گزینه‌های روی میز «شورا»

حاشیه، از هفت ماه پیش در خیابان بهشت، بست نشسته است؛ همانجا که به فاصله چند متر از هم، در دو ساختمان بزرگ شهرداری و شورای شهرش، قرار است برنامه‌های مدیریت شهر یکی یکی ریخته شود! برنامه‌هایی که چندماه است راه به جایی نبرده اند و کلاف مدیریت شهری را در سردرگم‌تر از همیشه کرده‌اند.

حاشیه، حالا چند روز است بین این دو ساختمان در رفت و آمد است. هر روز چندبار صحن شورا چرخ می‌زند و تا طبقه ششم ساختمان شهرداری تا پشت در اتاق شهردار تهران بالا می‌رود.

جایی که تا چند روز پیش اتاق محمدعلی نجفی بود و از سه‌شنبه گذشته به طور موقت به سمیع‌ا... حسینی مکارم سپرده شده است؛ سرپرستی که تا انتخاب رسمی شهردار جدید قرار است شهر را اداره کند.

حالا اعضای شورای شهر باید از نو، گزینه هایشان را برای مدیریت شهری پایتخت روی میز بگذارند، سابقه‌شان را خط به خط بررسی کنند و در نهایت به فردی برسند که لایق پوشیدن ردای شهرداری پایتخت باشد.

بازار داغ شایعه حول 10 اسم

با این که فعلا به طور رسمی اسمی از فرد منتخب شورا برده نشده اما ده اسم در این چند روز، پررنگ‌تر از بقیه به عنوان گزینه‌های شهرداری تهران مطرح شده‌اند. افرادی با اسامی‌ای آشنا و سابقه‌ای روشن در اجرای مسئولیت‌هایی که قبلا به آنها سپرده شده، از محمدرضا عارف، محسن مهرعلیزاده، پیروز حناچی و محسن هاشمی رفسنجانی گرفته تا حبیب‌ا... بی‌طرف، محمود حجتی، محمدعلی افشانی، قاسم نقی‌زاده خامسی و شهیندخت مولاوردی‌. در کنار این 9 نفر، اسم سمیع‌ا... حسینی مکارم، سرپرست فعلی شهرداری پایتخت هم همچنان به عنوان یک گزینه احتمالی برای مدیریت شهری پایتخت مطرح است.

به این فهرست اما بعضی‌ها، دو گزینه دیگر هم اضافه می‌کنند، اسحاق جهانگیری و عبدا... نوری‌. انگار این وسط، اهمیت موضوع، بازار شایعه و حاشیه را از همیشه داغ‌تر کرده و همین بهانه کافی است تا هر روز یک نام برای این مسند مهم و تاثیرگذار بین افکار عمومی مطرح شود.

با این که اعضای 21 نفره شورای شهر تهران هنوز درباره این تصمیم و فرد منتخب شان صحبتی نکرده‌اند، اما دیروز در پایان پنجاه و ششمین جلسه شورا، سخنگوی شورای شهر تهران در جمع خبرنگاران حاضر شد و گفت: «اعضای شورا هنوز به گزینه‌ای برای شهرداری تهران نرسیده‌اند، ولی طبق توافق اعضا، کسی از شورای شهر خارج نمی‌شود.»

علی اعطا در ادامه اما محسن هاشمی را از فهرست گمانه‌زنی‌ها خارج کرد و گفت: قبل از آغاز به کار شورا، اعضا ماده واحده‌ای را به امضا رساندند و بر مبنای آن تاکید شد فردی برای پذیرفتن مسئولیت از شورا خارج نشود و تا این لحظه نیز در این باره تغییری حاصل نشده است. سخنگوی شورای شهر تهران به هم اندیشی اعضای شورای شهر، قبل از آغاز جلسه رسمی شورا اشاره کرد و گفت: در این جلسه در خصوص فرآیند و معیار انتخاب شهردار تهران صحبت‌هایی شد و اعضا نظر خود را مطرح کردند و در صورتی که اعضای شورا موافق باشند، فرآیند و معیار انتخاب شهردار همانند مرداد سال گذشته انجام خواهد گرفت.

یکی مثل محمدعلی نجفی

این عضو شورا با این‌که به معیارهای مورد نظر اعضای شورا اشاره نکرد اما آن‌طور که از شواهد پیداست، خروجی این معیارها، فردی خواهد بود همانند محمدعلی نجفی، شهرداری که تهران برای هفت ماه به او سپرده شد! این موضوع اما موجب نگرانی پرویز سروری، عضو شورای چهارم شده است؛ سروری به ما می‌گوید: من واقعا نگران این موضوع هستم، چراکه اعضای شورا در اولین انتخابشان نشان دادند در این موضوع ناتوان هستند و تحت تاثیر احزاب و گروه‌های خارج از شورا تصمیم می‌گیرند.

