انتخابات پارلمانی در انگلیس

انتخابات پارلمانی فردا در انگلیس بیش از گذشته تحت تاثیر بحران امنیتی ناشی از حملات تروریستی در انگلیس قرار گرفته است.

جایگاه مجلس عوام در ساختار قدرت

مجلس عوام یا مجلس قانونگذاری انگلیس ۶۵۰ کرسی دارد. نمایندگان این مجلس در یک مرحله انتخاب می‌شوند. به این معنا که میزان انتخاب نمایندگان، اکثریت نسبی است، و هر نامزدی که بیشترین آرا را داشته باشد مستقیما وارد مجلس عوام می‌شود.

نظام سیاسی انگلیس چند حزبی است، اما به شکل سنتی دو حزب محافظه کار و کارگر، اصلی‌ترین رقبای انتخاباتی به شمار می‌آیند.

از آنجا که نظام سیاسی انگلیس پارلمانی مشروطه است، انتخابات مجلس عوام دارای اهمیت بالایی است، و حزبی که اکثریت این مجلس را در اختیار دارد، از سوی ملکه مامور تشکیل کابینه می‌شود. بر این اساس دولت پاسخگوی مجلس عوام است، و تا زمانی به کار خود ادامه می‌دهد که از حمایت اکثریت این مجلس برخوردار باشد.

عنصر امنیت در انتخابات پیش رو

انتخابات پارلمانی انگلیس در شرایطی برگزار می‌شود که اقدامات تروریستی اخیر در شهرهای منچستر و لندن، موضوع امنیت را به اولویت مهم رای دهندگان انگلیسی تبدیل کرده است.

به همین دلیل ناکامی دولت «ترزا می» در تامین امنیت، شناسایی و پیشگیری از عملیات تروریستی، دستاویزی برای حملات مخالفان به ویژه حزب کارگر علیه دولت شده است. حس ناامنی موجود در انگلیس در روزهای اخیر هم وجاهت بیشتری به انتقادهای امنیتی از دولت ترزا می داده است.

نکته مهمی که لبه تیز انتقادها از «ترزا می» را تندتر و شائبه ناکارامدی وی در تامین امنیت عمومی را باورپذیرتر کرده است، عملکرد «می» در دوران تصدی وزارت کشور از سال 2010 تا 2016 است.

«ترزا می» در این دوره طرح کاهش 20 نفری نیروی پلیس انگلیس را اجرا کرد. این طرح از یک سو اعتراض و بدبینی پلیس و نیروهای امنیتی انگلیس را به دنبال داشت و از سوی دیگر انتقادهای مخالفان وی را برانگیخت.

مخالفان «می» معتقدند که عملکرد وی موجب تضعیف توان پلیس و قدرت عملیات نیروهای امنیتی انگلیس به ویژه در برابر تهدیدهای تروریستی شده و مشخصا به افزایش اقدامات تروریستی در این کشور منجر شده است. انتقادی که این روزها با توجه به احساس ناامنی و وحشت عمومی مردم انگلیس، در کاهش سریع و شدید مقبولیت «ترزا می» و حزب محافظه کار تحت رهبری وی در نظرسنجی‌های انتخاباتی نقش مهمی داشته است.

قابل توجه اینکه پلیس لندن در گزارش از عملیات تروریستی شنبه شب لندن تصریح کرد که یکی از سه عامل این حادثه به نام «خرم بات» فردی 27 ساله با تابعیت دوگانه پاکستانی – انگلیسی است که برای پلیس شناخته شده بود.

«خرم بات» در سال 2016 در مستندی به نام «افراط گران خانه همسایه» که از شبکه4 تلویزیون انگلیس پخش شد، پرچم داعش را در دست داشته و از آن حمایت کرده است. با این فرض، غفلت از این عامل تروریستی به عنوان نقطه ضعف نیروهای امنیتی لندن و رویکردهای امنیتی «ترزا می» تلقی شده است.

