اهمیت بسته بندی در توسعه صادرات غیر نفتی غیرقابل انکار است

این امر خصوصاً برای راهیابی به کشورهای توسعه یافته که خانواده‌ها دارای قدرت خرید بالا بوده و به مرغوبیت، شکل و طرح بسته اهمیت بسیار می‌دهند، مهم است. از این رو جام جم آنلاین مصاحبه ‌با مصطفی امام پور، رئیس انجمن علوم و فناوری بسته‌بندی ایران داشته که در ادامه می‌خوانیم.

• اهمیت بسته بندی در توسعه صادرات غیر نفتی ایران چیست؟
بطور کلی بسته بندی اثرات مستقیم و غیر مستقیم قابل توجهی در افزایش صادرات داشته و دارد که هر یک از این موارد می‌تواند در دستیابی به ارزش افزوده بالا کمک شایانی داشته باشد. به عنوان مثال یکی از مهم‌ترین موارد در تولید بسته‌بندی، حفظ منافع تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان به صورت توأم است. بسته‌بندی از طریق حفاظت از محتوا و کاهش هزینه‌های تولید، حمل، نگه‌داری، توزیع و فروش، از قیمت تمام شده محصول کاسته و همچنین با ایجاد انگیزه‌های خرید، موجب افزایش فروش و در نتیجه کاهش قیمت‌ها و ارتقای منافع مشترک خریدار و فروشنده خواهد شد. در کنار این موارد، رشد آگاهی مصرف‌کنندگان از ویژگی‌های کالا، ایجاد تنوع در بازار، اشتغال‌زایی وده‌ها مورد دیگر، کمترین منافعی است که صنعت بسته بندی می‌تواند برای جامعه به همراه داشته باشد. همچنین یک بسته‌بندی کارآمد و هنرمندانه، موجب جلب توجّه و اطمینان مصرف‌کنندگان شده و از این طریق در افزایش فروش کالا و رونق اقتصادی تأثیر قابل ملاحظه‌ای خواهد داشت.
چهار عنصر مهم بسته‌بندی، اصولاً بر تصمیم‌گیری خرید مصرف‌کننده تأثیر می‌گذارند که می‌توان آن‌ها را به دو گروه مجزا، عناصر بصری و اطّلاعاتی، طبقه‌بندی نمود. عناصر بصری شامل: تصاویر، اندازه و شکل بسته‌هاست که بیشتر بر تصمیم‌گیری تأثیر می‌گذارند و عناصر اطّلاعاتی مربوطه به ارائه اطّلاعات و فنّاوری‌های استفاده شده در بسته‌بندی‌هاست که احتمالاً از جنبه شناختی حائز اهمیت هستند.
در دنیای تجارت امروز، یکی از عوامل مهم در موفقیت و کسب بازارهای گسترده برای فروش، اطّلاع دقیق از ابتکارات و کشف رقبا و فروشندگان کالاهای مشابه در جلب مشتری است. حتّی اطّلاع فوری و به هنگام از تغییراتی که در این زمینه روی می‌دهد می‌تواند بسیار مفید و کارگشا باشد. درک صحیح از فعالیت‌های دیگران به طراحان بسته‌بندی کمک می‌نماید تا در جو و فضای روز قرار گرفته و ضمن رعایت نکات هنری به خلق آثار جدید و قابل توجّه بپردازند.
در رقابت تنگاتنگ امروزی، بدون تبلیغات و توسعه بازار فروش، موفقیت کالا غیر‌ممکن به نظر می‌رسد. اکنون بسته‌بندی خود مهم‌ترین آگهی و مؤثرترین ابزار تبلیغ برای هر کالاست. بسته‌بندی با دارا بودن طراحی معنادار و متناسب با نوع کالا، همراه با درج اطّلاعات مکتوب، به صورت صریح و بی‌واسطه پیام تولیدکننده را به مصرف کننده می‌رساند، خریدار را به سمت خود جلب می‌نماید و اطّلاعات و انگیزه لازم را به او می‌دهد.

