واکسیناسیون، هنجار جامعه امروز

در مرحله اول باید گفت اگر شرایط دریافت واکسن برای همه مردم فراهم نباشد و آن‌وقت بگوییم کسانی که واکسن نزده‌اند حق استفاده از برخی خدمات را ندارند، بدون شک، معنایی جز بی‌عدالتی ندارد.

در عین حال اگر واکسنی در دسترس باشد که تجربه نشان داده است خطراتی برای سلامتی افراد دارد، باز هم توصیه به واکسینه شدن، مصداق واقعی ظلم و خلاف حقوق بشر است.

اما در حال حاضر شرایط چگونه است؟ واقعیت این است که هیچ‌کدام از این موارد در جریان نیست؛ یعنی واکسن به اندازه کافی و به طور رایگان برای همه مردم وجود دارد و تحقیقات علمی هم ثابت کرده که خطری سلامت افراد را تهدید نمی‌کند.

بنابراین این پرسش مطرح می‌شود که در چنین وضعی، باید با افرادی که از تزریق واکسن امتناع می‌کنند، چگونه رفتار کرد؟

بدیهی است که ما انسان‌ها، موجوداتی اجتماعی هستیم و برای زندگی و بقا، نیاز به تعاملات اجتماعی داریم؛ به این ترتیب اگر قصد ورود به اجتماع و تعامل با افراد جامعه را داریم، باید از هنجارهای موجود در جامعه تبعیت کنیم. برای نمونه می‌توان شرایط مسافران یک هواپیما را مثال زد.

در واقع با توجه به این‌که ‌ هواپیما ‌‌مکانی عمومی محسوب می‌شود، قواعد خاص خودش را دارد و برای مثال اجازه حمل سلاح به مسافر نمی‌دهد؛ چرا که متولیان آن معتقدند مسافری که سلاح با خودش حمل می‌کند، سلامت دیگر مسافران را به خطر می‌اندازد.

چنین فردی نمی‌تواند بگوید مرا‌ مجبور به انجام دادن یا انجام ندادن کاری کرده‌اند، زیرا بعضی موضوعات فقط به خود فرد ارتباط ندارد و تبعات آن دامنگیر همه افراد آن جامعه می‌شود. علاوه بر این بدیهی است هنگام ورود به مراکز عمومی، شهروندان هنجارهای لازم ‌‌را رعایت می‌کنند.

به این ترتیب این‌ روزها نیز که‌ هنجار لازم برای ورود به اجتماع و تعامل با افراد جامعه، واکسینه شدن است کسانی که نمی‌خواهند این هنجار را بپذیرند، بهتر است در خانه بمانند و سلامت جامعه را به خطر نیندازند. موضوعی که درباره جوامع کوچک و بزرگ مانند ادارات و سازمان‌ها هم صدق می‌کند.

به‌همین علت کارمندان یک اداره نیز باید قواعد موجود در آن محیط را بپذیرند. در واقع متولیان اداره جامعه، حق دارند محدودیت‌هایی‌ وضع کنند تا کسانی که واکسینه نشده‌اند، باعث به خطر افتادن سلامت سایر افراد جامعه نشوند، ضمن این‌که سیاست حاکم بر جامعه پیش از فراهم شدن واکسن اعمال محدودیت‌ها، تعطیلی اصناف و توصیه به خانه‌نشینی بوده است اما حالا و با در دسترس قرار گرفتن واکسنی ایمن و به میزان کافی، باید به سمتی برویم که افراد واکسینه شده بتوانند محدودیت‌ها را پشت سر بگذارند و این محدودیت‌ها فقط برای افرادی ادامه‌دار باشد که واکسن نزده‌اند. به عبارت دیگر باید محدودیت‌ ها را هوشمند اجرا کرد.

همان‌طور که پیش از این در بسیاری از محیط‌ های عمومی به افرادی که ماسک نزده بودند خدماتی ارائه نمی‌شد، حالا هم قواعد تغییر کرده و به کسانی که واکسینه نشده‌اند، خدمات داده نمی‌شود.

مسعود یونسیان - اپیدمیولوژیست / روزنامه جام جم