گرم ترین سال ثبت شده در تاریخ

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از گاردین، در روز 10 اوت سازمان ملی مطالعات جو و اقیانوسی آمریکا (NOAA) گزارش سالانه وضعیت اقلیم خود را منتشر کرد. این گزارش 298 صفحه‌ای تائید می­کند که سال 2016 گرم‌ترین سال در تاریخ 137 ساله اخیر است که داده‌های جوی به‌طور مستقیم اندازه‌گیری و ثبت‌ شده است.

از سال 1998 فعالیت‌های انسانی گرمایی اضافی معادل انفجار دو میلیارد بمب اتمی را در جو زمین آزاد کرده است. بخش عمده‌ای از این افزایش دما به‌واسطه آزاد کردن گازهایی است که به گازهای گلخانه‌ای معروف هستند. بررسی‌ها نشان می‌دهد میزان انباشته شدن گازهای گلخانه‌ای در جو زمین – که عامل به دام انداختن حرارت به شمار می‌روند – به بیشترین حد خود در طول 800 هزار سال گذشته رسیده و با بیشترین نرخ رشد ممکن از عصر دایناسورها تاکنون در حال افزایش است.

این افزایش گرمای به دام افتاده درون جو زمین بدون عوارض جانبی نیست. دو گزارش تازه انتشاریافته، تصدیق کرده‌اند که سال 2016 میلادی نه‌تنها گرم‌ترین سال در تاریخ ثبت‌شده جهان است که فعالیت‌های انسانی در به وجود آوردن این دمای بیشینه احتمالا بیشترین نقش ممکن را داشته است.

این گزارش بازبینی‌شده توسط متخصصان بیان می‌کند که میزان مرکز متوسط گاز دی‌اکسید کربن در جو به مقدار 9/402 ذره در میلیون رسیده است. این بالاترین میزان تمرکز گاز دی‌اکسید کربن در جو زمین به شمار می‌رفت و نخستین بار طی 800 هزار سال گذشته است که تمرکز این گاز از عدد 400 ذره در میلیون فراتر رفته است.

این گزارش همچنین بیان می‌کند که در سال 2016، نه‌تنها دمای میانگین زمین که دمای میانگین سطح دریا، ارتفاع سطح دریاها و دمای بخش تحتانی جو زمین همگی در بیشینه خود بوده‌اند. در همین حال میزان یخ‌های قطبی جنوبی به کمترین میزان خود در سال‌های اخیر رسیده است.

درحالی‌که سال‌های 2016، 2015 و 2014 به ترتیب رکورد دارد گرم‌ترین سال‌های ثبت‌شده در تاریخ معاصر به شمار می‌روند هنوز بسیاری نسبت به تأثیر فعالیت‌های انسانی در افزایش دمای میانگین زمین و گرمایش آن شک دارند. این بحث‌ها به‌خصوص در ماه‌های اخیر و پس از پیروزی دانلد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و تصمیم او مبنی بر خروج از پیمان تغییرات اقلیمی پاریس برجسته‌تر شده است.

سوال مهم این است که آیا این امکان وجود دارد که در غیاب فعالیت‌های انسانی زمین شاهد چنین افزایش دمایی باشد؟

تحقیق تازه ای که در ژورنال مطالعات زمین ژئوفیزیک (Geophysical Review Letters) و روز گذشته منتشر شد نشان می‌دهد بدون در نظر گرفتن عامل انسانی احتمال رخ دادن چنین تغییراتی بسیار نامحتمل است. در این بررسی میزان احتمال بروز چنین موج‌های گرمایی بدون در نظر گرفتن عامل انسانی بررسی‌شده است. درحالی‌که وقوع این موج با حضور عامل انسانی شانسی یک‌به‌صد داشته است با حذف عامل انسانی احتمال بروز این ترتیب از سال‌های گرم به عدد یک به 3 هزار کاهش می‌یابد. به‌طور خاص احتمال بروز گرمای بی‌سابقه سال 2016 با حضور عامل انسانی 27 درصد پیش‌بینی می‌شد. اما با حذف عامل انسانی این عدد به یک ‌در یک‌میلیون کاهش پیدا می‌کرده است.

بدین ترتیب می‌رسد تکیه کردن بر احتمالی چنین اندک چندان قابل‌اعتماد نباشد.

برخی از کارشناسان بر این باورند امروز زمین ما از برخی از نقاط مهم و تعیین‌کننده در فرآیند گرمایش زمین عبور کرده است و امروز به‌جای آنکه توانایی بازگرداندن اقلیم به شرایط پیش از وقوع گرمایش را داشته باشیم باید خود را برای کاهش اثرات آن و افزایش توان مقابله با تأثیراتش آماده کنیم.

در این حال و در شرایطی که به نظر می‌رسد اقلیم زمین و تغییرات آن خطری جدی برای همه مردمان زمین به شمار می‌رود، سران کشورها و سیاستمداران در گوشه و کنار جهان بهانه‌های متفاوتی پیدا می‌کنند تا این موضوع را از فهرست اولویت‌های خود خارج کنند. از فشارهای اقتصادی تا تهدید به نبردی هسته‌ای تا نبردهای قومی و قبیله‌ای همه و همه در حالی در حال صرف کردن انرژی و هزینه‌ها و سرمایه و از همه مهم‌تر وقت انسان است که اگر شرایط سیاره ما به وضعیت بحرانی برسد برایش فرق چندانی نخواهد کرد که مردم در کجای جهان و درون کدام مرزهای فرضی زندگی می‌کنند.