«جرمی کوربین» رهبر حزب کارگر انگلیس در کمپین انتخاباتی خود به حملات تروریستی شنبه شب لندن واکنش نشان داد، و دولت «ترزا می» را به ضعف امنیتی و همچنین مماشات در برابر حامیان مالی تروریست‌ها متهم کرد، و گفت: «اینکه نخست وزیر انگلیس مانع از انتشار گزارش مربوط به کمک‌های مالی خارجی به گروه‌های افراط گرا می‌شود، خبر خوبی نیست. ما باید برای قطع این کمکهای مالی به شبکه های تروریستی همچون داعش چه در انگلیس و چه در خاورمیانه، قاطعانه عمل کنیم».

کوربین درباره کاهش توجه «ترزا می» به پلیس هم گفت: «شما بدون پرداخت هزینه لازم نمی‌توانید از ملت حفاظت کنید. پلیس و نیروهای امنیتی باید منابع مورد نیاز خود را دریافت نمایند، نه اینکه ۲۰۰۰۰ مأمور پلیس از کار برکنار شوند».

انتخابات و اولویت‌های اقتصادی

«جرمی کوربین» در شعارهای انتخاباتی خود تلاش کرد از مشکلات معیشتی، اقتصادی، بیکاری و نگاه منفی به کارتل‌های بزرگ اقتصادی بهره گیرد و با شعارهایی که خوشایند مردم را در پی دارد، محبوبیت خود را افزایش دهد.

وی در برنامه اقتصادی خود که مشی چپ و پوپولیستی حزب کارگر را نشان می‎دهد از ملی سازی دوباره صنایع بزرگ انگلیس مانند راه آهن و خدمات پستی خبر داد، و وعده داد که حمایت‌های مالی از مراکز درمانی، آموزشی و مدارس را افزایش خواهد داد تا سهم مردم را در این حوزه‌ها کاهش دهد. افزایش مالیات بر تجارت و افزایش دستمزد کارگران از دیگر وعده‌های انتخاباتی «جرمی کوربین» است، که در شرایط دشوار اقتصادی در انگلیس، با استقبال رای دهندگان مواجه شد.

مقبولیت شعارهای «جرمی کوربین» زمانی قابل درک است که بدانیم، حدود هفت ماه پیش یک نظرسنجی در انگلیس نشان داد که پس انداز 40 درصد از از جمعیت جوان و میان‌سال بریتانیا زیر۱۰۰ پوند است. رقمی که نشان از ناامنی اقتصادی خانوده‌ها در انگلیس دارد.

کاهش سریع محبوبیت حزب محافظه‌کار

مهمترین پدیده در نظرسنجی‌های انتخاباتی انگلیس در یک ماه گذشته کاهش سریع محبوبیت حزب محافظه‌کار است. به گونه‌ای که فاصله این حزب با حزب رقیب کارگر در یک ماه گذشته از 22 درصد به 8 تا یک درصد در نظرسنجی‌های مختلف رسیده است.

نظرسنجی روز شنبه موسسه «اپسوس موری» نشان می‌دهد که حزب محافظه کار از حمایت 45 درصدی و حزب کارگر از حمایت 40 درصدی برخوردار بودند.

موسسه «پنل بیس» این رقابت را 43 درصد در مقابل 35 درصد به نفع محافظه‌کاران اعلام کرد. و موسسه نظرسنجی «یوگو» هم این رقم را 42 درصد در برابر 39 درصد اعلام کرد.

اما نکته مشترک بیشتر نظرسنجی‌ها احتمال تشکیل «پارلمان معلق» در انگلیس است. مطابق قوانین انگلیس دولت باید از حمایت نصف به اضافه یک نمایندگان مجلس عوام، یعنی 326 رای از 650 رای برخوردار باشد. در غیر این صورت پارلمان در شرایط معلق قرار می‌گیرد، و در «پارلمان معلق» حزبی که بیشترین کرسی را دارد برای تشکیل دولت باید با حزب دیگری ائتلاف کند.

