باید و نبایدهای تغذیه سالمندان / اهمیت تعادل ، تناسب و تنوع در تغذیه

به گزارش جام جم آنلاین، یکی از نکاتی که منجر به سخت شدن دوره سالمندی برای افراد مختلف می شود توجه نکردن کافی به نوع تغذیه است. این تغذیه می تواند در دو جهت مخالف باشد، یا خیلی زیاد یا خیلی کم.

شهاب اولیایی رژیم شناس و مشاور تغذیه در اینباره به جام جم آنلاین گفت: سالمندان با توجه به شرایط خاصی که دارند از نظر تغذیه ای باید برنامه مشخصی برای خود در نظر بگیرند یا دیگران این کار را برای آنها انجام بدهند. کاهش تدریجی فعالیت فیزیکی، رنج بردن از بیماری های مزمن، تنهایی و حتی مشکلات دیگری در زمینه اقتصادی می تواند باعث تغییر دهنده وضعیت تغذیه و در نهایت سلامتی سالمندان باشد.

اولیایی عنوان کرد: رعایت اصول تغذیه‎ ای صحیح برای سالمندان تامین کننده کیفیت غذا است که بسیار اهمیت دارد و از سوی دیگر هم باعث متناسب شدن کمیت وعده های غذایی شود. هر دوی این مسائل باید مد نظر قرار داشته باشد.

این رژیم شناس با بیان اینکه "سالمندی که از شرایط سلامتی بهتری برخوردار است قطعا نشاط بیشتری دارد و از نظر روحیه نیز بهتر است" افزود: بسیاری از مشکلات جسمانی در رابطه با سالمندان بیشتر دیده می شود. یکی از آنها کم تحرکی است. یعنی فرد وقتی پا به سن می گذارد کم تحرک تر می شود و این کم تحرکی با کاهش توده عضلات بدن و کاهش متابولیسم سوخت و ساز بدن همراه خواهد شد. این شرایط همچنین منجر به افزایش وزن هم می شود. این افزایش وزن خودش «ام الامراض» برای سایر بیماری هاست؛ همانند فشار خون، چربی خون، دیابت.

اولیایی در ادامه گفت: اگر تغذیه بد ادامه داشته باشد پوکی استخوان هم به وجود می آید که متاسفانه بسیاری از سالمندان به آن مبتلا هستند. پوکی استخوان به دلیل سبقه بد تغذیه ای است که بسیاری از ما آن را داریم. مصرف نکردن خانواده لبنیات همه افراد را در معرض خطر پوکی استخوان قرار می دهد. پوکی استخوان در دنیا بالای 70 سال اتفاق می افتد اما در ایران متاسفانه به 45 سال رسیده است.

این مشاور تغذیه یادآور شد: پوکی استخوان خود در ادامه مشکلات دیگری را به وجود می آورد. نوع تغذیه در سلامت جسمانی بدن بسیار اهمیت دارد و اگر اولویت نباشد منجر به بیماری های مزمن، تغییر چشایی، خرابی دندان و ... می شود. تغییر چشایی در بسیاری از سالمندان اتفاق می افتد. بی تحرکی ، ناتوانی جسمی و مشکلات گوارشی نیز به کرات در سالمندان به وجود می آید.

وی بیان داشت: سالمندان به دلیل مصرف داروهای مختلفی که دارند تداخلات دارویی برای آنها رخ می دهد و گاهی اوقات نیز مشکلات روحی و روانی در سالمندان اتفاق می افتد که بسیار شایع است. این مشکلات افسردگی، تنهایی، از دست دادن عزیزان و سایر مشکلات اقتصادی است که البته همه اینها می تواند به نوع تغذیه سالمندان تاثیرات زیادی بگذارد.

اولیایی گفت: سیستم های حمایتی می تواند کمک کننده حال سالمندان کشور باشد. از نظر تغذیه ای سالمندان باید مواد غذایی را به منظور تامین ویتامین ها و مواد معدنی به خصوص کلسیم مصرف کنند. انواع ویتامین ها مانند A، گروه B و ویتامین های C و D نقش بسیار مهمی در سلامتی یک سالمند ایفا می کنند. بدن سالمندان باید به طور مرتب میوه جات، سبزیجات، لبنیات و گروه های مختلف ویتامین را دریافت کند. پروتئین ها هم برای سالمندان بسیار مهم است به خصوص انواع گوشت ماهی، مرغ و البته حبوبات و تخم مرغ باید در وعده های روزانه آنها قرار داشته باشد.

