گنبد گیتی
از آن روز که انسان خردمند (Homo sapiens) تصمیم گرفت از غارها خارج شود و به جستوجوی منابع و سرزمینهای جدید، قاره آفریقا را به مقصد آسیا و اروپا و دیگر سرزمینهای ناشناخته ترک گوید تا وقتی که کلمب و ماژلان بادبانها را برافراشتند و راهی دوردستهای اقیانوس اطلس و آرام شدند، تا آن روز تاریخساز که یوری گاگارین در فضاپیمای کوچکش به دور زمین چرخید و نخستین تجربه فضایی را به نام بشر ثبت کرد و تا 12 سال بعد از آن که نیل آرمسترانگ آن گام کوچک برای یک انسان و جهش بزرگ برای بشریت را با قدم نهادن بر خاک کره ماه به نام خود ثبت کرد، در همه این رویدادها گویی نیرویی انگیزشی وجود دارد که ما و اجدادمان را پیش برده و میبرد. این نیرو چیزی نیست جز ماجراجویی و کنجکاوی که در ذات ماست.
کد خبر: ۹۳۸۴۲۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۶/۰۸
در هر شبانهروز چهار اتفاق طبیعی بینهایت زیبا رخ میدهد که بدون این که لازم باشد برای تماشایش پولی بپردازید میتوانید دقایقی محو تماشایش شوید و همه چیز را فراموش کنید: طلوع و غروب آفتاب و طلوع و غروب ماه.
کد خبر: ۹۳۷۴۷۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۶/۰۶
سال 94 سال گوسفند بود و سال 95، سال میمون. سال 96 هم سال مرغ است. شما متولد چه سالی هستید؟ معمولا در پایان و آغاز هر سال در مکالمات روزمره پیرامون سال قدیم و جدید خیلیها مایلند بدانند سال جدید منسوب به چه حیوانی است. بعضی کنجکاوانه گوش به پیشگوییها میسپارند و ابروها را بالا میدهند و برخی پوزخندزنان پرداختن به چنین مسائلی را عوامانه و از خرافات میدانند. تا به حال به این فکر کردهاید که ترتیب سالشماری حیوانی از کجا منشأ میگیرد و منسوب بودن سالها به حیوانات را چطور محاسبه میکنند؟
کد خبر: ۸۹۰۱۲۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۱۲/۲۷
در حالی که شرایط خشکسالی حکمفرماست، ناگهان توفان به پا میشود و بارش شدید باران بر زمین تشنه و بستر ترکخورده رودخانه خشک، چنان سیلی به راه میاندازد که در کمال ناباوری تلفاتی در بیابان برجا میگذارد.
کد خبر: ۸۶۲۵۴۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۹/۱۷
اگر سحرخیز باشید، کافی است ساعتی پیش از طلوع خورشید رو به مشرق بایستید و اجتماع چهار سیاره زهره، مشتری، مریخ و عطارد را کنار یکدیگر تماشا کنید. این پدیدهای نسبتا نادر است که هر سال یا هر چند سال یکبار رخ میدهد. آخرین بار شبهای نخست بهمن سال گذشته بود که اجتماع سیارهها را بر فراز افق شامگاهی میدیدیم.
کد خبر: ۸۴۴۴۵۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۷/۱۹
چهارم اکتبر 1957 روزی بود که روسها گوی کوچکی به نام اسپوتنیک ـ 1 را راهی مدار زمین کردند. در آن زمان شاید روسها دورنمایی را که از تسخیر فضا به قصد مقابله با غرب تصور کرده بودند، چیزی جز برتری در عرصه نظامی نبود، اما حالا که 58 سال از آن زمان میگذرد، میبینیم مهندسان شوروی سابق در آن زمان با فشردن کلید پرتاب موشک این ماهواره، در حقیقت کلید آغاز عصر فضا را زده بودند.
کد خبر: ۸۴۳۵۸۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۷/۱۶
فردا دقایقی پیش از طلوع خورشید ماه با چهرهای برافروخته غروب میکند
در صبحدم فردا دوشنبه ششم مهر در شرایطی ماه را سرخ روی خواهیم دید که از وقوع خسوف کلی قبلی در ایران 1388 شب میگذرد. این خسوف در تمام کشور قابل مشاهده بوده و در نیمه غربی ایران دقایقی به صورت کلی دیده خواهد شد به این صورت که بجز مناطق شرقی کشور، ساعتی پیش از طلوع خورشید، ماهگرفتگی جزئی آغاز میشود و دقایقی پس از آغاز ماهگرفتگی کلی، ماه سرخگون غروب خواهد کرد.
