بهشت اشتغال در 3 روستای گیلان

"دهنه سر" اما امروز هیچ بیکاری ندارد، آنها هم که ناامیدانه از روستا دست شسته و راهی شهرها شده بودند، بازگشته اند. طرح های جامع گردشگری آنها را به روستایشان بازگردانده، همان طرح هایی که در چند سال اخیر و با تکیه بر ظرفیت های گردشگری مغفول روستا به بار نشسته و پای هزاران گردشگر را به دهنه سر باز کرده و زن و مرد و پیر و جوان روستا را هم امیدوار به کار و زندگی و درآمدهای دلگرم کننده.

به گزارش جام جم، روستای "دهنه سر" گیلان امروز به عنوان یکی از چند روستای بدون بیکار کشور شناخته می شود که توانسته اند با تکیه بر ظرفیت های گردشگری خود، ریشه فقر و بیکار و ناامیدی را خشکانده و مدینه فاضله ای شوند برای آنها که دیگر روستا را جایی برای زندگی نمی دانستند.

گردشگری ظرفیتی است که امروزه نقش مهمی در توسعه و شکوفایی جوامع و درامدزایی آنها دارد، بسیاری از کشورها با اندک ظرفیت های گردشگری خود بهره های فراوان از آن برده اند و ایران ما، با بی شمار ظرفیت های گردشگری تاریخی و طبیعی اش، هنوز در پیچ و خم استفاده بهینه از این ظرفیت های شغل آفرین و درآمدزا و توسعه گر است. گرچه در معدود مواردی؛ آنجا که هم اراده مسئولان گل کرده و هم جوامع محلی قدر این ظرفیت را دانسته و به آن اعتماد کرده اند، بذر گردشگری سر از خاک بیرون آورده و رشد کرده و به گل نشسته است. درست مثل روستاهای دهنه سر شیجان خمام، اسطلخ جان و حلیمه جان رودبار گیلان که با تکیه بر جاذبه ها و داشته های طبیعی خود، کمر ناامیدی و فقر و بیکاری را شکسته و امروز گل سرسبد روستاهای گردشگری و بدون بیکار کشور هستند.

دهنه سر؛ بهشت کاری ها

دهنه سر شیجان، روستای رودخانه هاست، با طبیعتی بکر و وحشی،​ آرام گرفته میان پهنه کوچک انزلی و آبی بیکران خزر. 8 رودخانه از پهنای آن می گذرد و طراوت و خنکایی بهشتی به جنگل ها و شالیزارهای روستا بخشیده است. همه اینها یعنی ظرفیت های بکر گردشگری طبیعی، که البته در جای جای استان های گیلان و مازندران و حتی بسیاری دیگر از نقاط کشورمان کم و بیش به چشم می خورند، اما هنوز آنطور که باید به چشم مسئولان و مردم محلی نیامده و بستری برای میوه چینی و بهره وری از آنها فراهم نشده، مثل روستای "دهنه سر" که تا همین چند سال پیش و با وجود این همه ظرفیت، بخت و اقبال خوش را نصیب مردمانش نکرده و پای گریز جوانانش به شهرهای بزرگ را نبسته بود.

حالا اما قصه این روستا شنیدنی است. 316 خانوار با حدود 1128 نفر جمعیت امروز در دهنه سر شیجان زندگی خوشی دارند. دهنه سری ها پیشتر فقط از راه شالیکاری و پرورش دام و طیور روزگار می گذراندند و توجه ای به ثروت هنگفت نهفته در طبیعتشان نداشتند. این طبیعت اما سال 88 افتخار و عنوان روستای هدف نمونه گردشگری را به دهنه سر داد. این عنوان کافی بود تا توجه دهیار و شورای دهیاری روستا به داشته هایشان جلب شود و طرح جامع گردشگری را برای روستایشان بنویسند و با شناسایی ظرفیت های آن، مجموعه های تفریحی گردشگری متعددی را طراحی و جانمایی کنند، و بعد هم مثل طرح های کلان کشوری دنبال سرمایه گذار برای سرمایه گذاری در روستایشان بگردند. اینها را محمدعلی ملایی، دهیار دهنه سر به ما می گوید و اضافه می کند که اما هیچ سرمایه گذاری به روستایمان نیامد و برای همین طرح هایمان را با همان اندک سرمایه های روستا شکسته بسته پیش بردیم تا سال 94 که طرح صندوق کارافرینی امید درخصوص اعطای تسهیلات به روستاهای هدف گردشگری به منظور اجرای طرح روستاهای بدون بیکار به دادمان رسید و تسهیلات خوبی برای تکمیل طرح های گردشگری مان دریافت کردیم.