• اصولاً سرمایه گذاری در صنعت بسته بندی چه ارزش افزوده‌ای ایجاد خواهد ‌کرد؟
با استفاده از ابزارهای موجود صنایع بسته بندی(مواد اولیه، وسایل و تجهیزات، ایده ها و الگوهای به‌کارگیری مدیریت فرآیندی و مطالعات بازاریابی) و کارکردها و قابلیت های یک بسته بندی استاندارد امروزه ما در دنیای پیشرفته صنعت بسته بندی مشاهده می کنیم که می توان محصولات بومی یک کشور را از یک قارّه به یک قارّه دیگر معرفی کرد و نتایج این معرفی علاوه بر کسب درآمد مادی خواهد شد، بلکه باعث معرفی سنت، فرهنگ، قابلیت های نهفته و تبلیغات کشور صادر کننده می گردد. پس می توان از این ابزار در شرایط وضع موجود کشور خودمان نیز با استفاده از یک ساختار از قبل تعریف شده به این هدف رسید، به ویژه کشور ما دارای محصولات خاص و منحصر به خود است که امروزه ما شاهد آن هستیم این محصولات متأسفانه بدون بسته بندی و به صورت فلّه ای از کشور مجوز خروج را دارند. اما وقتی همین محصولات با یک بسته بندی صادر می گردد کشور مقصد بنا به دلایل استانداردهای موجود عدم پذیرش آن را اعلام می کند یا اینکه در رقابت با محصولات کشورهای رقیب از رقابت جا می ماند و میدان رقابت به دست رقبا می افتد. با داشتن 16 استان مرزی و با یک برنامه ریزی و مدیریت مناسب به رشد و شکوفایی آن کمک کرد.
بدین منظور به عنوان نمونه در ذیل به دستاوردها و نتایجی که می توان با استفاده از یک بسته بندی مناسب برای ارزآوری رسید اشاره نمود:
- کاهش هزینه حمل‌و‌نقل:
- از طریق بسته‌بندی مناسب می‌توان از فضاهای خالی بهتر استفاده کرد و می‌توان در یک مرحله از حمل‌و‌نقل مقدار بیشتری کالا نسبت به محصول بدون بسته‌بندی مناسب حمل نمود.
- افزایش درآمدهای ارزی کشور:
یک بسته‌بندی مناسب برای صادرات، می‌تواند افزایش تقاضا را برای آن محصول بالا ببرد که این نه تنها درآمد ارزی ایجاد می کند. بلکه عدم خروج ارز از کشور را نیز به دنبال دارد.
- جلوگیری از وابستگی کشور به صادرات تک محصولی:
- با استفاده از فنّاوری بسته بندی، می توان محصولات صنایع دستی، ذخایر خدادادی، محصولات کشاورزی داخلی، فرآورده های نفتی و سایر موارد به خارج از کشور عرضه کرد و مانع از فروش یک محصول و وابستگی داخلی را به آن از میان برداشت.
- ایجاد اشتغال:
-یکی از مهم‌ترین دستاوردهای صنایع بسته‌بندی، ایجاد اشتغال است. با توجّه به رشدی که صادرات غیر‌نفتی به‌خصوص در زمینه بسته‌بندی کالاها به وجود می‌آورد، منجر به رونق کار در شرکت‌های صادر‌کننده می‌شود. البته با توجّه به سودآوری آن‌ها، سرمایه گذاران به سمت ایجاد کارخانه‌ها و شرکت‌های مرتبط با صنایع بسته‌بندی کشیده می شوند.
- بسته بندی مناسب با جلوگیری از فاسد شدن سریع و نیز نگهداری کالا، منجر به کاهش هزینه می شود؛
- بسته‌بندی علاوه بر مزیّت‌های ذکر شده، دارای خصوصیات دیگری نیز می‌باشد که امروزه در کشور ما به آن توجّه بیشتری شده است(به عنوان مثال استفاده از مواد به جای مانده خود بسته‌بندی).

