مهم‌ترین عرصه‌های درخشش بانوان ایرانی

«آمارتیا کومار سن» که استاد فلسفه و اقتصاد در دانشگاه هاروارد است به‌عنوان یک مرد در مهم‌ترین کتابش «توسعه به‌مثابه آزادی» نوشته است: «هرگاه زنان به فرصت‌هایی که همواره در اختیار مردان بوده دست یافته‌اند، توفیق‌شان در استفاده از آنها کمتر از مردان (که قرن‌ها ادعای انحصار آن را داشته‌اند) نبوده است.»

کد خبر: ۱۴۰۶۱۱۰

نویسنده آوید طالبیان - گروه جامعه

این جمله درباره جامعه ما به‌خوبی صدق می‌کند چراکه هرجا به زن ایرانی فرصت حضور داده شده و به وی اعتماد کرده‌اند او نیز از این فرصت استفاده کرده و درخشیده است. از رشادت شیرزنان ایرانی در دوران دفاع‌مقدس گرفته تا درخشش در عرصه‌های آموزشی، اجتماعی و عمومی.

زنان کشورمان اکنون نامداری و نام‌آوری را تجربه کرده و رسیدن به قله‌های موفقیت را زیر دندان مزه مزه کرده‌اند و در مسیری افتاده‌اند که توقف‌ناپذیر به نظر می‌رسد. وضعیت زنان کشورمان در حال تغییر است.

آنها در مسیر رشد و توسعه قرار گرفته‌اند. زنانی که طبق گفته ماری ولستون کرافت، نویسنده انگلیسی قرن هجدهم میلادی بانویی که می‌گویند یک قرن از زمان خودش جلوتر بود، دیگر فقط به رفاه و افزایش آن نمی‌اندیشند، بلکه حقوقی را مطالبه می‌کنند که از جنس مختار و مسلط بر سرنوشت خویش بودن برای
شکوفاکردن استعدادهاست.

زیر سایه چنین تحولاتی است که بانوان ایرانی در عرصه‌های مختلف ورود کرده و هرجا که مجال بوده یا نبوده دل سختی‌ها را شکافته و شاهد جوانه‌زدن موفقیت و به‌بارنشستن توفیقات‌شان بوده‌اند.

قدرتی که از سواد برخاست

بی‌سوادی مایه عقب‌ نشینی زنان از فعالیت‌های اجتماعی و نقش‌آفرینی‌های موثر فرهنگی و اقتصادی است که سال‌ها بر زن ایرانی تحمیل شد. در سال ۱۳۵۵ که فقط ۴۸درصد از مردم ایران باسواد بودند زنان سهم اندکی از سواد و در نتیجه از پیشرفت و موفقیت داشتند اما اکنون این عدد در میان ایرانیان زیر ۵۰ سال به ۹۷درصد رسیده که به تبع آن فاصله باسوادی زنان و مردان نیز کاهش یافته و به ۶درصد رسیده است.

در تحصیلات تکمیلی که وضعیت از این هم درخشان‌تر است، چراکه در زمان حکومت شاهنشاه، فقط ۳۸هزار نفر از بانوان کشورمان موفق به راهیابی به دانشگاه شده بودند درحالی‌که اکنون هم کنکور و هم دانشگاه در قبضه زنان و دختران است به‌طوری‌که امسال ۶۱درصد از داوطلبان کنکور زن و ۳۹درصدشان مرد بودند. دست‌آخر نتایج نیز که به نفع زنان سنگینی می‌کند مثل سال ۱۴۰۰ که ۵۳ درصد قبولی‌های دانشگاه از آن زنان و دختران بود.

زنان به این ترتیب به مدد سواد توانستند خود را شکوفا کنند و علم و جسارت حضور در عرصه‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی را به‌دست‌بیاورند و به حوزه‌های تصمیم‌گیری و اجرایی وارد شوند.

از مدیریت تا حفظ محیط‌زیست

قرن‌ها راه زنان در عرصه‌های تصمیم‌گیری مسدود بود به‌طوری‌که حتی گمان ورود آنها به این حوزه نیز نمی‌رفت اما در سال‌های اخیر همان‌طور که ورق به نفع بسیاری از زنان در جهان برگشت، بانوان ایرانی نیز توانستند خودی نشان داده و پست‌های مدیریتی را از رقبای مرد البته با توسل به قابلیت‌های‌شان در اختیار بگیرند.

آمارها نشان می‌دهد که اکنون ۲۵ درصد معادل یک‌چهارم از مدیریت‌های دولتی در سطوح عالی، میانی و مدیریت اجرایی در عرصه قدرت و تصمیم‌گیری در اختیار بانوان است.

در کشور ما اکنون بیش از هزار زن قاضی مشغول قضاوتند و زنانی که در خود قابلیت تکیه‌زدن بر صندلی وکالت ملت در مجلس را می‌بینند تا بیش از ۲۰۰درصد افزایش داشته است به‌طوری‌که در ۱۱دوره گذشته ۱۱۱ بانو موفق به راهیابی به پارلمان و قوه مقننه شده‌اند. توسعه در حوزه زنان اما فقط محدود به همین بخش نیست.

زنان کشورمان همان‌گونه که «کمیسیون وضعیت زنان» در سال ۲۰۲۲، توانمندسازی همه زنان و دختران برای کاهش خطرات تغییر اقلیم، محیط‌زیست و بلایا را به‌عنوان یک مصوبه برای کشورهای عضو تکلیف کرده بود، توانسته‌اند در حوزه محیط‌زیست، اقلیم و بحران‌ها ایفای نقش کنند و بخشی از آنها نیز ۴۰ درصد از پست‌های معاونت سازمان حفاظت محیط‌زیست را با اتکا به استعداد و توانمندی خویش در اختیار بگیرند. البته مجال برای نوشتن از موفقیت‌های کسب‌شده توسط بانوان مستعد و شکوفاشده کشورمان در این فضا اندک است، چراکه کمی کنکاش در دستاوردهای زنان، درخشش آنها در عرصه‌های ورزشی، علمی، اقتصادی، فرهنگی و هنری را به نمایش می‌گذارد؛ وضعیتی که هرچه زمان می‌گذرد با بازتر شدن فضا و کناررفتن هرچه‌بیشتر موانع قطعا بهبود خواهد یافت.