تولید محصولات شیمیایی به‌شرط حفظ محیط‌زیست در گوهرشیمی

این مواد که معمولا برپایه نیترات، سولفات و فسفات عرضه می‌شود، به‌همت شرکت‌هایی مانند مجموعه باسابقه و خوشنام «گوهر شیمی خبره» تولید می‌شوند تا نیاز کشور را نسبت به واردات آنها برطرف کنند؛ علاوه‌بر این، شرکت دانش‌بنیان «گوهر شیمی خبره» درنظر دارد با قیمت‌گذاری بسیار مناسبی که روی تولیداتش انجام می‌دهد در شرایط اقتصادی کنونی بتواند نقشی مؤثر در کاهش هزینه‌های صنایع مصرف‌کننده مواد شیمیایی ایفا کند.

دکتر جواد رئیسی‌ پور، قائم‌مقام مدیرعامل شرکت «گوهر شیمی خبره» درخصوص نحوه شکل‌گیری و زمینه فعالیت این مجموعه به جام‌جم می‌گوید: «شرکت گوهرشیمی در سال 85 به‌طور رسمی در شهر تبریز تأسیس شد. محصولات و خدمات این مجموعه را می‌توان در سه محور کلی تقسیم‌بندی کرد: محور اول مربوط به تولید مواد شیمیایی با تکیه‌بر تحقیق و پژوهش و همچنین براساس دانش‌فنی داخلی می‌شود، محور دوم را ارائه مجموعه‌ای از خدمات در راستای رفع معضلات محیط‌زیستی ناشی‌از فعالیت صنایع تولیدی تشکیل می‌دهد و محور سوم نیز به تولید کودهای شیمیایی اختصاص دارد که البته در مراحل اولیه‌اش به‌سر می‌برد و هنوز خط تولید آن راه‌اندازی نشده است.»

تحقیق و پژوهش براساس دانش‌فنی داخلی

در این حوزه، مجموعه دانش‌ بنیان گوهر شیمی موفق شده است با جذب فارغ‌التحصیلان برتر دانشگاهی و کار روی ایده‌های آنها، نسبت به تولید انواع مختلفی از مواد شیمیایی اقدام کند. روش کار به این صورت است که جمعی از نخبگان دانشگاهی جذب این شرکت شده‌اند و در بخش تحقیق‌وتوسعه بر روی ایده‌های آنها کار شده است تا تعدادی از این ایده‌های برتر به محصول تبدیل شود. در همین راستا، در حال حاضر بیش‌از 50 نوع ماده شیمیایی متشکل از انواع نیترات‌ها، سولفات‌ها و فسفات‌ها در شرکت گوهرشیمی تولید می‌شود. این مواد ابتدا در مقیاس آزمایشگاهی تولید شده‌اند و سپس با اجرا به‌صورت پایلوت، آ‌زمایش‌های مختلفی روی آنها انجام شده است تا درنهایت وارد فاز صنعتی شده‌اند. در تمام این مراحل از دانش‌فنی خود شرکت استفاده شده و هیچ‌گونه فناوری یا دستگاهی از خارج از کشور وارد نشده است؛ تمام تجهیزات و خط تولید مجموعه صنعتی گوهرشیمی را متخصصان این شرکت طراحی و تولید کرده‌اند و می‌توان گفت از صفر تا صد این مواد به‌شکل بومی تولید می‌شوند.

این مواد تقریبا در تمام صنایع کاربرد دارند، اما بیشتر در صنایع شیشه‌سازی، مواد شوینده و بهداشتی، رنگ‌سازی، لعاب کاشی و سرامیک، کشاورزی، مواد غذایی و... به‌کار می‌روند. تا پیش از تحریم‌ها، برخی از این مواد مانند نیترات‌پتاسیم با خلوص بالا، از خارج کشور وارد می‌شد که شرکت گوهرشیمی توانسته است تمام این مواد شیمیایی را با استفاده از دانش‌فنی داخلی تولید کند. گفتنی است درخصوص ماده نیترات‌پتاسیم با خلوص بالا، گوهرشیمی موفق شده است از سال 96 کشور را از واردات این محصول بی‌نیاز کند.