* برخی معتقدند ضعف بسته بندی باعث کاهش صادرات غیر نفتی ایران بوده، آیا شما با این نظر موافق هستید یا خیر؟
بله؛ آنچه که الآن با توجه به تحریم ها مشاهده می کنیم برای استقلال کشور و به دور ماندن از تحریم های موجود بایستی از ارز آوری تک محصولی به داخل کشور خارج شویم. لذا باید به توانمندی های داخلی و ذخایر ایرانی برای صادرات توجه نماییم و برای اینکه بتوانیم در بازار محصول دانش و توانمندی خود را عرضه نماییم به ناچار باید آنرا با یک پوشش به نام بسته بندی استاندارد که دارای حداقل مشخصات باشد استفاده کنیم. زیرا رقبای ما با استفاده از ویژگی های کارکردی بسته بندی ها برای جلب رضایت مصرف کننده و مخاطبین خود تلاش و سرعت رو به رشدتری نسبت به ما دارند. پس به ناچار باید برای صادرات محصولات ایرانی به بسته بندی استاندارد بیشتر توجه نماییم.
اکنون باید دید که بسته بندی مناسب باید دارای چه ویژگی هایی باشد تا بتواند زمینه رقابت موفق را فراهم کند؟
باید متذکر شد که امروزه بسته بندی فقط به منظور محافظت از کالا استفاده نمی شود، بلکه برای آن نقش های مختلف و مسئولیت های زیادی قائل هستند که می توان به مواردی چون ایجاد ارزش افزوده، ارائه اطلاعات به مشتری، جذب مشتری با داشتن جذابیت لازم، حفظ شخصیت و شأن مشتری، احترام به فرهنگ ها و ارزش های جوامع مختلف و استفاده از فرهنگی که برای مشتری لذّت بخش باشد، تضمین بهداشت سلامت در قبال نوع ماده استفاده شده برای بسته بندی و غیره اشاره کرد. بدین منظور تولید کنندگان کشور باید به این موارد توجّه کافی داشته باشند تا بتوانند محصولی را تولید و عرضه کنند که مورد قبول مشتریان قرار گیرد. البته هزینه بسته بندی آن قدر نباید بالا برود که بهای فروش محصول را نسبت به کالاها و محصولات مشابه افزایش داده و بدین ترتیب کالای ارائه شده را غیرقابل رقابت نماید.

