تلاش برای رفع موانع فعالیت نخبگان

برای آشنایی بیشتر با جزئیات «هستند کسانی که» با محسن غلام‌زاده، تهیه‌کننده و کارگردان گفت‌وگویی کردیم که در ادامه خواهید خواند.

محسن غلام‌زاده، تهیه‌کننده و کارگردان در پاسخ به این سؤال که معمولا نام یک اثر، ویترین کار محسوب می‌شود، چطور شد که شما برای این مستند علمی، نام متفاوتی را انتخاب کردید، می‌گوید: از وقتی نام «هستند کسانی که» را انتخاب کردیم، بار‌ها این تعبیر را به کار برده ام که خوشبختانه هنوز در این سرزمین هستند کسانی که با وجود تمام نارسایی‌ها و دشواری‌ها از تلاش دست برنداشته‌اند و به موفقیت رسیده‌اند. امیدوارم با پخش این مجموعه مستند علمی، بستری برای ایجاد انگیزه و خودباوری از طریق انتقال تجربه و نگاه افراد برگزیده و نخبه کشور شکل بگیرد. این مجموعه را سه‌شنبه‌ها ساعت۲۲و۳۰دقیقه و بازپخش آن را چهارشنبه‌ها ۶ و ۳۰دقیقه بامداد و ساعت ۱۵می‌توانید از شبکه مستند تماشا کنید.

وی درباره تفاوت‌های این فصل با فصل‌های قبلی توضیح می‌دهد: طی دو فصل این مستند در ۲۶قسمت تلاش کردیم با معرفی نخبگان حوزه‌های متنوع علمی، مخاطبان را با فعالیت‌های نوآورانه خلاق و کاربردی علمی و صنعتی کشور آشنا کنیم. در فصل جدید، ضمن معرفی و تبیین بستر‌های علمی و پژوهشی کشور، کوشش شده سختکوشی نخبگان برای رسیدن به محصولی کارآمد در رفع نیاز‌های کشور به تصویر کشیده شود.
این تهیه‌کننده ادامه می‌دهد: در فصل سوم این مجموعه،  شش پروژه بزرگ و ملی از پژوهشگران سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران و پروژه‌های ارزشمند علمی در چند مجموعه دانش‌بنیان در پارک علم و فناوری پردیس و فعالیت‌های علمی پژوهشگرانی از دانشگاه تهران، شهید بهشتی و فردوسی مشهد معرفی می‌شوند که بسیاری از آن‌ها برای نخستین‌بار از شبکه مستند سیما به نمایش درمی‌آیند.

غلام‌زاده درباره این‌که بر چه اساسی در فصل سوم، پژوهش و پژوهشگران در حوزه‌های مختلف را انتخاب کردید، عنوان می‌کند: تجربه بیش از سه سال من در تولید مجموعه «هستند کسانی که» باعث شد به منابع و دوستانی که در حوزه‌های مختلف ثبت اختراع و فعالیت‌های نوآورانه فناوری فعالند، دسترسی داشته باشم.
شاید با توجه به این‌که بیشتر مراکز پژوهشی و علمی کشور و دانشگاه‌ها نسبت به این مجموعه شناختی پیدا کردند، در فصل سوم کار من نسبت به گذشته ساده‌تر بود، اما شخصا در انتخاب موضوع، وسواس زیادی داشتم، زیرا بسیاری از موضوعاتی که مطرح می‌شود شاید در حد یک پروپوزال علمی باشد. من از طریق منابع مختلف، موضوعات و ادعا‌های مطرح‌شده را ارزیابی و مقالات را جست‌وجو و مطالعه می‌کنم تا ببینم کار این دوستان ارزش ساخت مستند را دارد یا خیر.

وی درباره این‌که چطور تلاش کردید با حفظ اصالت و جزئیات علمی پروژه‌ها، این مستند برای عموم مخاطب قابل درک باشد، تصریح می‌کند: ابتدای طراحی این پروژه، نگاهم این بود که این مجموعه مستند کاملا علمی باشد و خیلی کوشش کردم تا بتوانیم مخاطبان ویژه‌ای از پژوهشگران، اندیشمندان و افراد صاحب جایگاه و تحصیلات مشخص را در نظر بگیریم، اما در ادامه به‌ویژه در فصل سوم با تاکید مدیران با توجه به این‌که شبکه را رسانه عمومی تلقی می‌کردند، اصرار بر این بود بیش از آنچه در دو فصل قبل اتفاق افتاد، ساده‌سازی شود.
وی می‌افزاید: با توجه به این‌که متاسفانه بودجه‌های کافی برای ساخت انیمیشن یا دیگر ظرفیت‌های سینماتیک رسانه‌ای نداریم، ساعت‌ها وقت گذاشتیم تا تصاویر آرشیوی مناسب با موضوعات علمی، اعم از انیمیشن و عکس‌های متعدد را پیدا و در تدوین این مجموعه مستند از آن‌ها استفاده کنیم تا بتوانیم با بهره‌گیری از تمامی ظرفیت‌ها با ظرایف رسانه‌ای و سینمایی یک موضوع علمی جدی و پیچیده را ساده‌سازی کنیم تا برای مخاطب روشن شود که حاصل پروژه علمی یا محصول علمی و صنعتی که مطرح شده چه کاربردی دارد و کجا مصرف می‌شود.

این کارگردان با اشاره به مهم‌ترین چالش و مشکل مستندسازان عنوان می‌کند: در کنار مشکل بودجه که متناسب با تولیدات مستند نیست، معرفی، تبلیغ، مارکتینگ و اکران فیلم مستند  نیز مشکل دارد. متاسفانه با توجه به رشدی که مستند طی سال‌های گذشته داشته و با وجود کمک‌هایی که در شبکه مستند برای نمایش فیلم‌های ارزنده و ارزشمند می‌شود، اما هنوز در معرفی حرفه‌ای دچار مشکل هستیم و هیچ تدبیر حرفه‌ای و مکانیسم فنی و تخصصی برای تبلیغ آغاز نمایش یک مجموعه مستند نداریم.  

وی ادامه می‌دهد: به گمان من لازم است تصمیم‌سازان عرصه مستند با تیم‌های تخصصی این بار را از دوش مستندسازان بردارند. ما به حد کافی به‌عنوان تهیه‌کننده و کارگردان برای تولید یک مجموعه در تلویزیون با نبود بودجه و مسائل مختلفی مثل بیمه و مالیات معضلات مختلفی را تحمل می‌کنیم. در کنار تمام این سختی‌ها و چالش‌ها، بار معرفی و تبلیغ برنامه هم بر دوش تهیه‌کننده است.

فعالیت فناورانه دانش‌بنیان

غلام‌زاده در پاسخ به این سؤال که فکر می‌کنید تولید و پخش چنین مستند‌هایی در جهت‌دادن تصمیم‌گیری مسئولان در جلوگیری از موج مهاجرت کسب‌وکار‌ها موثر است، می‌افزاید: نگاه من به نسل تازه‌ای است که از دانشگاه فارغ‌التحصیل می‌شوند و تصمیم دارند فعالیت‌های فناورانه انجام دهند یا شرکت دانش‌بنیان ثبت کنند. من قصد دارم با این مجموعه نشان بدهم اگر واقعا تلاش کنید به ثمر خواهد رسید. ما بیانگر شرایط به مسئولان هستیم و امیدواریم برداشت‌شان از مجموعه این باشد که تلاش‌شان را مضاعف کنند تا شاهد موج مهاجرت نباشیم.

منبع: روزنامه جام جم