اردوها امن می‌شود؟

حوالی 4 صبح دیروز ملت ایران در خواب بود که اتوبوس ولووی حامل دانش‌آموزان به پایه پلی برخورد کرد و جام شوکران مرگ را ناغافل به کام جمعی از دخترکان ریخت. آمار جانباخته‌های این حادثه دیروز ساعت به ساعت تغییر می‌کرد و این بیم را باقی می‌گذاشت که برخی مصدومان بدحال نیز جان به جان آفرین تسلیم کنند.

چند ساعتی پس از حادثه، جمعی از مسئولان محلی و استانی به محل حادثه رفتند، از پایتخت نیز وزیر آموزش و پرورش و معاون پرورشی او که متولی شماره یک برگزاری اردوهای دانش‌آموزی است به همراه معاون کل وزیربهداشت، خودشان را به محور داراب ـ بندرعباس، نرسیده به روستای قلعه بیابان رساندند تا از نزدیک شاهد باشند تا قصور و تخلف از چه ناحیه‌ای رخ داده است؛ راننده یا سازمان دانش‌آموزی.

وزیر آموزش و پرورش دیروز گفت: رئیس‌جمهور در ساعات آغازین صبح جمعه در تماس تلفنی خواستار پیگیری جدی موضوع شدند و این موضوع در هماهنگی با وزارت بهداشت پیگیری شد.

علاوه بر این وزیر بهداشت نیز در پیامی درگذشت دانش‌آموزان را تسلیت گفت و تاکید کرد که پیگیر مراحل درمان مصدومان حادثه است.

این در حالی است که مهدی فیض به رسانه‌ها گفت با مقصران حادثه، هرکسی که باشد برخورد خواهد شد و محمد علیگو، قائم مقام سازمان دانش‌آموزی (که درهمه لحظات پس از حادثه نگاه‌ها به سمت سازمان متبوعش بود) در اظهاراتی دفاعیه مانند به فارس گفت که از حادثه داراب متاسف است،اما از ابتدای تابستان که حدود هزار سفر اتوبوسی برای دانش‌آموزان تدارک دیده شده و 20 هزار نفر جابه‌جا شده‌اند فقط همین حادثه تلخ رخ داده است.

حادثه به معنی واقعی کلمه تلخ است، مرگ دختران دانش‌آموز که به هزار امید و آرزو و شعف چمدان سفر بسته‌اند و با شور، خواب رسیدن به شیراز را می‌دیدند یک ملت را عزادار کرد. این حادثه در آستانه مهر، اولیای دانش‌آموزان را نیز نگران‌تر از همیشه کرد تا عده‌ای‌شان بجد تصمیم بگیرند که هرگز رضایت‌نامه سفر دانش‌آموزشان را امضا نکنند.

به کدامین تخلف؟

هنوز باید بررسی شود که در اجرای آیین‌نامه اردوهای دانش‌آموزی تخلفی صورت گرفته یا شخص راننده است که حادثه را با بی احتیاطی اش خلق کرده؛ مقصر بزودی معرفی خواهد شد.

اما سردار محمدحسین حمیدی، رئیس پلیس راه کشور با اطلاعاتی که در اختیار ما قرار می‌دهد، کمک می‌کند تا حدس بزنیم جرقه حادثه رانندگی از کجا زده شده است. به گفته او، اتوبوس حامل دانش‌آموزان دختر با سامانه سپهتن (سامانه نظارت و پایش تردد ناوگان حمل و نقل عمومی) کنترل می‌شده و سرعت اتوبوس درلحظه حادثه 86 کیلومتر بر ساعت بوده است. بنابر این اتهام تخطی از سرعت غیرمجاز از گردن او ساقط است؛ تخلفی که به گفته سردار حمیدی معمولا علت 20 درصد تصادفات جاده‌ای درایران است .

هنوز معلوم نیست خواب آلودگی علت تامه وقوع این حادثه باشد، ولی وقتی مرور می‌کنیم که کمک راننده ساعت 3 صبح پشت رل می‌نشیند و راننده اصلی برای استراحت به باکس مخصوص خواب می‌رود، آن وقت کمتر از یک ساعت دیگر اتوبوس به پایه پلی برخورد می‌کند و حادثه خلق می‌شود و می‌توان نتیجه گرفت که باید به خواب آلودگی راننده جدی‌تر فکر کرد بویژه این که حمیدی تاکید می‌کند عامل 40درصد تصادفات جاده‌ای، خستگی و خواب آلودگی است .