وی در توضیح بیشتر می‌گوید: شورای شهر، مهم‌ترین نقش را در انتخاب شهردار دارد و نباید با نگاه سیاسی و جناحی این کار را انجام بدهد، چراکه نتیجه تصمیماتش باعث می‌شود شهر دچار تلاطم و بی‌ثباتی شود و نتیجه این می‌شود که شهر مثل یک درشکه، از سوی افراد مختلف که می‌خواهند در تصمیمات شورا نقش آفرینی کنند به هر سو کشیده می‌شود و نمی‌تواند در یک محور حرکت کند.

تاکید سروری اینجا بر بلوغ سیاسی اعضای شورای شهر است، همان بلوغی که باعث می‌شود براساس مصلحت شهر و مردمش تصمیم بگیرند، نه براساس تمایلات و خواسته‌های حزبی و سیاسی.

مشکلات مدیری که صرفا ستادی است

با تمام این تفاسیر، گمانه‌زنی‌ها درباره شهرداری بعدی پایتخت به گوش این عضو سابق شورای شهر هم رسیده و با اسامی مطرح شده آشناست، با این حال می‌گوید: طبیعتا در این فهرستی که الان مطرح شده، نمی‌توان گزینه مناسب را انتخاب کرد، چون شرایط نسبی است یعنی اگر ما بخواهیم درباره بهترین گزینه حرف بزنیم ممکن است اصلا در این فهرست نباشد اما اگر بخواهیم از بین افراد مطرح شده، کسی را به‌عنوان گزینه مناسب انتخاب کنیم، باید ببینیم با خصوصیات مطرح شده برای یک شهردار کارآمد و مناسب سازگاری دارند.

بر این اساس ما اول باید مدیری را انتخاب کنیم که هم قدرت ستادی داشته باشد و هم بشدت اجرایی و میدانی باشد، چراکه یک مدیر صرفا ستادی، می‌شود آقای نجفی که همان‌طور که دیدیم نتوانست شهررا اداره کند.

این معیار را ما قبلا هم از دهان یکی از اعضای شورای شهر تهران شنیده بودیم، آن هم وقتی که مهدی چمران رئیس سابق شورای شهر تهران به ما گفته بود: شهرداری تهران یک کار کاملا اجرایی و عملیاتی است و یک مدیریت قوی و آشنا به فضای شهر و ساختار شهرداری می‌خواهد و قاعدتا ما باید نگاهی به سابقه گذشته فرد پیشنهادی در مسئولیت هایش داشته باشیم تا به انتخاب درستی برسیم. مشخصه بعدی که مورد توجه سروری قرار می‌گیرد، غربال دیگری است که به نظر می‌رسد گزینه‌های باقیمانده از بین اسامی منتشر شده در فهرست را به حداقل می‌رساند‌؛ این که فرد پیشنهادشده برای مدیریت شهر برای این که فرمان شهر از دستش خارج نشود، باید برای شهر وقت بگذارد و پرکار باشد، به این ترتیب مدیری که بیمار است، وقت ندارد،مشغله‌های جانبی دیگری دارد و‌... به طور طبیعی گزینه مناسبی برای مدیریت شهر نیست.

مدیریت شهر، کار سیاسی نمی‌خواهد

بحث انتخاب شهردار برای پایتخت گرچه در این چند روز مثل مرداد سال گذشته دوباره به اوج رسیده و به سوژه داغ رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی تبدیل شده است، اما بحث پیچیده‌ای نیست. یک نگاه کوتاه به اسامی ای که در گمانه‌زنی‌های احزاب مختلف مطرح می‌شود، نشان می‌دهد در این فهرست، نگاه و جریان سیاسی نقش اول را ایفا می‌کند. موضوعی که مجید صفاری‌نیا، روان‌شناس شهری هم به آن اشاره می‌کند.

صفاری‌نیا به ما می‌گوید: «به نظر من افرادی که در این فهرست اسامی‌شان مطرح شده، اغلب سیاسی هستند، درحالی که مدیریت شهر، کار سیاسی نمی‌خواهد، فردی که انتخاب می‌شود باید خدمت رسانی کند‌! اما متاسفانه ما می‌بینیم بیشتر وقت‌ها، افراد سیاسی برای مدیریت شهری انتخاب می‌شوند و این موضوع همیشه به شهرهای ما آسیب زده است.»

صفاری‌نیا وقتی از مدیر خدمت رسان و خدمتگزار برای شهر صحبت می‌کند، منظورش مدیری است که دانش، تخصص و تجربه شهری داشته باشد، مدیری که تخصص و دانش شهری دارد و با استانداردهای سلامت شهر آشناست و خلاق است؛ خلاقیتی که در نهایت باعث بهتر اداره شدن شهر می‌شود.

مینا مولایی - جامعه جام جم