صندوق کارافرینی امید به هر متقاضی دارنده طرحی کارافرینی مطلوب، 100 میلیون تومان تسهیلات با سود چهاردرصد می داد و آنطور که دهیار دهنه سر می گوید 82 نفر با 82 طرح کارافرینی گردشگری و غیرگردشگری تسهیلاتی در حدود یک میلیارد تومان دریافت کردند.

پس از آن بود که رستوران های درختی، خانه های بوم گردی، سایت های آبی ـ تفریحی مخصوص ماهیگیری و قایق سواری و سایت های پرنده نگری و فروشگاه های تولید و فروش صنایع دستی محلی از جای جای روستا سربرآورد، چهره دهنه سر را به کلی دگرگون کرد، صدها شغل درامدزا آفرید و از روستا رفته ها را بازگرداند و در روستا مانده ها را خرسند و خوشحال از ماندنشان در روستا.

دهنه سر شیجان اواخر سال 95 عنوان دومین روستای بدون بیکار کشور را از آن خود کرد و امروز در خانه های بوم گردی اش به زحمت می توان در پایان یک هفته کاری و برای رفع خستگی، جای خالی پیدا کرد.

مهاجرتی که معکوس شد

طرح روستای بدون بیکار، طرحی از صندوق کارآفرینی امید و مصوبه دولت یازدهم است که براساس شناسایی و حمایت از کارآفرینیان روستایی، اجرای آن در 20 روستای کشور با تسهیلاتی بالغ بر 200 میلیارد ریال و اشتغال 1000 نفر آغاز شد که در برخی روستاهای کشور بویژه آنها که ظرفیت های منحصربه فرد گردشگری دارند، کارافرینی و اشتغالزایی با تکیه بر این ظرفیت ها صورت گرفت؛ از جمله 3 روستای اسطلخ جان، دهنه سر شیجان و حلیمه جان استان گیلان.

اجرای طرح روستاهای بدون بیکار در استان گیلان با روستای اسطلخ جان رودبار شروع شد، و سپس در روستای دهنه سر شیجان خمام و روستای حلیمه جان رودبار ادامه یافت.

اسطلخ جان، نه تنها اولین روستای بدون بیکار استان گیلان، که اولین روستای بدون بیکار کشور بر اساس اجرای طرح مذکور هم بود که توانست این عنوان را در مهرماه سال 95 از آن خود کند، البته بعد از آنکه دولت، اعتباری 4 میلیارد تومانی را برای رفع بیکاری در آن اختصاص داد.

زهرا ساغری،​ رئیس صندوق کارافرینی امید شهرستان رودبار به جام جم می گوید که این اعتبار برای اشتغالزایی 106 نفر بیکار این روستا درنظر گرفته شده بود.

اسطلخ جان، 379 خانوار دارد و هزار نفر جمعیت که البته بخشی از این جمعیت از سال 94 و پس از آنکه تسهیلات اشتغالزایی نصیب روستا شد، به موطن خود بازگشتند. اسطلخ جانی ها ( چه روستاییانی که مانده بودند و چه آنها که در گذشته به شهرهای تهران و رشت هجرت کرده و اکنون برگشته اند)، حالا کارگاه های تولید و فروش صنایع دستی، رستوران های سنتی و خانه های بومگردی خودشان را دارند و درآمدی که زندگی در روستا را برایشان گواراتر از زندگی در شهرهای بزرگ کرده است.

روستای حلیمه جان بخش رحمت آباد و بلوکات هم به گفته ساغری، با اعتباری بالغ بر 2 میلیارد تومان، طرح های اشتغالزایی و کارافرینی اش را شروع و برای 50 نفر کسب و کارهایی با محوریت گردشگری فراهم کرد.

این روستای 700 نفری هم توانست در اردیبهشت امسال عنوان سومین روستای بدون بیکار گیلان را به دست آورد و هجرت کرده های خود به شهرهای تهران و رشت و حتی عسلویه را به دامان خود بازگرداند.

فاطمه مرادزاده