مي‌كنند نه كودكان را يعني به جاي اينكه بگويند تو بچه بدي هستي مي‌گويند اين كار و يا اين عمل رفتار تو عمل بدي بود و بدين‌ترتيب بدون اينكه خوب بودن و قابل‌پذيرش بودن شخصيت كودكان را زير سوال ببرند بين او و رفتار بدش فاصله ايجاد مي‌كنند. جهت از بين بردن رفتار و ايجاد تربيت مثبت بايد:

1-هم احساسي را در كودكان پرورش دهيم.

-2 دگردوستي را تقويت نماييم.

3- از همان ابتداي كودكي به فكر تقويت رفتار اجتماعي كودكان باشيم .

4-با سرزنش رفتارها به جاي سرزنش شخصيت كودك بين رفتار بد و مثبت و شخصيت خوب فاصله ايجاد كنيم

 5-احساس احترام به ديگران را در وي تقويت كنيد.

 6-به حرفهاي وي توجه كنيم هر چند خارج از حوصله و ميل و حرفهاي سطحي و معمولي باشد.

  -7 كودكان را در هيچ مقطع سني با هم مقايسه نكنيم.

چگونه خشم را در كودكان مهار كنيم

خشم واكنشي غيرموثر در برابر مشكلات است و موجب اتلاف نيروي فراوان مي‌شود بنابراين لازم است كه از طولاني شدن خشم جلوگيري كرد. كانن استاد هاروارد مي‌گويد: خشم اصولا زماني ايجاد مي‌شود كه فرد خود را براي يک مبارزه آماده مي‌كند و هرگاه فردي وجودش پر از خشم باشد آن گاه آماده مبارزه با خطرات است. كودكان نيز خشمگين مي‌شوند و خشم در كودكان به شيوه‌هاي گوناگون خود را نشان مي‌دهد مثلا با فرياد زدن،چنگ زدن به بالشت و اسباب بازي، پرتاب کردن اجسام، مشت زدن و در سنين بالاتر از طريق كلامي كه اين عصبانيت ممكن است علل مختلفي داشته باشد. در واقع عصبانيت ناشي از يک هيجان اولیه است و مواجهه شدن با يک كودك خشمگين كه كنترل خود را از دست داده است با یک احساس ترس يا پريشاني توام است. دانستن علل عصبانيت ما در راهنمایی كودك ياري مي‌كند. اگر استعدادهاي كودكتان را كشف و علت عصبانيت او را دريابيد در او يک حس اميدواري ايجاد مي‌شود اگرچه شيوه كاملي براي پيشگيري از خشم در زندگي خانوادگي شما وجود ندارد ولي كارهايي وجود دارد كه شما با انجام آنها مي‌توانيد شدت آن را در منزل كاهش دهيد.

راهكارهاي مناسب كاهش خشم

 1-محيط خانوادگي را حمايت كنيد.

2-مقايسه ساده يا آسان راحت است سعي كنيد كه هيچ گاه كودكتان را با فرزندان ديگران مقايسه نكنيد كه اين امر موجب كاهش اعتماد به نفس در كودكان مي‌شود

-3 از گفتن جملاتی نظير اينكه آرزويم اين بود كه تو شبيه فلانی باشي اجتناب كرده و بيشتر برروي كارها و خدمات انجام شده كودكتان تمركز كنيد.

4-مقررات و انتظارات را مشخص و روشن بيان كنيد. هر كودكي وقتي بداند كه والدين او به آنچه مي‌گويد عمل مي‌كنند بهتر رفتار خواهد كرد. رفتار به خصوصي كه انجام آن مجاز نيست بايد با ترتيب به خصوصي دنبال شود مقررات شما بايد روشن و فهم آنها ساده باشد. در اين صورت كودك شما مي‌داند كه توقعات شما چيست و چه مقرر شده است.

5-با طفل جر و بحث نكنيد و چانه نزنيد اشكال بسياري از والدين كودكان ناسازگار اين است كه كودك در نظر دارد آن چنان قوي است كه او را به چشم يک آدم بزرگسال مي‌نگرند و خود را محتاج به تشريح اعمال خود و تصميماتشان مي‌بينند اما شما نبايد با كودكان ناسازگار چانه بزنيد بلكه مقررات را وضع مي‌نمايد و اگر كودك چون و چراي آن را سوال و رفتاري مي‌كند كه در نظر شما حائز اهميت و قابل ايستادگي است بايد جواب دهيد: چون من اين‌طور مي‌گويم يا چون اين قانون منزل ماست. اين بدين‌معني نيست که شما یک مستبد خودكامه و بي‌رحم هستید در واقع مقررات شما از نظر کودك بسيار منطقي و بجاست هدف در اينجا نشان دادن قدرت شما به طريقي واقع‌بينانه و بي‌طرفانه است.

جدي باشيد به جاي داد و فرياد بر سر كودك يک لحن صداي موثر را تمرين كنيد صداي شما بايد تاكيد شما را برساند در مورد كودك خردسال به خصوص لحن صدا بسيار مهم است. با طفل خوشايند سخن نگوييد كه طفل احساس کند شما به حرف خود عمل نخواهيد كرد. حالا عزيزم ما دوست نداريم با مداد رنگي روي كاغذ ديواري نقاشي كنی. بچه‌هاي خوب اين كارها را نمي‌كنند، باشد؟ خوب عزيز دلم؟ دفعه ديگر كه مي‌‎خواهي نقاشي كني روي يک كاغذ اين كار بكن و آن را به مادر بده.

در پایان لازم است متذکر شویم که خشم را به جاي انكار و سركوب بايد پذيرفت و ابراز كرد. ابرازي سازنده كه در آن هدف، نه تخريب ديگري بلكه بيان و رفع آسيب‌هاي عاطفي است .