جنگ اوکراین در مسیر خروج از کنترل

جنگ اوکراین در یکی دو ماه اخیر وضعیتی نگرانکننده به خود گرفتهاست و با توجه به هشدارها و تهدیدهای دو طرف احتمال خارج شدن این جنگ از کنترل بیش از گذشته احساس میشود. مقامات روسیه بارها در این مدت نسبت به کمکهای نظامی کشورهای غربی به اوکراین هشدار داده و تاکید کردهاند حملات به چهار منطقه الحاق شده به روسیه شامل لوهانسک، دونتسک، زاپروژیا و خرسون به منزله حمله به خاک روسیه است.بر این اساس نگرانیهایی نسبت به استفاده روسیه از سلاح هستهای در صورت تداوم این حملات وجود دارد. اما آنچه در روزهای اخیر نگرانیها را درباره جنگ اوکراین افزایش داده، نه استفاده روسیه از سلاحهستهای بلکه مطلبی است که کرملین تحت عنوان استفاده قریبالوقوع کییف از «بمب کثیف» عنوان کردهاست. سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه در تماس تلفنی با همتایان آمریکایی، انگلیسی، فرانسوی و ترکیهای خود هشدار داده جنگ در اوکراین به سمت «تشدید کنترل نشده» پیش میرود. بر اساس ادعای شویگو در این تماسهای تلفنی، اوکراین قصد دارد در اقدامی تحریکآمیز به انفجار یک «بمب کثیف» دست بزند سپس روسیه را به عنوان عامل این اقدام معرفی کند. بمب کثیف از مواد منفجره برای پراکندگی زبالههای رادیواکتیو استفاده میکند و هر چند اثر مخرب انفجار اتمی را ندارد، اما میتواند مناطق وسیعی را در معرض آلودگی رادیواکتیوی قرار دهد. این موضوع آنقدر از نظر روسیه مهم بوده که وزرای دفاع روسیه و آمریکا در عرض سه روز، دو بار با هم به صورت تلفنی گفتگو کردهاند. اما آمریکا، انگلیس و فرانسه در بیانیه مشترکی، هشدارهای روسیه را رد کردند. برخی تحلیلگران نیز با بیان اینکه هنوز بخشهای عمدهای از خاک اوکراین در کنترل کییف است، استفاده از بمب کثیف برای اوکراین در میدان نبرد، توجیه چندانی ندارد. ولادیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین هم با رد این ادعاها، اتهامات روسیه را بهانهای برای تشدید تنشها عنوان کردهاست. با اینحال کاخ ریاستجمهوری روسیه تاکید کرد: خطرات استفاده کییف از بمبهای کثیف واقعی است، این مشکل ما نیست که آیا غرب این را باور میکند یا خیر؟