رفع معضلات محیط‌زیستی

باتوجه به دغدغه مدیران مجموعه گوهرشیمی نسبت به حفظ محیط‌زیست، تمام تلاش خود را برای آلوده‌نشدن محیط‌زیست به‌واسطه پسماندها و ضایعات حاصل از تولید مواد شیمیایی انجام داده‌اند. به مرور این دغدغه تبدیل به یک رسالت اجتماعی شد تا محور دوم فعالیت‌های گوهرشیمی را به خود اختصاص دهد. این شرکت توانسته است در حوزه محیط‌زیست، خدماتی به صنایعی که محصولات شیمیایی تولید می‌کنند ارائه دهد تا به حفاظت بیشتر از طبیعت کمک کند.

روش کار در این حوزه نیز به این ترتیب است که مجموعه گوهرشیمی با انجام فرآیندهایی روی مواد اولیه مورد استفاده در کارخانجات، آنها را بازیافت یا ایمن می‌کند تا مجددا بتوان این مواد را مورد استفاده قرار داد؛ برای مثال می‌توان به اجرای پروژه‌ای برای پتروشیمی تبریز اشاره کرد که طی آن، گوهرشیمی نزدیک به 500 تن ماده «دیاتومیت» را در سال 93 سم‌زدایی کرده و مجددا به چرخه صنعت بازگردانده است. همچنین در پروژه‌ای دیگر، گوهرشیمی واحدی را به‌صورت اختصاصی در بروجرد راه‌اندازی کرده است تا بتواند پساب حاوی نیترات‌سدیمی که پتروشیمی اراک روزانه در حجم 50هزار لیتر تولید می‌کند را بازیافت کند. در واقع امروز تولید گوهرشیمی واحد بروجرد، نیترات‌سدیمی است که از پساب پتروشیمی اراک جداسازی می‌شود. در همین زمینه، پروژه دیگری نیز درخصوص بازیافت پساب حاوی اتیلن‌گلیکول و نیترات‌سدیم پتروشیمی کارون در عسلویه انجام شده است. رفع مشکلات زیست‌محیطی ناشی از دفع ضایعات در پتروشیمی‌های خرمشهر، مهاباد و... نیز از پروژه‌های دیگر شرکت گوهرشیمی است.

تولید کودهای شیمیایی

به‌گفته دکتر رئیسی‌پور، در حال حاضر اکثر شرکت‌هایی که کود تولید می‌کنند، در واقع مواد اولیه را از خارج وارد کرده و فقط عملیات مربوط به اختلاط این مواد و بسته‌بندی آنها را انجام می‌دهند. این کار باعث شده است امروزه با به‌وجود آمدن شرایط ناشی‌از تحریم‌ها و بالارفتن نرخ ارز، قیمت کود نیز بسیار افزایش پیدا کند و در نتیجه شاهد گران‌ترشدن محصولات کشاورزی و همچنین کاهش شدید تولید این محصولات باشیم؛ برای مثال اگر کشاورزی از یک هکتار زمین زراعی حدود هشت تن گندم برداشت می‌کرد، در حال حاضر با همان مقدار آبی که مصرف می‌کند و همان زحمتی که متحمل می‌شود، شاید پنج تن محصول برداشت می‌کند. درنهایت این موضوع باعث می‌شود بخش عمده‌ای از درآمد کشاورزان از بین برود و حتی به‌دلیل نیاز کشور و کمبود محصول، هزینه هنگفتی نیز صرف واردات محصولات کشاورزی شود.

شرکت گوهرشیمی درصدد است با تولید صفرتاصد کودهای شیمیایی، در حد توانش میزان واردات محصولات کشاورزی را کاهش دهد. در همین راستا، گوهرشیمی تاکنون بخشی‌از مجوزهای لازم برای راه‌اندازی خط تولید کودهای شیمیایی را اخذ کرده و در تلاش است هرچه زودتر تولید این محصول را آغاز کند.

