ماجرای روز کارگر

جام‌جم آنلاین: در شرایطی که قرار بود از روز اول ماه می سال 1886 بعد از نزدیک یک دهه تلاش کارگران 10 ساعت کار روزانه در آمریکا به روزی 8 ساعت کاهش پیدا کند اما این بار هم وعده‌ها اجرای نشدند تا تظاهرات سراسری ایالات متحده را فرابگیرد و کارگران هزار و دویست کارخانه و کارگاه دست به اعتصاب زنند، اعتراضاتی که شمار کارگران شرکت‌کننده در آن در شهر شیکاگو بیشتر از سایر شهرها بود.

چهارمین روز تظاهرات شیکاگو کارگران اعتصابی در میدان "های‌مارکت" جمع شده بودند و در حالی که سخنران مراسم سوار یک گاری بزرگ بود شروع به حرکت کردند، پس از طی مسافتی، پلیس با متوقف کردن گاری به تظاهرکنندگان دستور داد متفرق شوند که با مقاومت کارگران روبرو شد، در این میان ناگهان بمبی میان پلیس و کارگرها منفجر شد و در ادامه پلیس به سمت کارگران آتش گشود و تعداد زیادی از آنها را به خاک و خون کشید؛ جنایتی که هنوز دولت ایالات متحده هنوز از اعلام آمار کشته‌های آن خودداری کرده است.

در پی این حادثه، صدها تن از رهبران تظاهرات کارگری و حامیان آن‌ها دستگیر و در یک دادگاه تشریفاتی که به عنوان لکه ننگی در تاریخ قضایی آمریکا به حساب می‌آید 8 نفر را که پنج نفر از آنان کارگر مهاجر آلمانی و یکی هم آلمانی تبعه آمریکا بود به عنوان مسبّبان این حادثه محکوم کردند. دادگاه یک نفر از آنها را به ۱۵ سال حبس و بقیه را به اعدام محکوم کرد، در ادامه فرماندار ایالت مجازات دو تن از این دستگیرشدگان را به حبس ابد تبدیل داد و یکی از محکومان هم پیش از اجرای حکم خودکشی کرد تا چهار نفر دیگر به دار آویخته شوند.

فردای حادثه شیکاگو، شبه نظامیان دولتی به سمت تظاهرکنندگان آتش گشودند که در نتیجه آن هفت نفر کشته شدند؛ در میان کشته شدگان یک کودک و همچنین مردی که در حیات خانه خود در حال غذا دادن به مرغ‌های خود بود هم به چشم می‌خورد.

با رسیدن اخبار مربوط به کشتار و اعدام کارگران به سایر کشورها، کارگران در گوشه و کنار جهان به خشم آمده و به یاد کشتار کارگران آمریکایی مراسم‌های مختلفی را برگزار کردند که هرسال بر تعداد شرکت‌کنندگان در این مراسم‌ها افزوده می‌شد. سال 1989 در کنگره بین‌المللی کارگران در پاریس سالگرد اعتراضات شیکاگو در روز اول ماه می میلادی رسماً به عنوان روز کارگر تعیین شد و سال 1904 هم کنگره بین‌المللی سوسیالیست در آمستردام به همه اتحادیه‌های کارگری کشورهای جهان اعلام کرد در اول ماه می برای قانونی شدن 8 ساعت کار روزانه و همچنین تعطیل شدن اول می به عنوان روز کارگر راهپیمایی کنند. ازآنجایی‌که اعدام‌شدگان شیکاگو عمدتاً آلمانی بودند، سال ۱۹۳۳ حزب نازی آلمان روز اول ماه مه را روز ملی و تعطیل عمومی اعلام کرد.

در سال‌های بعد روز اول ماه می به عنوان یکی از مهم‌ترین تعطیلات ملی در کشورهای سوسیالیستی و کمونیستی شناخته می‌شد و تجمعات گسترده‌ به همراه نمایش نیروها و تجهیزات نظامی در آن روز به شکلی انجام می‌شد که در طول جنگ سرد، روز اول می میدان سرخ مسکو محل نمایش عظیم تجهیزات نظامی شوروی سابق بود.

