طرح ریاض برای حمله به لبنان

مردم لبنان این روزها با استعفای غیرمنتظره سعد الحریری از سمت نخست‌وزیری از خود می‌پرسند که آیا جنگ ضد کشورشان نزدیک است و چه کسی فتیله این جنگ را روشن خواهد کرد؟ نتیجه آن چیست و چه تعداد بی‌گناه در این جنگ احتمالی کشته خواهند شد؟

اینها پرسش‌هایی است که موجب شد سیدحسن نصرالله دبیرکل جنبش حزب‌الله لبنان بسرعت برای آرام کردن مردم لبنان و کاستن از نگرانی آنها سخنرانی کند. ریاض سلامه، مدیر بانک مرکزی لبنان پیش از سیدحسن نصرالله به همین شکل، مردم را آرام کرد و نگرانی‌ آنها را زدود و گفت، قیمت لیر لبنان کاهش نداشته و ارزش آن ثابت است و هیچ دلیلی برای سقوط ارزش آن وجود ندارد. دبیرکل حزب‌الله لبنان در سخنان خود، وجود یک طرح عربستانی برای حمله نظامی به لبنان را پنهان نکرد، اما گفت: در سایه بحران داخل عربستان و بازداشت گسترده شاهزادگان، وزرای کنونی و سابق و بازرگانان به اتهام فساد، امکان این حمله از سوی ریاض به لبنان منتفی است. همچنین عربستان و لبنان با یکدیگر مرز مشترک ندارند و برای این حمله باید از خاک فلسطین اشغالی عبور کنند که اسرائیل هیچ گاه به سفارش عربستان وارد جنگ با لبنان نمی‌شود بلکه تنها برای مصالح آمریکا و با خواست آن چنین کاری خواهد کرد.

استقبال علنی اسرائیل از الحریری چه بسا یک تحلیل دیگر داشته باشد و به تمایل این رژیم به مواجهه با حزب‌الله و تلاش برای ریشه‌کن کردن آن به شکل مستقیم یا غیرمستقیم در سایه آمریکا و عربستان مربوط است، همان‌طور که سال 2006 عربستان علنا به حمله تل‌آویو به لبنان کمک و برای توجیه اقدام خود حزب‌الله را سرزنش کرد.

حریری با تصمیم آمریکا و اجرایی کردن آن از طریق عربستان کناره‌گیری کرد. او در برابر یک دو راهی قرار داشت و راه سومی نبود؛ یا استعفا یا زندان. بازگشت به لبنان نیز بعید است و زمانی که او تابعیت عربستان را دارد در صورت اجازه ندادن محمد بن سلمان ولیعهد عربستان نمی‌تواند از این کشور خارج شود. او از متعب بن عبدالله، رئیس گارد ملی این کشور یا شاهزاده ولید بن طلال، ثروتمندترین شخص عربستان با 26 میلیارد دلار ثروت و نزدیکی خونی و نسبی با خاندان سعودی که بازداشت شده‌اند، بالاتر نیست.

بعید نیست الحریری به اتهام فساد مالی در عربستان محاکمه و بازداشت شود؛ زیرا کسی که در بخش ساخت و ساز عربستان فعالیت دارد، بعید است از اتهام فساد مبرا باشد. برنده شدن در مناقصه‌ها بدون پرداخت رشوه امکان‌پذیر نیست، چه شاهزاده‌ها، وزرا، مسئولان عالی‌رتبه و چه قضات عربستانی؛ فهم این موضوع هوش چندانی نمی‌خواهد.

لبنان با چندین جنگ روبه‌رو است: جنگ اقتصادی، امنیتی، نظامی و چهارم روانی که سیدحسن نصرالله برای آرام کردن فضا از آنها سخن نگفت چراکه این جنگ‌ها به نفع هیچ طرفی نخواهد بود، اما در صورت شروع جنگ در لبنان بر ضد حزب‌الله و ایران، مصر موضعش چه خواهد بود؟ نمی‌توان جواب قطعی و رسمی به این سوال داد چراکه مصر بارها تاکید کرده، هیچ گاه نیروی نظامی برای جنگ به خارج از این کشور نخواهد فرستاد؛ زیرا ارتش مصر فقط وظیفه دفاع از خاک این کشور و منافع آن را دارد و همین موضوع عامل مخالفت عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهور مصر با مشارکت نیروهای نظامی این کشور در عملیات توفان قاطعیت بر ضد یمن است. ورود به جنگ با حزب‌الله و ایران نیز به منافع مصر کمک نمی‌کند، اما این موضوع درخصوص محاصره قطر و هر گونه اقدام نظامی علیه این کشور فرق می‌کند و شرایط و اسباب آن کاملا متفاوت است، زیرا مصر جزو متحدان عربستان در این بحران است. عملیات توفان قاطعیت جدید عربستان ضد حزب الله و ایران، تحت فشار آمریکا چه بسا در مرحله شکل‌گیری و انجام تماس با کشورهای عربی همانند اردن، مغرب، مصر، سودان و هسته اصلی این ائتلاف یعنی عربستان، امارات و بحرین قرار دارد. صحبت درباره موضع این کشورها و واکنش آنها درباره این عملیات بخصوص با اموال و پول‌های وسوسه‌کننده کلانی که پشت آن وجود دارد، زود است.

منبع: روزنامه فرامنطقه‌ای رای‌الیوم

عبدالباری عطوان

تحلیلگر مشهور عرب