چشم‌انداز «گوهرشیمی» برای ادامه مسیر

قائم‌مقام مدیرعامل شرکت گوهرشیمی در رابطه با برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته درجهت پیشبرد اهداف این مجموعه، به جام‌جم می‌گوید: «چشم‌انداز اصلی ما واردشدن به صنعت تولید کودهای شیمیایی است و همان‌طور که اشاره شد، در حال تکمیل مدارک مورد نیاز و آماده‌کردن شرایط برای راه‌اندازی خط تولید این محصول هستیم. در این راستا، زمینی به مساحت 240هزار مترمربع نیز خریده‌ایم تا هرچه سریع‌تر فعالیت‌مان را گسترش دهیم.»

او در ادامه تصریح می‌کند: «ما در گذشته محصولاتمان را به کشورهایی مانند ترکیه، آذربایجان، گرجستان، ازبکستان، لهستان و آلمان صادر کرده‌ایم؛ اما به‌وجودآمدن شرایط ناشی‌از تحریم‌ها و همچنین اضافه‌شدن بحران کرونا، باعث شد این بخش از فعالیت‌های ما تقریبا به‌طور کامل متوقف شود. امیدواریم با انجام واکسیناسیون سراسری در کشور و از سوی دیگر با رفع تدریجی تحریم‌ها، بتوانیم این حوزه را نیز مجددا فعال کرده و محصولاتمان را به سایر کشورهای دنیا صادر کنیم.»

مزایای رقابتی محصولات و خدمات «گوهرشیمی»

دکتر رئیسی‌پور درباره مزایا و برتری‌های محصولات شرکت گوهرشیمی نسبت به محصولات مشابه می‌گوید: «گوهرشیمی در بهمن 98 موفق به کسب گواهی دانش‌بنیان از معاونت علمی‌وفناوری ریاست‌جمهوری شد. به همین دلیل می‌توان دانش‌فنی عمیق این مجموعه را نقطه قوتش در نظر گرفت. بیشتر شرکت‌های دیگری که اقدام به تولید مواد شیمیایی کرده‌اند، در واقع فناوری این حوزه را از چین یا برخی‌ دیگر از کشورهای آسیای شرقی خریداری کرده‌اند و دانش تولید مواد شیمیایی را به‌صورت پایه‌ای ندارند. این شرکت‌ها می‌توانند فقط در مورد همان محصولی که فرآیند یا تجهیزات ساخت آن را وارد کرده‌اند فعالیت کنند، اما انعطاف‌پذیری در تولید را ندارند. در حالی که مجموعه گوهرشیمی به‌خاطر اشراف کاملی که در این زمینه دارد و همچنین به‌دلیل دراختیارداشتن دانش‌فنی تولید محصولات شیمیایی، می‌تواند از روش‌های متنوعی برای ساخت یک محصول استفاده کند و همچنین با تغییر شرایط بازار، توانایی تطبیق‌پذیری مجدد را داشته باشد.»

وی می‌افزاید: «در بخش محیط‌زیست کمتر شرکتی وجود دارد که وارد این حوزه شده باشد؛ معمولا مجموعه‌های تولیدکننده مواد شیمیایی، توجهی به آثار مخرب ناشی‌از فرآیند تولیدشان بر محیط‌زیست ندارند و همین موضوع باعث می‌شود در بسیاری از موارد، شدت صدماتی که به طبیعت وارد می‌کنند تا حدی زیاد شود که سازمان محیط‌زیست را مجبور به متوقف‌کردن فعالیت آنها کند؛ اما ما در مجموعه گوهرشیمی، این معضل را به‌عنوان بخشی از مشکلات خودمان تلقی کرده‌ایم و تلاش می‌کنیم با کاهش تخریب محیط‌زیست، درنهایت به چرخه اقتصاد کشور کمک کنیم.»

راه‌های ارتباطی با شرکت «گوهر شیمی خبره»

وبسایت: goharshimi.com
ایمیل:info@goharshimi.com
اینستاگرام: goharshimi.co@
تلفن: 3 -04134321141 و 09130300322
آدرس: تبریز، شهرک شهید سلیمی، 30متری چهارم جنوبی، جنب فولاد ناب

فراز سهیلی‌ آزاد - نشان ایرانی 2 / روزنامه جام جم