به گزارش جام جم آنلاین به نقل از روزنامه جام جم، در چند روز اخیر تعداد شهرهای قرمز از سه شهر به هشت شهر رسیده و تا زمان انتشار این گزارش احتمالا به رقم بالاتری افزایش یافته و بنابر اعلام اپلیکیشن ماسک وزارت بهداشت، روند بستری در بندرعباس، چابهار و چند شهر جنوبی دیگر مجددا صعودی شده است.
حسن روحانی هم چند روز پیش در توضیحاتش درباره مصوبات جدید ستادملی مقابله با کرونا برای نحوه برگزاری انتخابات هشدار داد که اگر کرونای هندی شایع شود انتخابات را هم تحت‌تاثیر قرار خواهد داد.
این هشدار از زبان مسؤولان بهداشتی کشور با ذکر مصادیق و آمارهایی همراه بود، آمارهایی که نشان می‌دهد موج تازه کرونا از رگ گردن به ما نزدیک‌تر است.
سخنگوی وزارت‌بهداشت می‌گوید ۱۷نفر مبتلا به ویروس جهش‌یافته هندی شناسایی‌شده که از این تعداد شش نفر در بوشهر، چهار نفر در قم، سه نفر در یزد، سه نفر در البرز و یک نفر در آبادان است. نادر توکلی، معاون درمان ستاد مدیریت کرونای تهران اما شهر تازه‌ای را به فهرست شهرهای اعلام شده وزارت‌بهداشت اضافه کرده است.
او گفته: «مواردی از ابتلا به ویروس کرونای هندی در تهران مشاهده شده اما هنوز فراگیرنشده و اگر رعایت پروتکل‌های‌بهداشتی میان شهروندان کاهش پیدا کند، خطر فراگیرشدن آن وجود دارد.» هر چند علیرضا زالی، فرمانده ستاد مدیریت کرونای تهران اعلام کرده است؛ «هنوز شواهد قطعی از ویروس‌های جهش‌یافته در تهران رصد نشده» اما آن‌طور که او گفته: «قطعا در تهران هم ویروس جهش‌یافته وجود دارد.» سعید نمکی، وزیر بهداشت و درمان هم هشدارداده کرونای هندی از طریق مرزهای جنوب، جنوب‌شرقی و شرق، ایران را تهدید می‌کند. او این واریانت را «چموش، باقدرت سرایت بالا و بسیار خطرناک» خوانده است.
حالا سوال این است که با توجه به تجربه موج‌های گذشته چقدر احتمال فراگیری کرونای هندی در ایران جدی است؟ مهم‌تر این‌که چرا هنوز نتوانسته‌ایم از تجربه موج‌های گذشته درس بگیریم و چرا همچنان در چرخه تکرار موج‌های کرونا دست و پا می‌زنیم؟
از ویروس هندی چه می‌دانیم؟
درست در زمانی که ما گرفتار واریانت انگلیسی کرونا بودیم، سویه هندی این ویروس در کشور هند کشتاری به‌راه انداخته بود. از همان زمان هراس ورود این واریانت به ایران وجود داشت تا چند روز پیش که به‌صورت رسمی اعلام شد 17مبتلا به ویروس کرونای هندی در جنوب ایران شناسایی شده است. سعید نمکی در تعریف این واریانت از واژه «چموش» استفاده کرده و برخی دیگر از کارشناسان بهداشتی کشور ازجمله برخی از اعضای کمیته علمی ستادملی مقابله با کرونا هم این واریانت را «خطرناک» توصیف کرده‌اند اما ما حالا به صورت علمی از کرونای هندی چه می‌دانیم؟ این سویه چه ویژگی‌هایی دارد که آن را خطرناک‌تر از واریانت انگلیسی می‌کند؟
مسعود مردانی، عضو کمیته علمی ستادملی مقابله با کرونا مهم‌ترین تفاوت این واریانت را نسبت به نمونه انگلیسی آن قدرت چسبندگی بالاتر و البته شدت بالای بیماری‌زایی آن عنوان می‌کند اما روی این نکته تاکید بسیاری دارد که شیوه مقابله با این سویه همانی است که در رابطه با کرونای اصلی مصداق دارد.
رعایت پروتکل‌های بهداشتی، استفاده از ماسک، پرهیز از حضور در تجمعات و البته رعایت بهداشت شخصی.
علیرضا ناجی، ویروس شناس اما به شکل دقیق‌تری از ویژگی‌های منحصر به فرد کرونای هندی می‌گوید. او واریانت هندی را شامل سه زیرمجموعه یا زیرواریانت می‌داند و به جام‌جم می‌گوید: «چیزی که کرونای هندی را خطرناک‌تر کرده این است که بسیاری از جهش‌های مربوط به واریانت‌های مختلف این ویروس از انگلیسی و برزیلی گرفته تا واریانت آفریقای جنوبی به نوعی در ویروس جهش‌یافته هندی تجمیع شده و همین خصوصیت منحصربه‌فرد کرونای هندی است.»
مسری‌تر، سخت‌تر، کشنده‌تر
روند صعودی میزان ابتلا به کرونا در شهرهای جنوبی ایران آغاز شده؛ درست شبیه اتفاقی که درباره ویروس انگلیسی از غرب ایران اتفاق افتاده بود اما هنوز اطلاعات قابل‌توجهی از عملکرد و رفتار کرونای هندی در دست نیست.
همه آنچه از این ویروس می‌دانیم خلاصه شده به خطرناک‌تر بودن این ویروس نسبت به نوع جهش‌یافته انگلیسی آن که حالا در ایران غالب شده است. همان اطلاعات موثق در دست نشان می‌دهد میزان کارایی واکسن‌ها در کرونای هندی کاهش می‌یابد و به نوعی در برابر آنتی‌بادی‌های حاصل از ایمنی طبیعی یا واکسن مقاوم شده‌اند.
