کرونایی که دل‌ها را شکست

این روزها افراد بسیاری به‌دلیل شیوع ویروس کرونا در جهان دچار «سندروم قلب شکسته» می‎شوند. سندروم قلب شکسته به‌ندرت به مرگ منجر می‎شود اما همین سندروم می‌تواند مشکلات قلبی را افزایش دهد و البته بر عملکرد قلب هم تاثیر منفی بگذارد.

سندروم قلب شکسته را علم تایید می‎کند و دکتر رضا صابری، متخصص قلب و عروق اطلاعات جامعی در این باره به ما می‌دهد.

سندرومی برای قلب

در دهه 1990 بود که پزشکان ژاپنی بیماری سندروم قلب شکسته را شناسایی کردند. آنها در بررسی‌های زیادی که انجام دادند متوجه شدند استرس ناشی از غم و اندوه می‎تواند به قلب آسیب بزند. سندروم قلب شکسته درواقع در عملکرد قلب و عملکرد بطن چپ اختلال ایجاد می‎کند.

سندروم قلب شکسته یا کاردیومیوپاتی استرس یا سندروم تاکوسوبو با استرس درد شدیدی در قلب ایجاد می‎کند و جز بیماری‎های اکتسابی عضله قلب طبقه‎بندی می‎شود.

متخصصان قلب معتقدند که یک تا 2‌درصد از افرادی که علائم قلبی دارند از سندروم قلب شکسته هم رنج می‎برند.

قلب شکسته بانوان

افزایش ابتلا به سندروم قلب شکسته در بانوان بیشتر است و البته دلیلی علمی دارد. تحقیقات پژوهشگران نشان می‎دهد کاهش سطح استروژن می‌تواند در افزایش سندروم قلب شکسته مؤثر باشد و هورمون‌های جنسی زنانه اثر محافظتی بر قلب دارد.

حال این‌که پس از یائسگی سطح استروژن خون کاهش پیدا می‎کند. در این تحقیقات آمده است تقریبا 90درصد از زنان مبتلا به این سندروم به‌طور متوسط در 66 سالگی و یائسگی قرار دارند.

به‌جز این اما هورمون‌های ناشی از اضطراب شدید عاطفی می‎تواند بر افزایش ابتلا تاثیرگذار باشد. در مجموع هم تعداد ابتلا بین بانوان 50 تا 80 سال بیشتر است.

علائم بیماری

اغلب افرادی که به اختلال قلب شکسته مبتلا می‎شوند می‎گویند که احساس می‌کنند خون به قلب نمی‏رسد و قلب می‎خواهد از قفسه سینه به بیرون بیاید.

آنها در بسیاری از موارد دچار تنگی نفس می‎شوند و بعد از بررسی‎های متوالی دیده می‎شود شریان‎های قلبی سالم‎اند اما این اضطراب است که باعث تنگی نفس، تپش قلب و حتی پمپاژ کند خون در قلب می‎شود.

سندروم کرونایی

هم ویروس کرونا و هم استرس ناشی از این بیماری مشکلات روحی و روانی فراوانی برای مردم به‌وجود آورده، یکی از این مشکلات افزایش ابتلا به عارضه قلب شکسته است.

آن‌طور که روان‌شناسان می‎گویند حدود صددرصد از شهروندان در دو سال گذشته اضطراب و استرس را تجربه کرده‌اند. دلیلی که می‎تواند شرایط کار کردن قلب را تهدید کند و البته ابتلا به این سندروم را هم افزایش دهد.

قلب شکسته یا حمله قلبی

در بسیاری از موارد سندروم قلب شکسته با حمله قلبی اشتباه گرفته می‎شود. علائم هر دو شبیه به هم است.

افراد مبتلا به این اختلال از تنگی نفس، سفتی در قفسه سینه، گاهی تعریق، تهوع و استفراغ رنج می‎برند اما هیچ انقباضی در عضلات قلبی دیده نمی‏شود.