کد خبر: ۸۳۹۳۸۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۷/۰۵
اگر شامگاه شنبه (هفتم شهریور) ماه را دیده باشید، احتمالا به یاد دارید که تفاوت آنچنانی با ماه کامل در حال طلوع در دیگر زمانهای سال نداشت. قرص ماه کامل در نیمه هر ماه قمری هنگام طلوع در شامگاه و غروب در صبحگاه بزرگ دیده میشود.
کد خبر: ۸۳۱۵۹۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۶/۱۱
3461 روز پیش در 29 دی 1384، فضاپیمای نیوهورایزنز (به معنی افقهای نو) 650 میلیون دلاری سوار بر موشک اطلس زمین را به مقصد دوردستهای منظومه شمسی ترک کرد. آن زمان هنوز پلوتو در دسته سیارهها طبقهبندی میشد و در حقیقت آخرین سیاره شناخته شده بود. از آن زمان تا به حال دنیای دانش و فناوری به کلی متحول شده است؛ آنقدر که حتی خود پلوتو از دسته سیارهها خارج شده و در طبقه جدیدی به نام خرده سیارهها (Dwarf Planets) جای گرفته است.
کد خبر: ۸۱۶۴۰۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۴/۲۲
یکشنبه هفته گذشته در جــــریان کنفرانس مطبوعاتی که در سالن جلسات پژوهشگاه بینالمللی زلزلهشناسی و مهندسی زلزله برگزار شد، از حسگرهای شتابنگار IIEES-HAT رونمایی شد. این دستگاه از مهمترین ابزارها برای بررسی لرزشهای جزئی زمین است. معاون پژوهش و فناوری پژوهشگاه بینالمللی زلزلهشناسی و مهندسی زلزله با تأکید بر این که کمتر منطقهای در کشور وجود دارد که در خطر وقوع زمینلرزه نباشد، دستیابی به فناوری ساخت دستگاههای لرزهنگاری و شتابنگاری در کشور را از جمله چالشهایی دانست که پژوهشگران کشورمان برای مطالعات خود در زمینه مهندسی زلزله با آن روبهرو بودهاند.
کد خبر: ۸۱۳۹۰۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۴/۱۳
جامجم وضع رؤیتپذیری هلال ماه رمضان را در شامگاه چهارشنبه 27 خرداد از نظر علمی بررسی میکند
در آستانه ماه مبارک رمضان بار دیگر رصدگران هلال ماه در گوشهگوشه کشور برای دیدن هلال اول ماه عازم مناطق مختلف میشوند تا با تلسکوپ و دوربینهای دوچشمی قوی و حتی چشم غیرمسلح بخت خود را برای رصد این هلال جذاب بیازمایند. با این حال برای مردم همواره این سوال وجود دارد که با وجود پیشرفتهای غیرقابل انکار علم و فناوری و قویترین تلسکوپها و نرمافزارهای محاسباتی، چرا هر سال در آغاز و پایان ماه رمضان موضوع رصد هلال ماههای رمضان و شوال به بحث روز تبدیل میشود؟ مگر دیدن یا ندیدن هلال ماه چقدر پیچیده است که هر سال برای تعیین روز آغاز ماه مبارک رمضان یا عید سعید فطر باید تا حوالی نیمه شب منتظر بمانیم؛ تا حدی که گاهی صبح روزی که قرار بود سیاُم رمضان باشد، ناگهان از رسانهها خبر حلول عید سعید فطر اعلام میشود. آیا کشورهای اسلامی دیگر هم وضع مشابهی دارند؟ واقعیت این است که ماجرا به این سادگی نیست که در نگاه اول به نظر میرسد.
کد خبر: ۸۰۸۳۷۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۳/۲۶
ستارهها در فضای بیکران هستی همچون توپهایی درخشان، رها و سرگردان نیستند. هر چند ستاره در قالب جهان جزیرههایی به نام «کهکشان» که متشکل از میلیاردها ستاره است سامان پیدا کردهاند. کهکشانها در شکلهای مارپیچی، مارپیچی ـ میلهای، بیضوی و نامنظم دیده میشوند.
کد خبر: ۸۰۶۵۰۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۳/۲۰
در شرایطی که تا پیش از این در بهترین تصاویر تلسکوپ فضایی هابل از خرده سیاره پلوتو چیزی جز یک قرص ساده از جرمی دوردست هویدا نبود، فضاپیمای «نیوهورایزنز» (به معنی افقهای نو) اولین عکس خانوادگی از پلوتو و 5 قمر شناختهشدهاش را ثبت و به زمین مخابره کرد.