آن‌طور که ویروس‌شناسان می‌گویند در نوع دیگری از این واریانت میزان چسبندگی ویروس بیشتر است و همه اینها باعث می‌شود با ویروسی روبه‌رو باشیم که هم از گذردهی بالایی برخوردار است و هم اتصال بیشتری به سلول‌ها دارد. میزان سرایت‌پذیری این ویروس حتی نسبت به واریانت انگلیسی آن بیشتر است و این در حالی است که ویروس جهش‌یافته انگلیسی تا 70درصد نسبت به کرونای اصلی از قدرت سرایت بالاتری برخوردار بود.
علیرضا ناجی اما می‌گوید: «هر چند هنوز از میزان کارایی واکسن نسبت به این واریانت اطلاعات دقیقی در دست نیست اما می‌توانیم بگوییم برخلاف آن وحشت ابتدایی که نسبت به این واریانت داشتیم این ویروس آنقدرها هم در برابر آنتی‌بادی‌ها مقاوم نیست.»
فرش قرمز زیر پای ویروس هندی
وزیر بهداشت و درمان هشدار داده است که راه ورود کرونای هندی از جنوب ایران است.
سعید نمکی گفته این ویروس خطرناک‌تر از مورد مشابه انگلیسی است.
دیگر کارشناسان حوزه بهداشتی که از قضا جزو مسؤولان ستادملی مقابله با کرونا هستند هم گفته‌اند اگر رعایت پروتکل‌ها کاهش یابد این ویروس به‌سرعت در ایران منتشر خواهد شد. توالی اتفاق‌ها و گفته‌ها اما شکل آشنایی دارد.
این رویه درست شبیه آن اتفاقی است که در مورد ویروس جهش‌یافته انگلیسی هم وجود داشت. سوال این است که پس ما چرا همان راه گذشته را در برابر ویروس کرونای هندی تکرار می‌کنیم؟ پاسخ رئیس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به این سوال کوتاه و صریح است.
او می‌گوید: «به این دلیل که به علم احترام نمی‌گذاریم.»
کاهش تعداد مرگ‌ومیرها شاید به گذر از قله موج چهارم تعبیر شود اما در بسیاری از شهرهای جنوبی ایران ما همچنان شاهد افزایش تعداد موارد ابتلا هستیم که به نظر می‌رسد به دلیل وجود همین واریانت‌های هندی باشد.
علیرضا ناجی می‌گوید: «در موج چهارم ما شاهد افزایش دامنه فراگیری بودیم و همین به ما نشان می‌دهد که وضعیت ما چندان پایدار و مناسب هم نیست. اگر همان ساده‌انگاری‌ها و غیرعلمی برخوردکردن با این موضوع را که در موج چهارم داشتیم، تکرار کنیم بدون‌شک موج بعدی ما همراه با واریانت هندی خواهد بود.»
به باور او تجربه تلخ موج چهارم این بود که با اتخاذ سیاست‌های اشتباه باعث شدیم که واریانت انگلیسی به وسعت ایران گسترش پیدا کند تا جایی که حالا غالب این ویروس در کشور از نوع جهش‌یافته انگلیسی است. همین اتفاق می‌تواند درباره واریانت هندی یا حتی آفریقای‌جنوبی هم تکرار شود.
تعبیر تلخ این ویروس‌شناس از وضعیت مدیریت پاندمی در ایران اما جایی است که می‌گوید: «ما در موج چهارم ایستاده‌ایم کنار دروازه و به نوعی خوش‌آمدگویی کردیم و همین امروز هم این کار را نسبت به واریانت هندی داریم انجام می‌دهیم.»
آن‌طور که از روال اتفاقات می‌توان متوجه شد باید به‌زودی در انتظار آغاز موج تازه‌ای کرونا با سویه هندی در ایران باشیم و این اتفاق در شرایطی در حال وقوع است که حجم اخبار واکسیناسیون عمومی به نوعی امنیتی کاذب برای شهروندان ایجاد کرده است، آن هم در حالی که هنوز تعداد مرگ‌ومیرهای روزانه ما حدود 200نفر و تعداد مبتلایان قطعی شناسایی‌شده حدود 10هزار نفر در روز است.
از کرونای آفریقایی تا کرونای سه‌سر!
دیلی میل گزارش‌داده که حالا کرونای «سه‌سر» هم در انگلیس پیدا شده است؛ گونه جدیدی از کووید-19 با جهش سه‌گانه و با ترکیب عجیبی از ژن‌ها! هر روز خبری از تغییر رفتار ویروس در جایی منتشر می‌شود. هر چند شناسایی بیش از 17مبتلای قطعی به ویروس هندی حالا بسیاری را نگران کرده اما باید بدانیم در کنار این 17مبتلای قطعی هم 5 مبتلا به ویروس کرونای آفریقایی در هرمزگان شناسایی شده‌اند.
نگرانی‌ها درباره کرونای هندی در حالی افزایش پیدا کرده که رئیس سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده که واکسن‌های تاییدشده در برابر واریانت هندی اثرگذاری لازم را دارد اما می‌دانیم که هیچ‌کدام از واکسن‌های موجود کارایی لازم را در برابر واریانت آفریقای جنوبی ندارد.
به این مفهوم که مهم‌تر از هر اقدامی در راه مبارزه با این بیماری ازجمله تولید یا خرید واکسن، محدودیت و ممنوعیت رفت‌وآمد و... رعایت پروتکل‌های بهداشتی است.