روز کارگر سال ۱۳۲۵ شمسی برابر با اول ماه مه ۱۹۴۶ میلادی تظاهرات هواداران حزب توده مورد حمله نظامیان رژیم شاه قرار گرفت که به گفته برخی از منابع در نتیجه آن ۱۴ نفر کشته و ۱۲۰ نفر هم زخمی شدند. سال 1955 کلیسای کاتولیک هم روز اول می را به عنوان روز «قدیس جوزف کارگر»، که در میان مسیحیان به عنوان مدافع کارگران و صنعتگران شناخته می‌شود نام‌گذاری کرد.

هرچند در ایالات متحده تلاش بسیاری برای تغییر روز کارگر از اول ماه می به اولین دوشنبه ماه سپتامبر انجام‌شده و حتی از سال 1894 این روز به عنوان تعطیلی رسمی فدرال در تقویم این کشور ثبت‌شده است بااین‌حال هنوز اول ماه می هرسال مراسم بزرگداشت این روز توسط بسیاری از گروه‌های کارگری در این کشور برگزار می‌شود. در سال 1921 یعنی چهار سال بعد از انقلاب شوروی اول ماه می توسط تعدادی از گروه‌های ضدکمونیست به عنوان روز آمریکایی‌سازی نام‌گذاری و در سال 1949 به عنوان روز وفاداری تغییر نام داد که در سال 1958 هم به عنوان روز تعطیلات ملی شناخته شد.

باوجود همه این تلاش‌ها مراسم روز کارگر روز اول ماه می در ایالات متحده باقدرت و ضعف برگزارشده که ازجمله آن‌ها تظاهرات بزرگ و مسالمت‌آمیز در بوستون، نیویورک و کلیولند در سال 1919 بود که تعدادی از مردم در این تظاهرات توسط پلیس کشته شدند؛ دهه 1930 هم بعضی از بزرگ‌ترین نمونه‌های این تظاهرات‌ها با رژه صدها هزار کارگر در شهرهای نیویورک و شیکاگو برگزار شد.

در قرن 21 هم پلیس آمریکا در بسیاری از سالگردهای روز کارگر در این کشور دخالت کرده است، اول ماه می سال 2006 کارگران عمدتاً لاتینی‌تبار در اعتراض به سخت‌گیری‌های اعمال‌شده در اصلاحات قوانین مهاجرت تظاهرات گسترده‌ای را به همراه میلیون‌ها خانواده مهاجر برگزار و خواستار دریافت حقوق کارگران مهاجر بدون ثبت‌نام شدند که این تظاهرات سال بعد با فشار پلیس بدون هیچگونه پوشش تلویزیونی برگزار شد.

اول می سال 2012 هم اتحادیه‌های کارگری در تعدادی از شهرهای ایالات متحده و کانادا در اعتراض به مشکلات و نابرابری اقتصادی، اعتراض کردند و سالگرد روز کارگر سال 2017، اتحادیه‌های کارگری علیه سیاست‌های مهاجرتی و اقتصادی دونالد ترامپ در شهرهای مختلف ایالات متحده ازجمله شیکاگو و لس‌آنجلس دست به تظاهرات زدند.

در ایران هم کارگران مبارزات زیادی برای احقاق حقوق خود از جمله 8 ساعت کار روزانه در زمان رژیم شاهنشاهی داشتند که نهایتا این مبارزات در سال 1325 منجر به تصویب قانون کار در مجلس ملی وقت شد، در سال‌های بعد از انقلاب قانون کار جدید به تصویب رسید که در آن تسهیلات دیگری از جمله افزایش سنوات از 15 روز به 30 روز و همچنین افزایش مرخصی‌های ماهانه مورد توجه قرار گرفته است.
کارگران که همواره یکی از ستون‌های تحولات و مبارزات مردمی در ایران بوده‌اند حضور چشمگیری در مبارزات برای سرنگونی رژیم شاهنشاهی و به پیروزی رساندن انقلاب اسلامی داشته‌اند و شهدای جامعه کارگری جنگ تحمیلی هم یکی از نقاط درخشان این قشر از جامعه است تا بر این اساس رهبر معظم انقلاب هفته گذشته در دیدار هزاران نفر از آنها تاکید کنند: جامعه کارگری از وفادارترین قشرها به جمهوری اسلامی بوده و هست