پلوتو و خانواده‌اش در‌یک قاب

در این تصویر پلوتو قمر بزرگش ـ که کارُن نام دارد ـ آن قدر به هم نزدیک هستند که قابل تفکیک از یکدیگر نبوده‌اند و در وسط دیده می‌شوند. 4 قمر دیگرهم به نام‌های هیدرا، نیکس، کربروس و استایکس به طور مجزا مدارهایشان با رنگ‌های مختلف به تصویر اضافه شده و مشخص شده‌اند.

نکته جالب توجه در مورد این عکس این که توجه داشته باشیم دوربین دیجیتال دوربردی که اکنون روی فضاپیمای نیوهورایزنز نصب است و موفق به ثبت این عکس از فاصله 5‌/‌88 میلیون کیلومتری از پلوتو شده، دست‌کم بر اساس فناوری 10 سال پیش ساخته شده است .

برای درک اهمیت این موضوع کافی است نگاهی به دوربین دیجیتال گوشی تلفن همراه امروزی‌تان بیندازید و آن را با کیفیت دوربین گوشی‌های 10 سال پیش مقایسه کنید تا متوجه شوید فناوری عکسبرداری دیجیتال در دهه گذشته چقدر متحول شده و اکنون دانشمندان با چه محدودیت‌هایی در عکسبرداری از دوردست‌های منظومه شمسی روبه‌رو هستند؛ هر چند کیفیت این عکس در نوع خود دوراندیشی و دقت تیم طراح ماموریت نیوهورایزنز را نشان می‌دهد.

اینها همه در حالی است که تا 23 تیر، روز به روز فضاپیمای نیوهورایزنز به پلوتو نزدیک‌تر می‌شود. از این رو باید منتظر دریافت تصاویر دقیق‌تری از این خرده سیاره به عنوان یکی از دوردست‌ترین اجرام شناخته‌شده در منظومه شمسی باشیم.

29 دی 84 دانشمندان فضاپیمای 700 میلیون دلاری نیوهورایزنز را با نیروی پیشرانش راکت اطلس 5 همراه با هزار امید و آرزو راهی یکی از دوردست‌ترین دنیاهای شناخته‌شده در منظومه شمسی کردند تا با دست یافتن به اطلاعات بیشتری از یکی از متفاوت‌ترین مکان‌های اطرافمان، گره از معماهای بسیاری درباره چگونگی شکل‌گیری منظومه شمسی بگشاید.

اکنون پس از قریب به 10 سال قرار است این فضاپیمای 478 کیلوگرمی تا 23 تیر از نزدیک‌ترین فاصله از پلوتو گذر کند و از این‌رو به طور حتم تا یک ماه آینده خبرهای مهیج‌تری را از پلوتو خواهیم شنید.

پلوتو که از جمله اجرام کمربند کوئیپر (Kuiper belt) در منظومه شمسی بوده و قطرش حدود 2370 کیلومتر است، پیشتر در رده سیاره‌ها طبقه‌بندی می‌شد، اما در سال 85 با رأی منجمان در اتحادیه بین‌المللی نجوم به علت نداشتن برخی ویژگی‌های مشابه ‌با دیگر سیاره‌ها از جمع آنها خارج و در رده جدیدی به نام خرده سیاره‌ها (Dwarf Planets) قرار گرفت. در بین قمرهای این خرده سیاره، کارن با قطر 1043‌متر از همه بزرگ‌تر بوده و قطرش تقریبا نصف خود پلوتو است، اما چهار قمر دیگر بسیار کوچک هستند. به طوری که قطر کربروس و استایکس به ترتیب بین 7 تا 21 کیلومتر و 10 تا 32 کیلومتر است.

تصور کنید پلوتو حدود هر 248 سال زمینی یکبار یک دور به گرد خورشید می‌چرخد؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که این خرده سیاره از زمان کشفش در 29 بهمن 1308، هنوز یک دور به گرد خورشید نچرخیده است!

کاظم کوکرم / سیب (ضمیمه سه شنبه روزنامه جام جم)