کوتاه درباره هویتزر و مفهوم آن+عکس

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از مجله نظامی Military and Associated Words، هویتزر(howitzer‎) یکی از ادوات توپخانه ‌ای است که برخی از ویژگی‌ های توپ جنگی و خمپاره را با یکدیگر ترکیب کرده‌ است.

 

هویتزر ۴۰۶ م‌م جنگ جهانی دوم

هویتزرها معمولاً با لولهٔ نسبتاً کوتاه، شتاب متوسط گلوله، و قابلیت شلیک گلوله در خط سیر کمانی شناخته می‌ شوند. طول لوله توپ ‌های هویتزر معمولاً بین ۲۰ تا ۳۰ برابر کالیبر آن‌ هاست، البته توپ‌ هایی با نسبت طول به کالیبر بیش از ۳۰ را نیز در صورتی که توانایی شلیک با زاویه‌های مرتفع برای پوشش مسافت‌ های متفاوت را داشته باشند می‌ توان به عنوان هویتزر طبقه ‌بندی کرد.

 

هویتزر ۱۰۵ م‌م آلمانی جنگ جهانی اول

هویتزرها در اصل به عنوان ترکیبی از خمپاره‌ اندازها و توپ‌ ها ابداع شدند تا در شرایط محاصره دشمن و دیگر شرایطی که هم به کالیبر بزرگ خمپاره‌ انداز و هم به تحرک‌ پذیری بالای توپ نیاز است، کاربرد داشته باشند. نخستین نمونه‌ های هویتزر احتمالاً در جنگ ‌های هوسی در سده پانزدهم میلادی در بوهم و موراویا اختراع شده و در میانه‌ های سده هفدهم میلادی در اروپا تکامل یافت.

 

هویتزر آمریکایی ام 198 از نمونه‌های توپ هویتزرهای معاصر

واژه «هویتزر» (Howitzer) واژه‌ای انگلیسی است که از واژهٔ هلندی houwitser اقتباس شده که خود برگرفته از واژه آلمانی haubitze، به معنی سلاح محاصره‌ ای شبیه به منجنیق، است.
در سدهٔ هجدهم علم توپ‌ریزی پیشرفت سریعی داشت که بیشتر در نتیجهٔ ابتکارات و اصلاحات گریبوال (Gribeauval) ژنرال فرانسوی بود و هویتزرهایی با کالیبرهای متفاوت هم از برنز و هم از آهن ساخته شدند. ارتش‌ های مختلف اروپایی از جمله بریتانیا، هلند، فرانسه و پروس در این دوران از انواع مختلف هویتزرها استفاده می ‌کردند. در عملیات‌ های محاصره‌ای توپ‌های کلاسیک سنگین قادر بودند تا شکاف‌هایی در استحکامات دشمن پدید آورند و خمپاره‌اندازهای سنگین ثابت هم می‌توانستند مواد منفجره را از فراز دژ به مرکز شهرها و قلعه‌ها پرتاب کنند اما هویتزرها انعطاف‌پذیری بیشتری داشته و در هنگام حمله پیاده‌نظام آتش حمایتی را برای آن‌ها فراهم آورند چراکه می‌شد آن‌ها را به سرعت مستقر کرده و هم‌زمان با پیشروی قوای مهاجم حرکت داد و گلوله‌های آن را از فراز سر نیروهای خودی به شکلی ایمن به سوی دشمن شلیک کرد. هویتزرها همچنین تا زمان اختراع تیربار به عنوان سلاحی مناسب برای شلیک به سوی صفوف متراکم دشمن شناخته می‌شد.

 

تفنگداران آمریکایی در حال استفاده از هویتزر در نبرد دوم فلوجه

جنگ جهانی اول شاهد هویتزرهایی غول‌آسا و دوربرد بود. «برتای بزرگ» (Dicke Bertha) ساخت شرکت ِ آلمانی ِ کروپ هویتزر متحرکی بود که گلوله‌هایی با کالیبر ۴۳۲ میلی‌متری و وزن یک تنی را در مسافت ۱۴٫۵ کیلومتر شلیک می‌کرد و آلمان‌ها با آن به سرعت قلعه‌های فولادین مدافع شهر لیژ بلژیک را که تا آن زمان غیرقابل تسخیر به نظر می‌رسید، فتح کردند. بریتانیایی‌ها هم اتکای زیادی به هویتزرهای سنگین ۳۰۵ م‌م خود داشتند که گاهی بر خط آهن نصب می‌شد. اما هویتزرهای صحرایی ۱۵۲ م‌م انعطاف‌پذیرتر بوده و در جبهه غرب از آن‌ها برای آتش توپخانه‌ای پیش از حمله استفاده می‌شد. از سال ۱۹۱۸ به این سو هم پیشرفت هویتزرها بیشتر بر اساس ترکیب توپ و هویتزر بوده‌است. هویتزرهای امروزی توان شلیک گلوله‌های بزرگی را با شتاب بالا در مسیرهای کمانی دارند و گرایش بیشتر به سوی تولید آن‌ها به صورت خودکششی یا نصب شده بر روی ماشین‌های باری است.