• صنعت بسته بندی ایران چقدر به خارج وابستگی دارد و اصولاً چرا از بسته بندی به عنوان صنعت یاد شده است؟
آنچه که مسلم است صنعت بسته بندی ما با تلاش بخش خصوصی در حال رشد و گذر از مراحل سنتی می باشد. این فرآیند به ما کمک خواهد کرد تا بتوانیم کالای ایرانی را بیشتر و زودتر به بازارهای جهانی معرفی کنیم. در طی دو دهه گذشته و مقایسه توانمندی های بخش خصوصی در تکامل و حرکت رو به رشد صنعت بسته بندی کشور قابل ملموس می باشد. اما از آنجایی که در کشور ما این حرکت ها به صورت سلیقه ای و منطقه ای در حال شکل گیری است دارای زیر ساخت های مطالعه شده نمی باشد. حرفه بسته بندی در دنیا دارای یک ساختار است که اجزای آن به همدیگر پیوسته می باشند. این ساختار تشکیل شده است از بخش هایی از قبیل: مواد اولیه، وسایل و تجهیزات، نیاز مخاطبین، مباحث اقتصادی، ظاهر بسته بندی، کارکردهایی از قبیل: حمل و نقل، جابه جایی، ذخیره سازی، توزیع، فروش، بازیافت، حفظ محیط زیست، کارکردهای طراحی و ... لذا هر کدام از بخش های نامبرده در بسته بندی هر کالا، نقش بسزایی در توسعه، رشد و روابط با رقبای خود ایجاد خواهد کرد و برای تسلط بر این ساختار و مدیریت کردن بر آن چاره ای جز مطالعه، آموزش، تحقیق و پژوهش نداریم و این خود معرّف یکی از ضعف های بزرگ در کشور است که در برخورد با این موضوع، فاقد رشته ای به نام صنعت بسته بندی و اجزای زیر مجموعه آن هستیم و این خود بیانگر آنست که تلاش هایی که در حال اقدام است دارای یک مدیریت واحد و پیوسته نیست و نمی توان برای آن راهبردی در نظر گرفت و به این طریق همیشه این وضع موجود تحت تنش و تغییرات است و اگر ما نتوانیم این ساختار را که دارای اجزای بهم پیوسته است خوب تعریف کنیم در مقام مقایسه با سایر کشورهای پیشرفته عقب خواهیم بود. آنچه که الان در دنیا به این موضوع توجه شده است داشتن نگاه آموزش محور است. اما نتیجه ای که با این توضیحات داده شده است خود به خود پاسخ سؤال دوم داده شده زیرا بسته بندی یک حرفه یا رشته میان رشته ای است. پس نه تنها آن را نباید یک صنعت در نظر گرفت بلکه باید آن را به عنوان یک ابر صنعت معرفی نمود که با بکارگیری چند صنعت از رشته های مختلف می تواند به یک صنعت جدید برسد که ما امروزه آن را در دنیا به عنوان صنایع بسته بندی می شناسیم و این صنعت از ابتدای فرآیند تولید کالا تا زمان پایان آن که به دست مصرف کننده می رسد تأثیرگذار بوده و طراحان خواسته یا ناخواسته نقش آنرا باید در فرآیند تولید قبول کنند و به نوعی می توان گفت این صنعت یک حلقه مفقوده در تولید کالا محسوب می شود و از جمله دلایل اصلی آن توجّه نکردن به این صنعت بزرگ و نگاه هزینه بر بودن آن است در صورتی که به این صنعت باید با نگاه سرمایه گذاری و بازگشت سرمایه ها توجه نمود.

• اگر بخواهید مقایسه ای با بسته بندی ایران و کشورهای منطقه داشته باشید ما چه جایگاهی داریم؟
آنچه که از شرایط وضع موجود در کشور ما ملاحظه می کنیم برای خروج از صادرات تک محصولی نفت بایستی نگاه ما به کالاهای دیگر کشورمان باشد تا بتوانیم جایگزین نفت قرار دهیم. پس برای جایگزین کردن اقلام غیر نفتی در نگاه اول برای صادرات باید به پوشش آن کالا توجّه نمود و آنچه که آمار و ارقام به ما نشان می دهد از شرایط خوبی برای صادرات کالا برخوردار نیستیم. هر چند که طی سال های گذشته تلاش های زیادی صورت گرفته و یا اینکه در دست اقدام است. پس این شاخص خود معرّف آن است که در مقایسه با کشورهای منطقه نظیر چین، ترکیه، هندوستان و ... از شرایط بسته بندی مطلوبی برای صدور کالا به بازارهای هدف نیستیم. این صنعت با توجّه به اینکه دارای قدمت طولانی در کشور بنا به استناد منابع (کتاب سفرنامه ناصر خسرو) در صادرات اقلام به کشور مصر بجای مانده اما دارای رشد و نمود مطلوبی نبوده و حتی در مقایسه با کشورهایی که بعد از ما شروع نموده اند عقب مانده ایم.
پایین بودن جایگاه ایران در صنعت بسته‌بندی و نبود چشم انداز روشنی از رشد این صنعت می‌تواند از دو بعد زیر تبعات منفی برای اقتصاد کشور به دنبال داشته باشد:
الف- صنعت بسته‌بندی به عنوان توانمندساز بخش‌های اقتصادی عمل می‌کند؛
ب- صنعت بسته‌بندی، خود به عنوان یک صنعت، نقش بسیار زیادی در اشتغال و افزایش درآمد ملّی دارد.
جمعیت، رشد اقتصادی کشورها و افزایش قدرت خرید مصرف کنندگان، تغییر سبک زندگی مصرف کنندگان و تمایل آنان به مصرف مواد غذایی آماده و منجمد، گرایش به زندگی راحت در میان مصرف کنندگان، تغییر ساختار سنی جمعیت، تغییر در ساختار خانواده (اشتغال همزمان والدین و نیاز آنان به مواد غذایی آماده)، سیاست‌های حمایتی دولت‌ها از صنعت بسته‌بندی، افزایش حساسیت مصرف کنندگان نسبت به سلامت و بهداشت مواد غذایی، افزایش نقش بسته‌بندی در حمل و نقل محصولات در سطح جهانی و منطقه‌ای و غیره اشاره کرد. این تغییر و تحولات در کشور ما نیز وجود دارد و باعث رشد روز افزون بازار بسته‌بندی شده است. با این وجود، رشد این صنعت در کشور ما بسیار کند است، طبیعتاً در آینده این صنعت نخواهد توانست به این نیازها پاسخ دهد.

درآمد حاصل از مواد بسته بندی در سراسر جهان بین سال های 2019 و 2022 بر اساس نوع مواد اولیه در تهیه بسته بندی ها

همه ساله بیش از یک پنجم فرآورده‌های غذایی کشورهای جهان سوم به صورت ضایعات بر اثر فساد ناشی از عوامل گوناگون در مراحل مختلف برداشت، پس از برداشت، بسته‌بندی، توزیع و مصرف از بین می‌رود. این رقم در برخی از کشورهای جهان سوم به پنجاه درصد نیز می‌رسد، به طوری که شمار قابل توجّهی از مردم این کشورها برای تأمین مواد غذایی مورد نیاز خود در تنگنا هستند. البته در کشورهای پیشرفته صنعتی نیز درصدی از مواد غذایی در مرحله مصرف ضایع می‌گردد.
با توجّه به این که صنعت غذا در ایران رشد بسیار فزاینده و مطلوبی داشته است و رفته رفته خود را برای حضوری پرقدرت در بازارهای شدیداً رقابتی دنیا آماده می‌کند، امید است که با سربلندی شاهد حضور محصولات غذایی ایران در تمام دنیا باشیم.

• آیا واقعاً در صنعت بسته بندی ایران به صورت اصولی سرمایه گذاری شده است؟
پاسخ را می توان این چنین گفت: آیا می توان بدون داشتن علم و دانش صنعت بسته بندی، فقدان ساختار علوم بسته بندی، قابلیت ها و کارکردهایی که این صنعت می تواند از خود داشته باشد باور کرد که ما اکنون در حال سرمایه گذاری هستیم؟ وقتی ساختار بسته بندی مورد مطالعه قرار می گیرد در بخش کارکردها و قابلیت های آن متوجه می شویم که این توانمندی اکنون در کشور ما در اولویت اول وزارتخانه هایی مثل صنعت، معدن و تجارت (سازمان استاندارد، سازمان غذا و دارو و ...)، سازمان صنایع دستی و گردشگری، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و در اولویت دوم مجلس شورای اسلامی، سازمان تعزیرات، وزارت کشور و ... نهفته است. پس می توان گفت: از آنجایی که بسته بندی از ابتدای شکل گیری کالا تا زمان مصرف آن توسط مصرف کننده در زنجیره تأمین کالا نقش دارند اجزای هر کدام از این زنجیره به نوعی در اولویت های اول و دوم که معرفی شده اند نمود داشته و اکنون مورد برنامه ریزی هستند. پس اگر تصور می کنیم که به صورت اصولی در حال سرمایه گذاری هستیم خود به خود مشخص است که چون این وزارتخانه ها و سازمان ها که در پازل ساختار بسته بندی قرار دارند هیچ وقت نشده است که در کنار هم برای پیشبرد صنعت بسته بندی کشور به صورت اصولی متناسب با اهداف بسته بندی همگرایی و تصمیم گیری داشته باشند. پس می توان پاسخ سؤال شما را با این دلیل داد که در حال حاضر هیچ سرمایه گذاری اصولی متناسب با اهداف کشور انجام نگرفته است و اگر هم زمزمه هایی در خبرها و رسانه ها می شنویم که یک بخش در حال سرمایه گذاری این صنعت است اثرات آن به صورت مقطعی بوده و ثبات و امنیت رو به توسعه را ندارد.

• موفقیت فروش و جلب نظر مشتری چقدر به بسته بندی وابسته است؟
در عرضه هر کالایی آنچه که به چشم بیننده و مخاطب در نگاه اول قابل ملاحظه است پوشش ظاهری کالا است. این پوشش باید متناسب با انتخاب سه ویژگی مهم برای کالا در نظر گرفته شود. این ویژگی ها عبارتند از: 1- مشخصات و ویژگی های ذاتی کالا؛ 2- نیاز و انتظارات مصرف کننده از کالا؛ 3- قابلیت ها و توانایی های وضع موجود صنایع بسته بندی. لذا این سه گروه از عوامل مهم در ایجاد و شکل دهی پوشش بسته بندی کالا نقش بسزایی خواهند داشت. با رعایت این گروه از مشخصات، می توان به عملکردها و قابلیت ها یک بسته بندی مطلوب و مناسب برای مصرف کننده رسید. این قابلیت ها عبارتند از: قابلیت جا به جایی، حمل و نقل، ذخیره سازی و آماده به مصرف.
امروزه با رعایت نکات ذکر شده میزان رشد و رجوع مصرف کننده به این قبیل از بسته بندی ها در بازار رقابت در نزد برندهای معروف قابل مشاهده است. استفاده از ویژگی های نامبرده حتی برای کالاهای گمنام نیز قابل بهره برداری است. در عمل با استفاده از بسته بندی های مورد مطالعه قرار گرفته شده، می توان نظر مصرف کننده را در نگاه اول و در کمتر از چند ثانیه جلب نمود.
بسته‎بندی و مصرف‎کنند‎گان:
مطلب مهم این است که کالاهای تولیدی باید در راستای رعایت الزامات استانداردهای ویژه برای رضایت مصرف کننده حرکت کنند و تابع سلایق فردی و معیارهای عامه‎پسند نباشند. در جایی که حجم وسیعی از کالاهای مصرفی وجود دارند، رقابت بین تولیدات بسیار زیاد است و در چنین بازاری، کالایی مورد توجّه خواهد بود که از کیفیت خوب و بسته‎بندی زیبا و متناسب با نظرات خریداران، برخوردار باشد و اینجاست که صنعت بسته‎بندی، تأثیر خود را نشان می‎دهد و طبق نظر بسیاری ازکارشناسان بازار و تجارت جهانی، این صنعت را می‎توان نتیجه موفقیت واحدهای تولیدی، عنوان کرد.
بعلاوه امروزه بسته‌بندی، دیگر چیزی جدا از محصول نیست، به‌طوری که هزینه آن جزو قیمت تمام شده محصول محاسبه می‌شود. در دنیای امروز تمامی اجزای تشکیل دهنده بسته‌بندی به ویژه طراحی شکل، نام و نشانی شرکت و محصول، فرم، رنگ و نقش روی آن، مجموعاً برای شرکت تولیدکننده محصول ایجاد می گردد زیرا که شکل، طرح یا نقش و نام و نشانه ثابت یک بسته در اذهان مشتریان می‌ماند به‌طوری که آنان با دیدن این عناصر، تصویر هویتی ویژه ای را برای محصول خاص خود قائل می‌شوند. اکنون شرکت های بزرگ جهانی با استفاده از همین نقطه نظرات در اذهان ملل مختلف جای دارند.

• براساس اصول اقتصادی هزینه بسته بندی چند درصد هزینه تولید را به خود اختصاص داده است؟
امروزه صنعت بسته‌بندی به عنوان افزایش توان تولید محصولات، نقش بسیار مهمی در توسعه بخش‌های مختلف اقتصادی دارد. افزایش توانمندی‌های صنعت بسته‌بندی، باعث افزایش رقابت‌پذیری سایر بخش‌های اقتصادی می‌شود. از سوی دیگر، بسته‌بندی به عنوان یک صنعت نقش زیادی در افزایش درآمد ملّی و اشتغال دارد. این عوامل باعث شده است که این صنعت، در بسیاری از کشورها مورد توجّه خاص دولت باشد. دولت‌ها در تلاشند با تقویت این صنعت، ضمن افزایش سهم خود از بازار جهانی بسته‌بندی، توان رقابتی سایر بخش‌های اقتصادی را نیز بهبود بخشند.
البته پاسخ سؤال به صورت نسبی است. زیرا تا زمانی که کالایی وجود ندارد بسته بندی هم وجود نخواهد داشت و بسته بندی در شرایطی وجود دارد که کالا وجود داشته باشد و در کنار آن نیاز مخاطب و مصرف کننده نیز مورد توجه قرار گیرد و همین نیاز مصرف کننده خود نیز به تنهایی دارای نسبت های متفاوت است زیرا هدف و انگیزه مصرف کنندگان حتی در یک منطقه کوچک نیز با هم متفاوت است و تولید کننده برای پاسخگویی به نیازهایشان ممکن است از سطوح مختلفی از بسته بندی استفاده کند. در پاره ای موارد ممکن است هزینه بسته بندی برحسب توضیحات ارائه شده 2 تا 3 درصد قیمت تمام شده کالا را داشته باشد و در پاره ای از موارد بنا به ضرورت و اهمیت حفظ مشخصات کالا و پاسخگویی به مشتریان ویژه هزینه بسته بندی ممکن است 60 الی 65 % قیمت تمام شده محصول باشد.

• آیا برای بسته بندی کالاهای صادراتی ذائقه و فرهنگ بازار هدف مهم است یا اینکه فقط برای محصول باید این نکات را در نظر داشته باشیم؟
در کنار آگاهی و شناخت مشخصات اقلام مواد غذایی و حفظ آن تا زمان مصرف کالا برای رضایت مصرف کننده مطّلع بودن از ذائقه، شرایط جغرافیایی مکان مصرف کننده و نیز آگاهی کامل از فرهنگ و سنن بازار هدف برای رضایت خاطر جمعی مصرف کننده بسیار مهم است، چه بسا بعضی از اقلام در یک منطقه از موقعیت جغرافیایی یک کشور دارای مصرف بالا و رضایت مصرف کنندگان واقع گردد اما همان کالا برای منطقه دیگر با این میزان مصرف مواجه نباشد. امروزه محققان و پژوهشگران برای تصرف بازار هدف و رقابت با شرکت های هم نوع خود، روی این موضوع تحقیقات زیادی را انجام می دهند. با آگاهی از این نوع نیازها شاهد آن هستیم که نقش بسته بندی در لجستیک کالا از یک قارّه به قارّه دیگر چقدر بر بازار فروش و درآمدهای حاصل شرکت ها نقش بسزایی دارد. بعضی از کشورها دارای سنن و اعتقاداتی هستند که بایستی از قبل مورد مطالعه قرار گیرند. این سنن و اعتقادات ممکن است به صورت رنگ، نماد، لغات و یا تصاویر باشند. با آگاهی از این مباحث در هنگام طراحی و چاپ نهایی بر روی بسته بندی های ارسالی می توان در جذب مخاطب و ایجاد رضایتمندی مصرف کنندگان استفاده نمود.

عماد عزتی / جام جم