در چنین شرایطی احزاب کوچکتر مانند حزب لیبرال دمکرات با اقبال 8 درصدی، حزب یوکیپ با اقبال 5 درصدی، حزب ملی اسکاتلند با حمایت 4 درصدی، و حزب سبز با حمایت 3 درصدی می‌توانند نامزد ائتلاف با حزب اکثریت برای تشکیل دولت باشند.

نکته مهم دیگر در نظرسنجی‌ها، که موسسه «یوگو» اعلام کرد حمایت بیشتر مردم لندن از حزب کارگر و شخص «جرمی کوربین» در برابر «ترزا می» است.

مطابق این نظرسنجی 50 درصد از مردم لندن از حزب کارگر حمایت کردند و تنها 33 درصد از حزب محافظه‌کار. بعلاوه 37 درصد مردم لندن «جرمی کوربین» را برای نخست وزیری مناسب دانستند و تنها 34 درصد از «ترزا می» نام بردند.

جمعبندی

شرایط دشوار امنیتی و اقتصادی انگلیس، و تمرکز حزب کارگر بر همین دو معضل و ارائه راهکارهایی برای حل آن از دلایل مهم کاهش فاصله حزب کارگر در رقابت انتخاباتی با حزب محافظه‌کار است.
در این چارچوب «جرمی کوربین» تلاش کرده با انتقاد صریح و مشخص به عملکرد «ترزا می»، وی و حزب حاکم محافظه‎کار را مسئول کاستی‌های جامعه انگلیس در سال‌های اخیر معرفی کند و از این رهگذر، حمایت فزاینده منتقدین و توده مردم را جلب کند.

خودداری «ترزا می» از مناظره رو در رو با رقیب هم فرصت مناسب‌تری را برای تشدید انتقادات «جرمی کوربین» از وی فراهم کرد.

با این همه، تحلیلگران سیاسی در لندن هنوز در خصوص احتمال پیروزی «جرمی کوربین» و حفظ کارگر تحفظات جدی دارند.

نخست اینکه به طور سنتی اکثریت مردم انگلیس به حزب محافظه‎کار گرایش دارند، و حزب کارگر در عمل حزب دوم این کشور به شمار می‌آید.

نفوذ حزب محافظه‎کار در ایرلند شمالی و ولز و مناطق شمالی انگلیس و گرایش بیشتر میانسالان انگلیس به این حزب از دیگر واقعیت‌های دشوار پیش روی «جرمی کوربین» است.

حزب محافظه‌کار انگلیس - که در سال ۱۸۳۴ میلادی پایه‌گذاری شد - در قرن نوزدهم در کنار حزب لیبرال یکی از دو حزب حاکم در انگلیس بود، در حالی که پیدایش و حضور سیاسی حزب کارگر در سپهر سیاسی انگلیس تنها به سال 1900 میلادی بر می‌گردد.

مطابق آمارها، دولت انگلیس در طول قرن بیستم میلادی به مدت 57 سال در دست حزب محافظه کار قرار داشت، و سهم حزب کارگر تنها 22 سال بوده است.

در این میان طولانی‌ترین دوره نخست‌وزیری حزب کارگر مربوط به دوران زمامداری تونی بلر است که از سال 1997 تا 2010 میلادی قدرت را در دست داشت، و از آن پس حزب کارگر انگلیس موفقیتی در جلب آرای مردم نداشته است.

نکته سوم که پیروزی احتمالی «جرمی کوربین» و حزب کارگر را تحت الشعاع قرار می‌دهد، رای مخالف وی به برگزیت است. به همین دلیل سخت است که اکثریت حامی خروج انگلیس از اتحادیه اروپا در انتخاب نهایی خود به فردی که از این رای انتقاد کرده است، روی خوش نشان دهد.

با این همه نتیجه قطعی رقابت انتخاباتی انگلیس فردا پنجشنبه پای صندوق‌های رای در سراسر انگلیس رقم خواهد خورد.

یوسف اسماعیلی / مفسر جام جم آنلاین