ضرورت توجه به تعیین حریم و بستر رود

اهمیت رودها از دیرباز تاکنون بر کسی پوشیده نیست. بسیاری از تمدن‌ها در جوار رودها شکل گرفته‌اند. به علاوه نقش حیاتی رودها در تامین آب شرب و حفظ زیست‌بوم مناطق مختلف مبرهن است. برای هر رودی، بستر تعریف می‌شود؛ بستر رود، کف رود یا محدوده فیزیکی جریان آب معمولی است. محدوده‌های جانبی یا حاشیه‌های مجاری آب در همه مراحل به غیر از سیل به عنوان ساحل رود شناخته می‌شود.
اهمیت رودها از دیرباز تاکنون بر کسی پوشیده نیست. بسیاری از تمدن‌ها در جوار رودها شکل گرفته‌اند. به علاوه نقش حیاتی رودها در تامین آب شرب و حفظ زیست‌بوم مناطق مختلف مبرهن است. برای هر رودی، بستر تعریف می‌شود؛ بستر رود، کف رود یا محدوده فیزیکی جریان آب معمولی است. محدوده‌های جانبی یا حاشیه‌های مجاری آب در همه مراحل به غیر از سیل به عنوان ساحل رود شناخته می‌شود.
کد خبر: ۱۴۱۲۳۵۹
نویسنده ​​​​​​​سپیده رحمن‌پور | پژوهشگر حوزه تغییراقلیم

مقدار دبی عبوری از رود نیز میزان حریم از هر سمت رود را مشخص می‌کند. دبی آب، آهنگ حجم آب جابه‌جا شده از هر مقطع در بازه زمانی مشخص است. در تعیین حریم رود از دو سمت دبی در شرایط متفاوت به قصد محاسبه میانگین بررسی می‌شود. برای مثال اگر دبی بین ۱۵۰ لیتر بر ثانیه تا یک متر مکعب بر ثانیه باشد حریم رود بین یک تا دو متر از هر سمت لحاظ می‌شود. افزایش غلظت گازهای گلخانه‌ای در جو و گرمایش زمین و متعاقب آن تغییر اقلیم با تشدید وقایع فرین بر سیستم رودها هم اثر می‌گذارد.بنابر مدل‌سازی‌های ارائه شده رابطه مستقیمی میان گرمایش زمین و افزایش ظرفیت بارش وجود دارد. افزایش دمای یک درجه سانتی‌گراد منجر به افزایش ۷درصدی حداکثر رطوبت جو و بارش بیشتر می‌شود.گرمایش زمین رویدادهای چرخه آب را با افزایش آهنگ بارندگی و تبخیر تشدید می‌کند. گرم‌تر شدن اقیانوس‌ها نیز مقدار بخار آب موجود در هوا را افزایش می‌دهد. با این اوصاف می‌توان نتیجه گرفت تاثیرات فیزیکی تغییر اقلیم بر روی سیستم‌های زمینی و اقلیم، نقش مهمی در وضعیت سیستم‌های رودها ایفا می‌کند.
آثار تغییر اقلیم مانند افزایش دمای سطح زمین، ذوب زودهنگام برف کوهستان‌ها و کمتر روی زمین ماندن برف و بارش بیشتر باران نسبت به برف و از سویی ضعف پوشش گیاهی و ناتوانی خاک در جذب آب منجر به افزایش حجم روان آب رود می‌شود. محدودیت مسیر برای گذر حجم آب سبب سرریز از رود و ورود آب به بستر مجاور و وقوع سیل می‌شود. گسترش جغرافیایی بارش‌های سیل‌آسا متعاقب تغییر اقلیم و سایر مولفه‌های مرتبط موثر بر تبخیر و رطوبت و... بیانگر این نکته است که به احتمال زیاد تا پایان این سده شاهد تغییرات اساسی در میانگین جریان سالانه آب در بسیاری از مناطق جهان خواهیم بود. چه بسا که زیست‌بوم رود نسبت به نقش و اقدامات انسانی نیز آسیب‌پذیر است.توجه به تغییر اقلیم و بررسی دقیق وضعیت مناطق مختلف و امکان‌سنجی وقوع سیل و محاسبه بیشینه سیل احتمالی مبتنی بر برآورد ظرفیت بارش و مقدار و نحوه توزیع آن در حوضه‌های آبریز و تعیین کارشناسانه حدود بستر و حریم رود برای صیانت از زیست‌بوم و حفاظت از انسان‌ها و سطوح تمدن و تاسیسات یک ضرورت است.

 

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها