وقتی قیمت خط تلفن با یک واحد آپارتمان در قلهک برابر شد/ موسس تلگرام در آزمونی پایین تر از یک ایرانی قرار گرفت

سید محمد غرضی در گفت‌وگو با جام جم آنلاین به بهانه روز ملی ارتباطات و روابط عمومی، با اعتقاد به اینکه استقرار پدیده مدرنیسم در کشور توسط گسترش امور فنی مهندسی امکان‌پذیر شد، گفت: گروه‌هایی که باور دارند مدرن شدن از طریق فلسفه و نشر آثار و کتب گوناگون میسر شده نظریه چندان درستی نیست .البته انتشار آثار نویسندگان و فرهیختگان، اثراجتماعی مطلوب خود را در جامعه پدیدار می‌کند اما در اصل این ظهور ابزار اطلاع رسانی به نام تلگراف بود که مردم را به‌سوی مدرنیته شدن سوق داد.

وی بابیان اینکه ورود تلگراف به کشور مردم را با فنّاوری روز آن زمان آشنا کرد، افزود: نهضت مشروطه وسیله‌ای برای به‌کارگیری این وسیله ارتباط‌جمعی در کشور می‌شود و بعد از تلگراف در پایان دوره ناصرالدین‌شاه تلفن به ایران می‌آید و در دوره مظفرالدین شاه خطوط تلفن در کشور از سال 1280به بعد توسعه پیدا می‌کند.

دولتمرد دهه شصت و هفتاد با گریزی به خاطرات جوانی خود در خصوص توسعه سیم و دکل‌های مخابراتی در تهران و دیگر شهرها خاطرنشان کرد: در سال‌های 1325 تا 1327 خوب به خاطر دارم با نصب تیرهای چوبی و دکل، سیم‌های تلفن به این‌طرف و آن‌طرف شهر کشیده می‌شد. با به وجود آمدن یک شبکه عظیم از سیم و کابل برای خطوط اتصال تلفن و جا افتادن وسیله ارتباطی بنام تلفن، مرحوم مصدق در سال 1329 با ملی کردن آن طی یک اساسنامه‌ای شرکت تلفن را از طریق مجلس شانزدهم تأسیس می‌کند.

غرضی در تکمیل سیر تکاملی ورود تلفن و توسعه آن در کشور تصریح کرد: شرکت تلفن در سال 1350 به شرکت مخابرات تغییر نام می‌دهد و دیگر تنها تلفن و تلگراف وسیله ارتباطی نیست و تلکس هم به این مجموعه افزوده می‌شود. از این زمان به بعد نرخ خط تلفن دولتی باقیمت آن در بازار آزاد تفاوت پیدا می‌کند. به‌گونه‌ای که وقتی بنده در سال 1364 به وزارت پست و تلگراف منصوب شدم، قیمت یک خط تلفن در منطقه قلهک به میزان قیمت یک واحد آپارتمان بود چون کل کشور تنها دارای 800 هزار خط تلفن بود و بعد از انقلاب به 1 میلیون خط افزایش یافت.

وی ادامه داد: در آن دوره باوجودی که کشور در شرایط جنگی قرار داشت اما داخل کشور ظرفیت‌های بالایی برای توسعه و احداث عمرانی خطوط تلفن مهیا بود. بنده از شرکت‌های مختلفی برای این کار دعوت به عمل آوردم و آن‌ها را پای‌کار کشاندم حتی در مجامع عمومی فرهنگ خرید خط تلفن را ترویج می‌دادم به‌طوری‌که به مردم می‌گفتم خرید یک خط تلفن به برای شما بهتر و به‌صرفه‌تر است از خرید یک دستگاه پیکان. یادم هست که سال 66 در نماز جمعه یزد مردم این منطقه را به خرید تلفن تشویق کردم که با استقبال زیادی روبه‌رو شد به‌نحوی‌که همان سال 10 هزار خط تلفن از دولت خریداری شد و یک‌ساله باقیمت حدود 100 هزار تومان تحویل داده شد.

غرضی در همین خصوص تأکید کرد: با تسری فرهنگ بهره‌مندی از تلفن خانگی در بین مردم به‌تدریج جامعه احساس کرد که ارتباط دوطرفه بسیار ارزشمند است. سپس با پیشرفت فنّاوری ارتباطات، ما در اوایل دهه 70 شاهد ظهور تلفنی جدیدتر در زندگی مردم بنام تلفن همراه هستیم. البته برخی سیاستمداران و نمایندگان مجلس خیلی با استفاده موبایل در بین مردم موافق نبودند و با توسعه مخابرات مخالفت داشتند. حتی من در سال 66 فاکس را به ایران وارد کردم اما یکی از وزارتخانه‌ها بشدت مخالف به‌کارگیری آن بود اما وقتی خدمت امام(ره) رسیدم و از ویژگی‌های آن برای ایشان صحبت کردم درنهایت وقتی آقایان دیدند حضرت امام اهداف آن‌ها را دنبال نمی‌کند مرا هم رها کردند.

وی با اشاره به اینکه نباید منافع سیاسی و گروهی برخی مانع ظهور و بروز توانمندی‌های داخلی در کشور شود، ابراز داشت: پرداختن به چنین مباحثی کشور را در مسیر توسعه با مشکل مواجه می‌کند و لذا به‌کارگیری فنّاوری و بالا بردن ظرفیت‌های بومی در استفاده از آن توسعه سیاسی اقتصادی را به همراه خواهد داشت و اگر فنّاوری نداشته باشیم، قدرت سیاسی مصون نخواهد ماند.

غرضی در بخش دیگری از مصاحبه با توجه به پیشرفت ابزار ارتباط‌گیری و توسعه بستر نرم‌افزاری شبکه‌های اطلاع‌رسان، در خصوص استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی به‌جای پیام‌رسان‌های مشابه خارجی عنوان داشت: باید در ابتدای امر به تجهیز و توسعه شبکه‌های مخابراتی بپردازیم و این امر مستلزم بهره‌مندی از تکنولوژی مخابرات در داخل است و اگر قرار باشد این فناوری از خارج وارد شود مطمئن باشید آن‌ها سامانه‌های نوین و دست‌اول را در اختیار ما قرار نمی‌دهند چون نمی‌خواهند ما توان رقابت با آن‌ها را داشته باشیم.

وی خاطرنشان کرد: تکنولوژی مغز انسان‌ها است و نه ابراز و ادوات، همین آقای روسی که بنیان‌گذار یکی از پیام رسان‌ها بود در آزمون تعیین سطحی که برگزار کردند دوم شد و جالب است بدانید یک ایرانی در رتبه اول قرار گرفت. پس ما باید بدانیم با نگاه به توان داخلی قادر خواهیم بود حتی ماشین ساز شبکه‌های پیام‌رسان در جهان باشیم و تنها یک مصرف‌کننده صرف نباشیم.

وزیر سابق پست و تلگراف و تلفن در پایان لازمه تقویت نظام ارتباطات در کشور را توسعه دولت الکترونیک دانست و افزود: تحکیم قدرت سیاسی و ارتقا اقتدار ملی هر دو مستلزم افزایش ضریب دولت الکترونیک در زندگی روزمره مردم است. به معنی که خانه به خانه باید با نهادهای تصمیم گیر اعم از دولت، مجلس، استانداری، صدا وسیماو... به‌طور مستقیم در ارتباط باشند و نیازی به حضور فیزیکی نداشته باشیم.

غرضی گفت: اگر به‌طور نمونه مردم با مصوبات و تحولات دستگاه‌ها و تصمیمات اخذ شده، مستقیم در جریان قرار گیرند، جلوی خیلی از مفاسد اقتصادی گرفته خواهد شد. از این باید امور مردم در یک مجاری شفاف استوار گردد که یک دولت الکترونیک توانمند این حجم مشارکت مردمی و شفاف سازی را به همراه خواهد داشت.