این مشاور تغذیه ای اذعان داشت: سالمندان همچون دیگر رده های سنی که باید ملاحظات تغذیه ای مربوط به خودشان را داشته باشند باید به اصول تغذیه که همان تعادل ، تناسب و تنوع است، بسیار دقت کنند.                    نهاآانیبس

اولیایی تاکید کرد: تنوع در تغذیه یعنی اینکه از تمامی گروه های غذایی در وعده های روزانه استفاده کنیم. هیچ گروهی را حذف نکنیم و هیچ گروهی را نیز به گروه دیگر اولویت ندهیم. هر گروهی طبق اصول علمی خودش و در جای خودش در برنامه غذایی ما باید قرار بگیرد.

رژیم شناس و مشاور تغذیه ای ادامه داد: تنوع هم یعنی اینکه از هر گروه غذایی باید انواع آن را استفاده کنیم. مثلا اگر می خواهیم میوه بخوریم باید میوه های متنوع را مد نظر قرار بدهیم و اگر قصد استفاده از سبزیجات را داریم باید در رنگ های مختلف باشد تا بتواند آنتی اکسیدان ها، مینرال ها و ویتامین های مختلف را تامین کند و یا اگر می خواهیم گوشت بخوریم باید انواع و اقسام گوشت ها را انتخاب کنیم. توجه به بحث تنوع باعث می شود ما در تامین نیازمندی های مواد مغذی بدن موفق تر عمل کنیم.

وی خاطرنشان کرد: سالمندان نسبت به مصرف آب دقت زیادی داشته باشند. سیر و غلات پرسبوس نیز برای آنها بسیار پراهمیت و مفید است.

اولیایی تاکید کرد: اصل بعدی در تغذیه به تناسب برمی گردد. تناسب بیشتر به کمیت و مقدار غذا اشاره می کند که باید متناسب با بدن باشد. در سالمندان معمولا با افزایش سن نیاز به غذا کاهش پیدا می کند مگر اینکه شرایط خاصی وجود داشته باشد. سالمندان باید نسبت به غذایی که مصرف می کنند دقت کافی را داشته باشند تا افراط و تفریطی به وجود نیاید.

این کارشناس تغذیه اذعان داشت: افزایش وزن در سالمندان مهلک است و از سویی سوء تغذیه که منجر به کاهش وزن می شود هم به همان اندازه خطرناک است. کاهش وزن منجر به از دست رفتن عضلات بدن می شود و وقتی هم عضله از بین برود دردهای اسکلتی و استخوانی خودش را نشان می دهد.

این رژیم شناس با بیان اینکه "سالمندان همچون رده های مختلف سنی دیگر باید به نوع تغذیه باید بسیار اهمیت بدهند" افزود:  یک بحث بسیار مهم دیگر در رابطه با سالمندان ورزش است. فعالیت بدنی متناسب با شرایط جسمانی آنها باید وجود داشته باشد. ورزش به شدت روی سلامتی روحی و جسمی آنها موثر است، خصوصا مشارکت در ورزش ها و یا فعالیت های بدنی دسته جمعی.

وی تاکید کرد: این نوع فعالیت حال سالمندان را از نظر روحی بسیار بهتر خواهد کرد ضمن اینکه وضعیت جسمی آنها را نیز بهتر می کند. من توصیه می کنم سالمندان اگر توانایی کافی دارند و منع پزشکی هم برای آنها نیست حتما به ورزش های سبک بپردازند. ورزش برای سالمندان به هیچ عنوان لازم نیست سخت باشد و یا شرایط خاصی را بطلبد.

اولیایی در پایان گفت: در کنار تغذیه، ورزش مناسب و مستمر می تواند به سلامتی سالمندان کمک شایانی می کند.

هیلدا حسینی خواه / جام جم آنلاین