پنجمین پاییز نگرانی در خوزستان

اینها نمایی کوچک از قصه پرغصه سال‌های اخیر بسیاری از مردم خوزستان است که بعد از سپری کردن چند ماه گرمای ذوب‌کننده تابستان باحسی آمیخته از نگرانی و اکراه به استقبال پاییز می‌روند. این که بعد از گذشت پنج سال از وقوع اولین باران‌های آلوده پاییزی دانشگاه علوم پزشکی اهواز همچنان نتوانسته است علت یا عوامل بروز این مشکل را شناسایی و معرفی کند و تنها به گمانه‌زنی و صدور توصیه‌های بهداشتی بسنده کرده، سوال‌برانگیز است. یکی از متهمان این پرونده درخت کونوکارپوس است؛ این گونه گیاهی بومی آمریکای جنوبی به دلیل سازگاری با شرایط سخت آب و هوایی و قدرت رشد و تکثیر بالا در چنین مناطقی بیش از یک دهه است به طور وسیع در سطح معابر و فضای سبز شهرهای خوزستان کشت شده است. در حالی که هیچ مطالعه علمی ایجاد واکنش‌های حاد آلرژیک گرده این گیاه هنگام وقوع بارندگی را تائید نکرده است، اما همچنان کونوکارپوس در مظان اتهام قرار دارد.

به منظور اثبات ادعای نقش این گونه گیاهی در بروز تنگی نفس خوزستانی‌ها و با هدف پیشگیری از تکرار اپیدمی حاد تنفسی، قبل از شروع بارش‌های پاییزی سال گذشته بیش از 90درصد کونوکارپوس‌های شهر اهواز کاملا هرس شدند، اما با شروع بارندگی‌ها و برخلاف پیش‌بینی‌ها تعداد زیادی از شهروندان به درجات مختلفی از تنگی نفس مبتلا شدند و باز هم چند هزار نفر از مردم به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی مراجعه کردند.

از سوی دیگر، خوزستان پایتخت نفت است؛ در فرآیند استخراج و تولید نفت، گازهای فلر یا همان گازهای همراه نفت سوزانده می‌شود و سالانه میلیاردها متر مکعب مواد سمی خطرناک را به هوا و ریه‌های مردم می‌فرستد. در ماه‌های اخیر میزان آلودگی ناشی از احتراق فلرها روند رو به رشدی داشته است به گونه‌ای که وضعیت آلودگی هوا در نیمه جنوبی خوزستان را بحرانی تراز قبل کرده واکنون سال‌هاست مردم خوزستان وعده جمع آوری کامل فلرها را می‌شنوند، اما آنچه در عمل می‌بینند افزایش تعداد فلرهاست!

علاوه بر این، انتظار می‌رود شرکت‌های بزرگ نفتی نسبت به مسئولیت‌های اجتماعی خود در مناطق مورد بهره داری متعهدانه عمل کنند، در همین رابطه ساخت و تجهیز مراکز درمانی ویژه بیماران خاص و تنفسی حداقل کاری است که وزارت نفت می‌تواند به‌عنوان بخشی از اقدامات خود در جهت تحقق عدالت اجتماعی و با هدف جبران بخشی از خسارت‌های وارده به سلامت مردم خوزستان مدنظر قرار دهد.

همچنین شرکت‌های نفتی مستقر در مناطق نفت‌خیز خوزستان وظیفه دارند نسبت به پرداخت عوارض آلایندگی به شهرداری‌های مناطق حوزه فعالیتشان مقید باشند اما با وجود این که سومین میدان بزرگ نفتی جهان در شهر اهواز قرار دارد،تاکنون وزارت نفت از پرداخت عوارض آلایندگی به شهرداری اهواز سر باز زده است.

با این حال، امیدها همچنان زنده است‌؛ تصور کنید صنایع پیر و فرسوده خوزستان نوسازی و به فناوری روز دنیا مجهز شود و وعده جمع‌آوری گازهای همراه نفت به سرانجام برسد، صنایع فولاد و کربن بلک مستقر در شهر اهواز آلاینده‌های خود را به طور مستمر پایش و پالایش کنند، نیروگاه‌های تولید برق رامین و زرگان اهواز از سوخت پاک به جای مازوت استفاده کنند و دود غلیظ حاصل از آتش زدن مزارع عظیم نیشکر آسمان شهر را رها کند؛ آنگاه اهواز در میانه تحقق یک رویاست؛ به امید آن روز ...

نیما نخلی

فعال محیط زیست خوزستان