کد خبر: ۸۰۴۴۶۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۳/۱۲
زندگی دوقلوهای همسان همیشه جالب است. تصور کنید یک نفر درست همشکل و همسن خود شما از اولین روز زندگی همه جا همراهتان بوده باشد؛ کسی که حتی لباس پوشیدن و بعضی عادتها و علایقش ممکناست مشابه شما باشد. هرچند ممکن است این وضع برای خود دوقلوها کاملا عادی و پذیرفته شده باشد، برای کسانی که شانس داشتن یک قل مشابه خود نداشتهاند تجربهای بسیار غریب و حتی هراسانگیز است. ماجرا وقتی جالبتر میشود که ببینیم دو برادر یا دو خواهر دوقلو حتی در سنین بزرگسالی همراهی با یکدیگر را حفظ کردهاند و تحصیلات و شغل مشابه دارند.
کد خبر: ۸۰۲۰۱۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۳/۰۵
تلاش برای شناخت دوردستهای عالم از مهمترین فعالیتهای اخترشنـــاسان است. این اطلاعات علاوه بر تلسکوپهای معمولی که در طول موج مرئی فعالیت میکنند، از طریق سایرتلسکوپها که برای کار در طول موجهای بخصوصی طراحی شدهاند نیز به دست میآید. از امواج رادیویی و پرتوهای فروسرخ گرفته تا امواج ایکس و گاما، همه در چنگ ابزارهای بشر برای شناخت هر چه بیشتر عالم قرار دارد.
کد خبر: ۷۹۹۸۰۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۲/۳۰
اگر در میانه دلمشغولیهای تمام نشدنی زندگی شهری آسمان شب بالای سرمان را نگاه کنیم، ممکن است از خود بپرسیم چرا این قدر ستارهها کم شدهاند؟ قاعدتا اولین چیزی که به ذهنمان میرسد این است که آلودگی هوا به هیچ چیزی رحم نکرده... چه برسد به ستارهها!
کد خبر: ۷۹۷۴۲۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۲/۲۳
امشب ساعتی پس از غروب سیاره زحل در سمت راست ماه با چشم غیرمسلح دیده میشود
امشب(سهشنبه) ساعتی پس از غروب خورشید طلوع ماه را از افق مشرق شاهد خواهیم بود. البته امشب طلوع ماه یک تفاوت کوچک با شبهای دیگر دارد و آن هم این که در سمت راست ماه، ستاره نسبتا روشنی میدرخشد که در حقیقت سیاره زحل است. زحل همان سیارهای است که خیلیها آن را به عنوان نماد دنیای نجوم میشناسند؛ حلقههای زیبای زحل موجب شده لقب عروس منظومه شمسی را از آن خود کند و در ادبیات علمی ـ تخیلی جایگاه ویژه خود را داشته باشد.
کد خبر: ۷۹۴۸۴۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۲/۱۵
موشک فالکون 9 لحظاتی پیش از فرود روی سکوی دریایی منفجر شد
حتما فیلم لحظه پرتاب فضاپیماها با موشکهای بالابرنده را دیدهاید. شمارش معکوس انجام میشود و در پایان شمردن، ناگهان دریایی از آتش و دود ایجاد میشود تا موشک با صلابت هر چه بیشتر به آرامی از زمین کنده شود و کمکم سرعت بگیرد.
کد خبر: ۷۹۲۹۴۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۲/۰۹
ردپای عناصر سازنده حیات در فاصله 450 سال نوری از زمین
اختر زیستشناسان میگویند اگر قرار باشد به دنبال نشانهای از موجودات هوشمند فرازمینی یا هرگونه حیات در هستی باشیم، یافتن ردی از مولکولهای آلی (شامل برخی ترکیبات شیمیایی کربندار) و اسیدهای آمینه (واحدهای سازنده پروتئینها) در دنیاهای دیگر میتواند سرنخ خوبی از وجود حیات در جایی بهجز زمین باشد.
کد خبر: ۷۹۰۳۲۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۲/۰۲
آیا دیدن نواختر در آسمان شباز تولد ستارهای جدید خبر میدهد؟
آسمان شب را با سکون و آرامش بینظیرش میشناسیم. دنیای زیبای بالای سر ما به نظر میرسد از ازل همواره در سکون و آرامش بوده است. اما گاهی ممکن است گذر شهابی درخشان، ظهور دنبالهداری زیبا یا وقوع کسوف و خسوف این سکون و یکنواختی را در آسمان بشکند. معمولا هر چند سال یکبار ممکن است ستارهای نو در زمینه آسمان درخشان شود که با چشم غیرمسلح قابل مشاهده باشد.
کد خبر: ۷۸۷۹۵۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۱/۲۶