رانندگی در شب تخلف است؟

اتوبوس حوالی روستای قلعه بیابان که واژگون شد، خبرهایش که بسرعت برخروجی رسانه‌ها قرار گرفت و فضاهای مجازی را که در نوردید، خیلی‌ها را عصبانی کرد از این که اتوبوس حامل دانش‌آموزان را چه به حرکت در شب. این دلواپسی آن‌قدر جدی بود که فاطمه سعیدی از اعضای کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس حتی از مسئولان خواست تا آیین‌نامه مربوط به اردوها را بازنویسی و اصلاح کنند و پاسخ دهند این حرکت شبانه چه توضیحی دارد؟

ما آیین‌نامه نحوه برگزاری اردوهای دانش‌آموزی را ورق زدیم و بند بند آن را خواندیم، اما به جمله‌ای رسیدیم که حرکت شبانه این اتوبوس‌ها را مجاز اعلام کرده، بندی به نام «تذکر» که حرکت وسایل نقیله حامل دانش‌آموزان را در شب البته به شرط رعایت همه نکات ایمنی و ضوابط و مقررات راهنمایی و رانندگی، مجاز می‌داند. پس حرکت در شب از نگاه آیین نامه‌ای مشکلی ندارد ولی بنابر گفته سردار حمیدی، حرکت شبانه اتوبوس حامل دانش‌آموزان بنابر عرف، زمان مناسبی نیست .

البته این که آیین‌نامه، حرکت در شب را به شرط‌ها و شروط‌ها بلامانع می‌داند از هیچ مسئولی سلب اختیار نمی‌کند. در واقع آیین‌نامه درآن بندهایی که از مدیرمدرسه گرفته تا مدیر آموزش و پرورش منطقه و استان و سرپرست اردو را موظف به تائید ایمنی اردو و اطمینان از برقراری امنیت کامل برای دانش‌آموزان می‌داند، تام و تمام نشان داده که اگر راننده قصد حرکت شبانه دارد، عده‌ای دیگر می‌توانند جلویش را بگیرند. پس اتوبوسی که از میناب حرکت کرد، در محور داراب ـ بندرعباس راند و نزدیکی‌های روستای قلعه بیابان واژگون شد، می‌توانست به راهش ادامه دهد و دانش‌آموزان را شاد و خوشحال به شیراز برساند، اگرهمه آنهایی که طبق آیین‌نامه مسئولیت داشتند، به وظیفه خود عمل می‌کردند.

اردوهای پرحادثه

در اردوهای دانش‌آموزی حوادث ناگوار زیادی برای دانش‌آموزان اتفاق افتاده از مرگ در جاده‌ها بگیرید تا غرق شدن در دریاچه و رودخانه ها. چند حادثه را که به مرگ دانش‌آموزان منجر شده،مرور کردیم.

یک دستگاه اتوبوس حامل دانش‌آموزان که سرویس مدرسه بود در بزرگراه یادگار امام تهران، محدوده خیابان پرواز، واژگون و موجب مجروح شدن سه دانش‌آموز شد. ‌(اردیبهشت 96)

اتوبوس حامل دانش‌آموزان از استان چهارمحال و بختیاری که در مسیر بازگشت از مشهد واژگون شد و دو دانش آموز جان خود را از دست دادند. (اردیبهشت 95)

واژگونی اتوبوس حامل دانش‌آموزان دختر شهرکردی در محور تربت حیدریه به دولت‌آباد، دو کشته و 42 مجروح برجای گذاشت. (اردیبهشت 95)

واژگونی مینی‌بوس حامل جمعی از فرهنگیان و دانش‌آموزان ازنا که پس از بازگشت از جشنواره نوجوان سالم رخ داد به جان باختن یک نفر منجر شد. (فروردین 95)

ساعت 9 و 27 دقیقه صبح یک دستگاه اتوبوس متعلق به بخش خصوصی که حامل تعدادی از دانش‌آموزان بود با دیوار یک منزل مسکونی برخورد کرد و موجب آسیب دیدگی شش نفر شد. ( اردیبهشت 90)

واژگونی مینی‌بوس حامل دانش‌آموزان که از چناران عازم تفرجگاه قره‌سو در مشهد بود، باعث جراحت شدید 17 نفر شد. (اردیبهشت 84)

مریم خباز - جامعه