تنها آریتمی ناشی از اضطراب و تپش قلب در عملکرد قلب و در آزمایشات از جمله سونوگرافی عضلات قلب دیده می‎شود. در سندروم قلب شکسته هیچ شریانی مسدود نمی‎شود، حال این‌که در حمله قلبی شریان‌ها مسدود می‎شوند. به اضافه این که حمله قلبی ممکن است کشنده باشد اما این سندروم در درصد بالایی به مرگ منجر نمی‏شود.

حدود 23درصد از افراد مبتلا به سندروم قلب شکسته از آریتمی قلبی، آمبولی ریوی یا شوک قلبی رنج می‏برند هرچند که این موارد ابتلا اگر به صورت ناگهانی یا شدید ظاهر شود، می‎تواند کشنده باشد.

برای تشخیص درست عارضه سندروم قلب شکسته عموما آزمایش‌هایی ازجمله تعیین سطح هورمون‌های استرس آدرنالین، نورآدرنالین و کورتیزول انجام می‎شود.

در صورتی که سطوح این هورمون‌ها بالا باشد پزشک متخصص می‌تواند احتمال دهد که فرد به این سندروم مبتلاست. هرچند که متخصصان برای تشخیص قاطع نیاز دارند تا عملکرد قلب را هم بررسی کنند.

دلایل شکستن قلب

بالا رفتن هورمون‌ها و استرس می‎تواند دلیلی برای افزایش ابتلا به این سندروم باشد.

استرس: استرس عاطفی بزرگ، رویدادی دردناک، جدایی، طلاق، مرگ و از دست دادن دوستان و اعضای خانواده می‎تواند احتمال ابتلا به این سندروم را بیشتر کند. استرس مثبت، برنده شدن در مسابقه و شادی هم می‎تواند باعث بروز سندروم قلب شکسته شود. البته استرس مثبت کمتر از استرس منفی به این اتفاق منجر می‌شود.

ژنتیک: همه‌ ممکن است در طول زندگی در موقعیت استرس‎زا قرار داشته باشند اما همه به سندروم قلب شکسته مبتلا نمی‎شوند.

تحقیقات نشان می‎دهد خیلی وقت‌ها چند نفر از اعضای یک خانواده از این بیماری رنج می‎برند. همین تحقیق می‎تواند ثابت کند که این سندروم می‌تواند ارثی باشد.

بررسی ترکیب ژنتیکی افراد مبتلا به سندروم قلب‌ شکسته، ناهنجاری‌هایی را در بخش‌های ژنی نشان داد؛ ناهنجارهای که در ایجاد اختلالات دیگر ازجمله چاقی، سرطان، اختلالات روانی و ژن‌های مسؤول در فشار خون و سطوح تیروئید هم نقش دارند. به‌جز این اما به اثبات رسیده‌است که این سندروم می‎تواند با خطر ابتلا به بیماری‎های دیگر هم مرتبط باشد.

درمان

اگر فردی با علائم اولیه سندروم قلب شکسته مواجه شد باید به پزشک مراجعه کند. برای تشخیص اولیه نوار قلبی و آزمایشات انجام می‌گیرد و بعد پزشک می‌تواند درمان را شروع کند. درمان کاردیومیوپاتی استرسی یکی از روش‌های درمانی است.

هدف از این روش درمانی آرام کردن بیمار است. به این صورت که با داروهای مسدودکننده‌ که سطح هورمون‌ها را تنظیم می‎کند یا با تجویز داروهای تنظیم فشار خون بیمار آرام می ‏شود و استرسش کاهش پیدا می‏کند. در برخی موارد در صورتی که شرایط بیمار حاد است، ممکن است در بیمارستان بستری شود. پس از گذشت مدت زمانی، عموما پس از سه ماه قلب شکسته بهبود پیدا می‏ کند.

بهبودی مقطعی اما به معنای بهبود کامل و ابتلا نشدن دوباره به این سندروم نیست. در معرض استرس و اضطراب قرار گرفتن می‎تواند دوباره به ابتلای سندروم قلب شکسته منجر شود بنابراین فردی که به سندروم قلب شکسته مبتلاست باید تحت نظر پزشک باشد و درصورتی که دوباره استرس و اضطراب سراغش آمد، برای معالجه به پزشک مراجعه کند.

لیلا شوقی - روزنامه نگار / ضمیمه چاردیواری روزنامه جام جم